 |
 |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
 |
|
In "Building a new Tower of Babel", David James (24 October) says: " This was the dream of L.L. Zamenhof, who designed Esperanto in 1887 as an easy-to-learn universal second language. His vision was that by lumping everyone into a common language group the world would be a better place. English, in all its dialectical forms around the world, seems now to be succeeding where the Esperanto project failed." Three sentences, three mistakes. First sentence. Zamenhof didn'd design Esperanto in 1887. 1887 is the year of publication of a project which was ready in 1883, but which had been developing for a decade. Furthermore, to-day's Esperanto is the product of almost 120 years of literary production and world interactions among people from the most various countries with different language backgrounds. "Esperanto" should not be confused with the project, called "International Language", which only every-day use transformed into a living, full-fledged language, named "Esperanto" by the public on the basis of Zamenhof's pseudonym. Second sentence. Zamenhof's project didn't aim to lump everyone into a common language group. Its objective was just to make available, for those who were frustrated by the immense effort of acquiring one of the national languages used at the time in international relationships, a language which was both rich and easy. (He succeeded: I was more fluent in Esperanto after six months than in English after six years, and to this day I can express many more things in Esperanto than in your language, although I use it, at least by reading, almost every day. When, in the seventies, I met Ralph Harry, Australia's ambassador to the UN, I was very glad to be able to discuss with him in Esperanto, rather than in English). Third sentence. Esperanto has not failed. There are speakers of Esperanto in many cities and in many towns and villages in more than 100 countries (a few areas, like the Arab states, the Philippines, Thailand and the Pacific islands, are notable exceptions). I know. I've traveled all over the world for WHO, and everywhere I've had contacts with local people in Esperanto, while my colleagues were restricted to the culturally much less interesting speakers of English. English's function and area of application are quite different from Esperanto's. The former's use is restricted to scientific publications, international commerce, and, with a much more limited vocabulary and spectrum of topics, to air lines, big hotels, and tourist-exploiting sectors of our planet. It is to be regretted that David James spread his misconceptions to the general public. Of course, it's to be expected, since most people who express themselves publicly on Esperanto do not realize that before passing judgment they should research the facts. But is doing like everybody else an acceptable excuse? Claude Piron, 22 rue de l'Etraz, CH-1196 Gland, Switzerland, author of "Le défi des langues" ["The language challenge"] (Paris: L'Harmattan, 2d ed. 2001).
En "Konstrui novan Babelan Turon", David James (24-an de okt.) diras: "Tio estis la revo de L. L. Zamenhof, kiu kreis Esperanton en 1887 kiel lern-facilan universalan duan lingvon. Lia vidpunkto estis, ke kunamasigi chiujn homojn en unu grupon kun komuna lingvo igus la mondon pli bona vivejo. La angla, kaj ghiaj dialektoj dissemitaj tra la mondo, shajnas nun sukcesi, kie la Esperanto-projekto malsukcesis." Tri frazoj, tri misinformoj. Unua frazo. LLZ ne kreis Eon en 1887. 1887 estas la jaro de publikigo de projekto, kiu jam estis preta en 1883, kaj kiu antaŭe evoluis dum tuta jardeko. Krome, la nuna Esperanto rezultas el preskaŭ 120 jaroj da literatura produktado kaj da tutmonda interagado inter malsamlingvanoj el plej diversaj landoj. Oni ne konfuzu "Esperanton" kun la projekto nomita "Internacia Lingvo", kiun nur ĉiutaga uzo transformis al la vivanta, plenkapabla lingvo, kiun la publiko eknomis Esperanto uzante por la lingvo zamenhofan pseŭdonomon. Dua frazo. La projekto de LLZ ne celis kunamasigi ĉiujn homojn en unu grupon kun komuna lingvo. Ĝi celis nur disponigi al tiuj, kiujn frustris la giganta penado necesa por akiri unu el la naciaj lingvoj tiutempe uzataj en internaciaj rilatoj, lingvon, kiu estu samtempe riĉa kaj facila. (Li sukcesis: mia Esperanto estis pli flua post ses monatoj ol mia angla post ses jaroj, kaj eĉ hodiaŭ mi povas esprimi pli multajn aferojn en Eo ol vialingve, kvankam mi uzas la anglan, almenaŭ lege, preskaŭ ĉiutage. Kiam, en la jaroj sepdekaj, mi renkontis Ralph Harry, aŭstralian amabasadoron ĉe UN, mi estis tre kontenta povi diskuti kun li en Esperanto prefere ol en la angla). Tria frazo. Esperanto ne malsukcesis. Troviĝas Esperanto-uzantoj en multegaj urboj kaj urbetoj en pli ol cent landoj (kelkaj regionoj, kiel la arabaj landoj, Filipinoj, Tajlando kaj la pacifikaj insuloj, estas notindaj esceptoj). Mi scias. Mi vojaĝis tra la tuta mondo por Monda San-Organizo, kaj ĉie mi havis kontaktojn kun lokanoj en Eo, dum miaj kolegoj estis limigitaj al la kulture ege malpli interesaj angleparolantoj. La angla tute diferencas de Eo rilate al siaj funkcio kaj aplikeblo. Uzo de la angla estas limigita al sciencaj publikigaĵoj, internacia komerco, kaj per ege pli malvasta vortprovizo kaj temaro, al flugkompanioj, grandaj hoteloj kaj turist-ekspluatejoj. Oni povas bedaŭri, ke DJ disvastigis siajn miskonceptojn al la ĝenerala publiko. Kompreneble, tio estis atendebla, se konsideri, ke la plimulto el la homoj, kiuj esprimas sin publike pri Eo, ne konscias, ke antaŭ ol eldiri juĝon pri ĝi, ili devus esplori la faktojn. Sed ĉu fari kiel ĉiu alia estas akceptebla pravigo? |