A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z
(c) 1999, 2005 Jouko Lindstedt kaj la nacilingvaj respondeculoj
Hejma Vortaro proponas Esperantajn nomojn por diversaj ĉiutagaj aferoj. Ĝi ne estas traduka vortaro el Esperanto en naciajn lingvojn aŭ inverse. Tiuj ĉiutagaj aferoj estas rekoneblaj per la Esperant-lingvaj difinoj, helpataj de la nacilingvaj tradukoj. Tial la Esperanta kapvorto povas havi pliajn signifojn, kiujn la difino aŭ tradukoj ne montras. Se du Esperantaj vortoj estas indikitaj kiel sinonimoj per la signo "=", ankaŭ tio koncernas nur la difinitan signifon: unu el la vortoj povas ja havi kromajn signifojn, kiujn oni ĉi tie ne mencias.
La nacilingvaj tradukoj ne plene koincidas kun la difinoj, nek unu kun aliaj. Ĉar la realoj, en kiuj la Esperantaj familioj vivas, varias de lando al lando kaj de regiono al regiono, la Esperantaj vortoj ne povas havi ĉie tutsaman signifon. Mi scias, ke kio en mia familio nomiĝas "bulko", ne aspektas kiel la "bulko" de iu familio alilanda. Tamen estus eraro difini "bulkon" tiel precize, ke ĉi tie aŭ tie oni ne plu povus uzi la vorton. La variado de la ĉiutagaj vortoj estas kutima afero en ĉiuj lingvoj parolataj en multaj landoj, kiel cetere montras ankaŭ la laŭlanda variado de la anglaj, francaj aŭ hispanaj tradukoj en Hejma Vortaro.
Mallongigoj uzataj: KP = komparu, (R) = registrita varmarko, RIM = rimarkigo, ? = necerta traduko.
Sigloj de lingvoj: AN = angla, FI = finna, FR = franca, GE = germana, HE = hebrea, HI = hispana, HU = hungara, IT = itala, JA = japana, NE = nederlanda, PL = pola, PT = portugala, RU = rusa, SV = sveda. La mallongigoj por la diverslandaj varioj de ĉi tiuj lingvoj estas ĝenerale memkompreneblaj, sed rimarku, ke en la hispana la mallongigo "(Am.)" signifas la andaluzan, ekstremaduran aŭ amerikan variojn.
Sigloj de fontoj: EB = Esperanta Bildvortaro (R. Eichholz, 1988–1989); MIL = Mil unuaj vortoj en Esperanto (nova eldono 2004, trad. E. Grimley Evans); PB = Praktika Bildvortaro (1979); PIV1 = Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto ("la malnova PIV" de 1970); PIV2 = La Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (2002); PV = Plena Vortaro (1934); PMEG = Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko (B. Wennergren); ReVo = Reta Vortaro de Esperanto; Z = Zamenhof (ofte citata laŭ vortaroj). La fontoj estas indikataj ne konsekvence, sed nur laŭbezone ekzmple en la rimarkigoj.
Ĉar ĉiu vorto aŭ esprimo havas propran artikolon, la alfabeta ordo ne estas laŭradika, sed baziĝas sur ĉiuj literoj de la vortoj, inkluzive la finaĵojn. Aparta aldonaĵo listigas son-imitajn verbojn.
Al la vortaro: A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S U V Z
Tiu ĉi vortareto celas helpi tiujn parolantojn de Esperanto, kiuj uzas la lingvon hejme kiel ĉiutagan komunikilon. Ordinaraj vortaroj ja ne ĉiam utilas, kiam oni serĉas nomon por iu enhejma aĵo aŭ ago. Kompreneble oni ofte povas utiligi la riĉan vortfaran sistemon de Esperanto por mem krei taŭgajn vortojn, sed estas bone ekscii, kiel aliaj familioj Esperant-lingvaj solvis similajn problemojn. Hejma Vortaro tamen ne strebas al plena unueco de la enhejma Esperanto, ĉar la tre variaj lokaj cirkonstancoj ja nature speguliĝas ĝuste en la lingvaĵo ĉiutaga. Oni rigardu ĉi tiun vortaron kiel helpilon, ne kiel la normon.
La materialon por la vortaro kolektis la anoj de la komputil-reta diskutejo DENASK-L kaj la kunlaborantoj de Rondo Familia de UEA. Ĝi ne estas provo sisteme kovri la centran vortostokon pri hejmaĵoj – ĝi estas nesistema kaj iom kaprica kolekto de vortoj, kiuj jen montriĝis aparte problemaj, jen ŝajnis alikiale diskonigindaj.
La vortaron iniciatis komence de la okdekaj jaroj Anna Löwenstein kaj Renato Corsetti. La unuan enkomputiligon prizorgis Derek Roff en 1990. La unua provizora paperversio de la vortaro en ties nuna ĝenerala aranĝo estis distribuata de Rondo Familia dum 1997.
Pri la kapvortoj kaj difinoj en ĉi tiu eldono respondecas mi, pri la nacilingvaj tradukoj sole nur la respektivaj nacilingvaj respondeculoj, kies adresaro troviĝas fine de la vortaro. Krom al ili, mi deziras ĉi tie danki ankaŭ al Sten Johansson, kiu multe helpis en la teĥnika redaktado, al Claude Roux, kiu konsilis precipe en botanikaj demandoj, kaj al ĉiuj, kiuj sendis proponojn kaj informojn rete aŭ papere. Neniu el ili kulpas, se mi decidis ne sekvi iliajn konsilojn aŭ prokrastis utilajn aldonojn ĝis la sekva eldono.
Kompilante la vortaron, mi klopodis elekti vortojn, kiuj al mi ŝajnas rekomendindaj por novaj familioj Esperant-lingvaj. Ofte ili estas vortoj uzataj jam en multaj familioj, sed mi ne evitis ĉerpi ankaŭ el eldonitaj vortaroj, se mi en ili trovis proponojn taŭgajn por ĉiutaga uzo. Kelkaj dezirus, ke mi bazu ĉion sur enketoj inter familioj, dum iuj aliaj konsilus min sekvi ekzemple Plenan Ilustritan Vortaron pli konsekvence. Mi serĉis ian mezan vojon, kvankam tio necesigis plurajn subjektivajn decidojn.
Mi esperas, ke ĉi tiu unua eldono de Hejma Vortaro, kvankam modesta kaj mankhava, helpos novajn Esperant-lingvajn parojn kaj familiojn pensi malpli pri la lingvo mem, kaj pli pri la tuthomaraj valoroj, kiujn ĝi peras kaj portas.
En Lahti, la tagon de la 150-jara jubileo de Kalevala (28 februaro 1999)
Jouko Lindstedt |
aĉet/ĉar/et/o Veturilo, en kiun oni kolektas aĉetaĵojn en memserva vendejo (PIV2, simpligita). AN shopping trolley, supermarket trolley FI ostoskärryt FR chariot m. GE der Einkaufswagen HE ? HI carr(it)o m. de la compra HU (bevásárló)kocsi IT carrello (del supermercato) JA kâto NE winkelwagentje; (Fl.) kar v.(m.) PL koszyk PT carrinho de compras RU тележка (магазинная) SV kundvagn KP infanĉareto, rulsako RIM Ofte nura "ĉareto" sufiĉas.
ajl/o Herbo (Allium sativum) kun fortaj odoro kaj gusto, precipe ĝia bulbo. AN garlic FI valkosipuli FR ail m. GE der Knoblauch HE ŝum HI ajo m. HU fokhagyma IT aglio JA ninniku NE knoflook o.(m.) PL czosnek PT alho RU чеснок SV vitlök KP ajlopremilo, bulbo, cepo, ŝenoprazo
ajl/o/prem/il/o Tenajlo-simila ilo por mane dispremi ajlerojn. AN garlic squeezer, garlic crusher FI valkosipulinpuristin FR presse-ail m. GE die Knoblauchpresse HE ? HI triturador m. de ajos, prensaajos m. HU fokhagymanyomó IT schiacciaaglio JA ninniku ŝiboriki NE knoflookpers v.(m.) PL ? PT espremedor de alho RU ĉesnokodavilka, ĉesnoĉnica SV vitlökspress KP ajlo
akaĵu/o Ŝajnfrukto de akaĵuarbo (Anacardium occidentale), konsistanta el du partoj: akaĵu-pomo kaj akaĵu-nukso (laŭ PIV2). Almenaŭ en Eŭropo, "akaĵuo" estas uzata ankaŭ pri la nura nukso. AN cashew nut FI (nukso) cashewpähkinä, (pomo) acajouomena FR (nukso) noix de cajou f., (pomo) pomme de cajou f. GE die Cashewnuss HE ? HI anacardo m. HU kesudió IT anacard(i)o, (pomo di) Acagiù; (noce dell') anacardio, noce di Acagiù JA (nukso) kaŝûnaccu PL ? PT (pomo) caju; (nukso) castanha de caju NE cashewnoot v. RU (nukso) oreĥ keŝ'ju; (pomo) jabloko keŝ'ju SV (nukso) cashewnöt; (pomo) njurfrukt, acajoufrukt RIM Akaĵunukso estas la vera frukto de la akaĵuarbo: malmolŝela, enhavanta semon manĝatan kruda aŭ rostita. Akaĵupomo estas la fruktosimile ŝvelinta, flava aŭ ruĝa supra parto de la pedunklo de la akaĵuarbo, portanta la akaĵnukson; ĝi gustas kvazaŭ pomo kaj estas uzata por farado de suko, kaĉo, konfitaĵo, vino kaj brando.
akv/o/melon/o Planto el la genro Citrullus kaj ĝia frukto, manĝata freŝa. AN watermelon FI vesimeloni FR pastèque f., melon d'eau m. GE die Wassermelone HE avati'aĥ HI sandía f. HU görögdinnye IT cocomero, anguria, melone d'acqua JA suika PL ? PT melancia NE watermeloen m. RU arbuz SV vattenmelon
anet/o Spicherbo Anethum graveolens. AN dill FI tilli FR aneth m. GE der Dill HE ŝevet reĥani (tavlin) HI eneldo m. HU kapor IT (a)neto, finocchio fetido JA inondo, ĵiru PL ? PT aneto, luzendro NE dille v. RU ukrop SV dill
anorak/o Sporta vent- kaj pluv-imuna jako, ofte kun kapuĉo. AN anorak FI ulkoilupusero, anorakki, tuulitakki FR anorak m. GE der Anorak HE me'il HI anorak m. HU anorák IT giacca a vento JA anorakku NE anorak m. PL ? PT anoraque; (Port.) quispo RU (kurtka-) vetrovka, anoraka SV anorak KP jako
antaŭ/ĉambr/o = vestiblo
antaŭ/tuk/et/o = salivtuko
arakid/o = ternukso
artiŝok/o Planto el la genro Cynara kaj ĝia manĝebla "floro" (kapitulo). AN (globe) artichoke FI (latva-)artisokka FR artichaut m. GE die Artischocke HE aritŝok HI alcachofa f. HU articsóka IT carciofo JA ĉôsen azami, âtiĉôku NE artisjok v. PL ? PT alcachofra RU artiŝok SV kronärtskocka
askalon/o = ŝaloto
aŭskult/il/o La parto de telefono, kiu enhavas mikrofonon kaj malgrandan laŭtparolilon, kaj kiun tenas la uzanto. AN receiver FI luuri FR combiné m. GE der (Telefon)Hörer HE oznija HI auricular m. HU telefonkagyló IT microtelefono, ricevitore, cornetta JA ĵuŭaki NE hoorn m. PL ? PT fone RU trubka (telefonnaja) SV telefonlur KP kapaŭskultiloj, laŭtparolilo = parolilo, poŝtelefono = portebla telefono RIM PIV1 enhavas "aŭdilo".
avel/o Nukso de avelujo, arbeto el la genro Corylus. AN hazelnut FI hasselpähkinä FR noisette f. GE die Haselnuss HE -egoz (-ilsar) HI avellana f. HU mogyoró IT nocciola, nocciolina JA haizeru naccu NE hazelnoot v. PL ? PT avelã RU lesnoj oreĥ, funduk SV hasselnöt KP juglando, nukso, ternukso = arakido
aven/flok/o/j Avengrajnoj vaporumitaj kaj plat-premitaj. AN porridge oats, rolled oats FI kaurahiutaleet FR flocons d'avoine m. pl. GE die Haferflocken HE dajsat ŝibolet ŝual HI copos m.pl. de avena HU zabpehely IT fiocchi di avena JA ôtomîru NE havervlokken v. PL ? PT flocos de aveia RU ovsjanye ĥlop'ja SV havregryn KP aveno
aven/o Greno el la genro Avena. AN oats FI kaura FR avoine f. GE der Hafer HE ŝibolet ŝual HI avena f. HU zab IT avena JA karasumugi NE haver v.(m.) PL ? PT aveia RU ovës SV havre KP avenflokoj
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
B
(balancilo biskvito branpano burgero)
babil/et/i (Pri eta bebo:) ekzerci sin produkti parolsonojn kaj silabojn. AN babble FI jokeltaa, jokellella FR babiller GE brabbeln HE lekashkesh HI parlotear, balbucear, balbucir (un bebé) HU gügyög IT ? lallare (emettere lallazione); ? ciangottare JA nango o hanasu NE brabbelen PL ? PT balbuciar RU gul'kat', lepetat' SV jollra
bak/aĵ/o Ĉia bakita manĝaĵo (PIV1), plej ofte tia el faruno. AN cake, pastry, biscuit; cakes and biscuits FI leivonnainen FR (specife) pâtisserie f., gâteau m.; (pli vastasence) aliment cuit au four m. GE das Gebäck HE ? HI bizcocho m., tarta f., torta f. HU sütemény, pékáru IT (cibo cotto al forno) JA kukkî NE koekje, gebak o. PL ? PT assado, comida de forno RU peĉen'je, vypeĉka SV bakverk KP biskvito, kuko, torto
bak/form/uj/o = bak/muld/il/o Ujo plenigata per pasto por baki kukon en forno. AN cake pan, baking tin FI vuoka FR moule m. GE die Kuchenform, die Backform HE tavnit afija HI molde m. (de cocción) HU sütőforma IT tortiera, forma (per dolci) JA jakiki, kukkî gata NE bakblik o., bakvorm m. PL ? PT forma de bolo RU forma dlja vypeĉki SV bakform, ugnsform KP bakforno = bakujo, bakpleto
bak/forn/o = bak/uj/o Forno aŭ ties parto, uzata por baki. AN oven FI paistinuuni, leivinuuni FR four m. GE der Backofen HE tanur afija HI horno m. HU sütő, kemence IT forno JA ôbun NE oven m. PL ? PT forno RU peĉ' (russkaja), duĥovka SV ugn, bakugn KP bakformujo = bakmuldilo, bakpleto, forno, kuirforno = fornelo, hejt(o)forno RIM "Bakujo" troviĝas en PIV1.
bak/muld/il/o = bakformujo
bak/plet/o Nefiksita metala plato, kun aŭ sen malaltaj randoj, sur kiu oni bakas panojn kaj kukojn en forno. AN oven tray; baking plate; (usone) cookie sheet FI (uuni)pelti FR plaque à biscuits f. GE die Backplatte HE tavnit afija HI bandeja f. del horno HU tepsi IT teglia, tiella JA jakizara NE bakplaat v. PL ? PT assadeira RU protiven' SV bakplåt, långpanna KP bakformujo = bakmuldilo RIM Bildo: EB 42/53.
bak/uj/o = bakforno
balanc/il/o
Tabulo, sur kiu oni povas lude balanciĝi (pendolilo aŭ baskulo).
AN (pendolilo) swing; (baskulo) seesaw
FI keinu
FR balançoire f.
GE (pendolilo) die Schaukel; (baskulo) die Wippe
HE nadneda
HI (pendolilo) columpio m.; (baskulo) sub(e)ibaja m., balancín m.
HU hinta
IT altalena
JA ŝîsô, buranko
NE schommel m.
PL ? PT (Port.) baloiço; (Braz.) balanço
RU kaĉeli
SV gunga; gungbräda
KP baskulo, lulilo, pendolilo
banan/o
Frukto de bananujo, arbosimila herbo el la genro Musa.
AN banana
FI banaani
FR banane f.
GE die Banane
HE banana
HI plátano m., (Am.) banana f.
HU banán
IT banana
JA banana
NE banaan v.
PL ? PT banana
RU banan
SV banan
ban/ĉambr/o
Ĉambro, kie oni banas, duŝas aŭ lavas sin; ofte kunigita kun necesejo.
AN bathroom
FI kylpyhuone
FR salle de bain f., salle de bains f.
GE das Bad, das Badezimmer
HE (ĥadar-)ambatja
HI cuarto m. de baño
HU fürdőszoba
IT (stanza da) bagno
JA jokuŝicu, bâsurûmu
NE badkamer v.(m.)
PL ? PT banheiro
RU vannaja (komnata)
SV badrum
KP necesejo
RIM Eblas diri ankaŭ "banejo"; tiu vorto signifas ankaŭ apartan domon por bani.
ban/ej/o KP banĉambro
baskul/o
Speco de balancilo: longa tabulo metita sur kuŝantan ŝtipon aŭ alian subtenilon, tiel ke unu persono ĉe ĉiu ekstremaĵo povas alterne leviĝi kaj malleviĝi (laŭ PIV1, 2a signifo).
AN seesaw
FI keinulauta, kiikkulauta
FR bascule f., tape-cul m.
GE die Wippe
HE nadneda
HI sub(e)ibaja m., balancín m.
HU mérleghinta
IT altalena (a bilico)
JA ŝîsô
NE wip m., wipplank v.
PL ? PT gangorra
RU kaĉeli
SV gungbräda
KP balancilo, pendolilo
RIM
baz/lern/ej/o = element/a lern/ej/o
La unua lernejo de infanoj, laŭlande varie ekde la aĝo de ĉ. 6 jaroj ĝis la aĝo de 12-15 jaroj.
AN elementary school, (brite) primary school
FI peruskoulu, (pli frue) kansakoulu
FR école primaire f., école élémentaire f.
GE die Grundschule
HE bejt sefer jesodi
HI escuela/enseñanza f. primaria
HU általános iskola
IT scuola di base (6-13j.); scuola elementare (6-10j.); scuola media (inferiore) (11-13j.)
JA ŝôgakkô
NE basisschool v.(m.)
PL ? PT (curso de) primeiro grau (primário = unuaj jaroj +
ginásio = 4 lastaj jaroj)
RU naĉal'naja ŝkola, nepolnaja srednjaja ŝkola
SV grundskola
KP infanejo = infanĝardeno = infanvartejo, mezlernejo = meza lernejo
beb/o/ĉar(/et)/o = infanĉar(et)o
beb/o/kaĉ/o = kaĉ/et/o
Flueca kaĉo por malgrandaj infanoj el faruno aŭ industrie farita pulvoro, miksita kun lakto aŭ akvo kaj eventuale varmigita aŭ kuirita.
AN baby food, Pablum
FI (vauvan)velli
FR purée f., céréales pour bébé f. pl.
GE der Babybrei
HE dajsat tinok
HI papilla f. (para el bebé)
HU gyermektápszer (pépes)
IT pappa, pappina
JA bebîfûdo
NE pap v., papje
PL ? PT mingau, papa
RU detskaja smes', detskoe pitanie, kaŝa
SV välling
KP laktosupo
RIM Ne konfuzu ĝin kun anstataŭaĵoj de patrina mamlakto.
beb/o/seĝ/o
Longforma subtena seĝo, en kiu eta bebo povas rigardi la ĉirkaŭaĵon en pozicio duonsida, duonkuŝa.
AN baby chair
FI vauvantuoli, sitteri, babysitter
FR siège pour nouveau-né m., siège pour bébé m., (Fr.) bébé-relax m.
GE die Babywippe
HE kise tinok
HI sillita f. (de bebé)
HU csecsemőülőke ?
IT (poltroncina per neonato)
JA bebîrakku
NE relax m.
PL ? PT (Braz.) bebê conforto
RU stul'ĉik-krovatka
SV babysitter
KP infanseĝo
bet/o
La manĝebla radiko de diversaj kultiv-formoj de la ordinara beto (herbo Beta vulgaris L.); ankaŭ tiu herbo mem.
AN beet
FI juurikas
FR betterave f.
GE die Bete
HE selek
HI remolacha f.
HU répa
IT barbabietola
JA bîto, satôdaikon
NE biet m.
PL ? PT beterraba
RU svëkla
SV beta
KP folibeto, ruĝa beto
bide/o
Neceseja instalaĵo por lavi la pubon kaj postaĵon.
AN bidet
FI bidé
FR bidet m.
GE das Bidet
HE aslat bide
HI bidé m.
HU bidé
IT bidè
JA ?
NE bidet m.(o.)
PL ? PT bidé
RU bide
SV bidé
KP neceseja seĝo = necesseĝo = necesujo
biskot/o
Malpeza rebakita pantranĉaĵo.
AN rusk
FI korppu
FR biscotte f.
GE der Zwieback
HE cnim
HI biscote m.
HU kétszersült
IT fetta biscottata, pane biscottato
JA kukkî, bisuketto
NE beschuit m., toost m.
PL ? PT (Port.) tosta; (Braz.) torrada
RU suĥar'
SV skorpa
KP biskvito, krakeno, krakpano, kringo
RIM Vd. EB 97/43. Biskvitoj estas plej ofte dolĉaj, biskotoj pli panecaj.
biskvit/o
Seka kuketo, dufoje aŭ longe bakita.
AN biscuit, cookie
FI pikkuleipä, keksi, pipari
FR biscuit m.
GE (trockenes Gebäck)
HE biskvit, afifit
HI galleta f., pasta f. (para el té)
HU keksz, kétszersült
IT biscotto
JA bisuketto, kukkî
NE biscuit m., koekje
PL ? PT biscoito, bolacha
RU peĉen'e (=biskvitoj), biskvit, ? keks
SV skorpa, kex
KP biskoto, krakeno, krakpano, kringo, kuko
RIM Vd. EB 97/42. PIV1 konas ankaŭ la vorton "kekso" ("malmola kuketo, ordinare konsumata kun teo"), sed ŝajnas esti neeble trovi por ĝi internacian signifon distingeblan disde "biskvito".
blok(/et)/o = brik(et)o
blu/aĵ/o = kontuz(aĵ)o
bluz/o
1. Longa malstrikta ĉemizo (laŭ PIV1). 2. Ornamita (virina) ĉemizo.
AN 1. smock 2. (virina ĉemizo) blouse
FI pusero, paitapusero
FR blouse f.
GE die Bluse
HE ĥulca, kutonet
HI 1. blusón m. 2. blusa f.
HU blúz
IT 1. blusa, camiciotto 2.camicietta, blusetta
JA burausu
NE blouse v.
PL ? PT 1. blusão 2. blusa
RU 1. bluza 2. bluzka
SV blus
KP ĉemizo
bokal/o
Vazo, plej ofte vitra, kies aperturo estas larĝa kaj la kolo tre mallonga; povas havi surŝraŭbeblan kovrilon (PIV1, kun modifoj).
AN jar
FI purkki
FR bocal m.
GE das Glas
HE cincenet
HI tarro m.; bocal m.
HU befőttesüveg
IT barattolo (di vetro)
JA bin
NE weckpot m.
PL ? PT boião, moringa
RU banka
SV (glas)burk
RIM Vd. EB 41/66, 78/63. Ne miksu kun "pokalo"!
bol/ig/i
Varmigi likvaĵon ĝis bolado; prepari manĝaĵon en bolanta likvaĵo.
AN boil
FI keittää, kieh(a)uttaa
FR faire bouillir
GE (auf)kochen
HE le'hartiaĥ
HI hervir, poner a hervir, cocer; (metante ujon en alian ujon kun bolanta akvo) calentar/preparar al baño (de) María
HU forral
IT far bollire, bollire (tr.), lessare
JA juderu
NE koken; aan de kook brengen
PL ? PT ferver
RU kipjatit'; varit'
SV koka
KP brogi, kuiri
bon/a hund/o!
Alparolo al hundo por danki aŭ trankviligi ĝin.
AN good dog
FI kiltti koira!
FR tout doux! bon chien!
GE braver Hund
HE kelev tov
HI ¡bravo!, ¡buen perro!
HU jó kutya (nekutima)
IT buono!
JA orikôsan, îkoda, joŝi joŝi
NE brave hond!; (Fl.) hij is braaf!, braaf!
PL ? PT (Port.) bobi
RU ĥoroŝaja sobaĉka!
SV duktig hund, fin vovve
KP sidiĝu! = sidu!
bon/a/n!
Mallonga salutvorto anstataŭ "bonan matenon", "bonan tagon", "bonan vesperon".
AN hi!, hello!
FI hei, terve, huomenta, päivää, iltaa
FR salut!, allo!
GE (matene) Morgen!; (posttagmeze) Tag!; (vespere) 'n Abend!
HE ŝalom!
HI ¡hola!, ¡buenas!
HU Kívánok!, Jónapot!
IT ciao!; salve!
JA jâ
NE hoi!, hallo!
PL ? PT (por posttagmezo aŭ vespero) "boa!"
RU privet!
SV hej!
RIM Kompreneble "saluton!" estas la plej kutima familiara saluto.
bovl/o
Ronda manĝujo malpli larĝa kaj pli profunda ol telero.
AN bowl
FI kulho
FR bol m.
GE das Schälchen
HE ka'arit
HI bol m., tazón m., cuenco m., fuente f.
HU ?
IT ciotola
JA sûpu zara
NE kom v.
PL ? PT tigela
RU miska, piala
SV skål
KP suptelero
brak/um/i = ĉirkaŭ/brak/i
Ĉirkaŭi iun per la brakoj kaj premi tiun ame al si.
AN hug
FI syleillä, halata
FR embrasser, serrer (dans ses bras), prendre (dans ses bras)
GE umarmen
HE leĥabek
HI abrazar
HU (meg)ölel
IT abbracciare
JA dakiŝimeru
NE omhelzen
PL ? PT abraçar
RU obnjat'
SV krama
bran/pan/o
Pano, en kiu oni konservis la branon; bona por sano.
AN bran bread
FI kokojyväleipä, grahamleipä
FR pain de son m.
GE das Vollkornbrot
HE leĥem male
HI pan m. integral
HU korpás kenyér, barna kenyér
IT pane integrale
JA haigâiri no pan, haigapan
NE zemelenbrood o.
PL ? PT pão de sêmea, pão integral
RU otrubnoj ĥleb, zernovoj ĥleb
SV fullkornsbröd, bröd med kli
KP tutgrajna = plengrajna = integra
brasik/o
Iu ajn legomo aŭ furaĝplanto el la multaj malsimilaj kultiv-formoj de la ĝardena brasiko (Brassica oleracea, el Eŭropo) aŭ de la orientaj kultiv-formoj de la rapobrasiko (Brassica rapa gr. Chinensis kaj gr. Pekinensis) (laŭ PIV2).
AN cabbage
FI kaali
FR chou m.
GE der Kohl
HE kruv
HI col f.
HU káposzta
IT cavolo
JA kjabecu
NE kool m.
PL ? PT couve
RU kapusta
SV kål
RIM La nomon "brasiko" oni uzas komunlingve ĉefe pri tiuj kultiv-formoj, kies surteraj partoj, ne radikoj, estas uzataj kiel legomoj.
bret/ar/o
Meblo surplanka aŭ ĉemura kun pluraj bretoj por libroj kaj alio.
AN shelf unit, set of shelves, (librobretaro) bookcase
FI hyllykkö, kirjahylly
FR étagère f.
GE das Regal
HE konanit, madafim
HI estantería f.
HU polc(rendszer)
IT scaffale
JA hondana, tana
NE rek
PL ? PT estante
RU stellaĵ, etaĵerka
SV hylla
KP komodo = tirkestaro, vestoŝranko
brik(/et)/o = blok(/et)/o
Ĉiu el la lignaj aŭ plastaj pecoj, uzataj en infanaj konstruludoj.
AN brick, building block
FI (rakennus)palikka
FR cube m., brique de construction f.
GE der (Bau)Stein, das Klötzchen
HE kubija
HI pieza f.
HU építőkocka
IT blocchetto, cubetto, pezzo (per le costruzioni)
JA brokku
NE blok(je) m.
PL ? PT lego
RU kubik
SV kloss, klots, byggkloss
RIM EB 40/19 proponas "lud-brikoj (lud-bloketoj)".
brog/i
Trempi en bolanta akvo aŭ surverŝi per ĝi, por kuiri aŭ prepari por kuirado (PIV1, mallongigita).
AN blanch, parboil
FI kiehauttaa, ryöpätä
FR blanchir
GE abbrühen
HE lishlok
HI escaldar, hervir, cocer
HU (le)forráz
IT sbollentare; scottare
JA jugaku
NE blancheren
PL ? PT aferventar
RU oŝparit'
SV skålla, förvälla
KP boligi, kuiri
RIM "Brogi" signifas ankaŭ "brulvundi per tre varma likvaĵo": Propra supo brogas, fremda allogas (Z).
bulb/o
Subtera ŝvelaĵo de plantoj kiel cepo, ajlo, tulipo k.a.
AN bulb
FI sipuli (kasvin osa)
FR bulbe m.
GE die Zwiebel
HE bacal (ŝel cemaĥ)
HI bulbo m.
HU hagyma(gumó)
IT bulbo
JA kjûkon
NE (bloem)bol m.
PL ? PT bolbo, bulbo
RU lukovica
SV lök
KP ajlo, cepo
RIM Atentu, ke multaj lingvoj ne distingas inter "bulbo" (subtera parto de diversaj plantospecioj) kaj "cepo" (grava planto kun manĝebla bulbo).
bulk/o
Malgranda mola paneto, ofte ronda, kutime tritika, dolĉa aŭ ne.
AN (bread) roll
FI pulla, sämpylä
FR petit pain m.
GE (nordgermane) das Brötchen, (sudgermane) die Semmel
HE laĥmanja
HI panecillo m., bollo m.
HU zsemle
IT panino
JA rôrupan
NE broodje
PL ? PT pãozinho
RU bulka
SV bulle, småfranska
KP kuko
bul/o
Pli-malpli globa peco el knedebla materialo.
AN ball (ekz. meatball, snowball, fireball)
FI pallo (ekz. lumipallo), pulla (ekz. lihapulla), kerä
FR (pasto, viando) boulette f., (neĝo) boule f., (tero) motte f., (fadeno, lano) pelote f., (lano) balle f.
GE (neĝo) der Ball, (fadeno) das Knäuel, (tero) die Kugel
HE kufta'a, (neĝo) kadur ŝeleg
HI bola f.; (lano) ovillo m.; (viandobulo, buleto) albóndiga f.
HU gombóc, golyó
IT (ĝenerale) palla; (vianda) polpetta; (fritita) crocchetta; (fadena) gomitolo
JA tama, bôru, dango, mîto bôru, jukidaruma
NE bol m. (b.v. wol); (Fl.) bal m. (b.v. sneeuwbal)
PL ? PT bola
RU kom, komok, kolobok, (vianda) frikadel'ka, (fadena, precipe lana) klubok
SV bulle (ekz. köttbulle); klimp; (neĝa) snöboll; (fadena) nystan
KP knedliko = knedlo = knedbulo = pastobulo
RIM Uzata ankaŭ en la nomoj de diversaj manĝaĵoj, ekz. "viandobulo". Por ĉi tiu signifo PIV1 proponas ankaŭ la vorton "knelo", kiu tamen ŝajnas ne esti uzata.
burger/o = hamburger/o = hamburg/aĵ/o
Panbulko kun enmetita fritita peco el muelita viando, kokaĵo, fiŝo aŭ vegetaĵoj.
AN hamburger
FI hampurilainen
FR hamburger m., hambourgeois m.
GE der Hamburger
HE ?
HI hamburguesa f.
HU hamburger
IT (panino con) medaglione di carne, "hamburger"
JA hambâgâ
NE hamburger m.
PL ? PT "hamburger"
RU gamburger
SV hamburgare, burgare
KP fritoj = terpomfingroj, kolao
buŝ/tuk/o
Kvadrata tola tuko, kiun oni uzas, por ŝirmi la vestojn dum la manĝado kaj viŝi la buŝon (PIV1); ankaŭ similuza papera tuko.
AN (table) napkin, serviette
FI lautasliina
FR serviette (de table) f.
GE die Serviette
HE mapit
HI servilleta f.
HU szalvéta
IT tovagliolo, salvietta
JA nappukin
NE servet o.
PL ? PT guardanapo
RU salfetka
SV servett
KP poŝtuko = naztuko
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
centrifug/i
1. Sekigi en lavmaŝino aŭ aparta centrifugilo per rapida turnado. 2. Eligi sukon el fruktoj aŭ legomoj per maŝino, kiu rapide turnas ilin.
AN 1. spin-dry
FI 1. lingota 2. mehustaa (mehulingolla)
FR 1. essorer 2. passer à l'extracteur
GE 1. schleudern 2. entsaften
HE 1. le'jabeŝ
HI 1. centrifugar 2 licuar/extraer el zumo mediante centrifugado
HU 1. centrifugáz
IT centrifugare
JA 1. kansôki, 2. ĵûsâ
NE 1. droogzwieren 2. centrifugeren
PL ? PT 1. centrifugar
RU 1. vyĵimat' centrifugoj
SV 1. centrifugera 2. råsaftcentrifugera
KP lavmaŝino, miksilo = likvigilo, pendsekigi = pendgutigi
RIM En ambaŭ kazoj la maŝino estas nomata "centrifugilo"; laŭnecese oni povas paroli ekzemple pri "sukcentrifugilo".
cep/o
Herbo de la specio Allium cepa kaj ties bulbo.
AN onion
FI sipuli (maustekasvi)
FR oignon m.
GE die Zwiebel
HE bacal (jarak)
HI cebolla f.
HU vöröshagyma
IT cipolla
JA tamanegi
NE ui m.; (Fl.) ajuin m.
PL ? PT cebola
RU luk
SV lök
KP ajlo, bulbo, ŝaloto = askalono, ŝenoprazo
cic/um/o
Kaŭĉuka cicoforma truetita ŝtopilo, per kiu infaneto povas elsuĉi lakton el botelo (PIV1); nuntempe farata ankaŭ el aliaj materialoj, ekzemple silikono.
AN (brite) nipple, (usone) teat
FI pullotutti
FR tétine f.
GE der Sauger, der Schnuller
HE pitma
HI tetina f.
HU cumi
IT succhiotto, succhietto, tettarella
JA ĉikubi
NE speen v.(m.); (Fl.) tutter m.
PL ? PT (Port.) tetina (Braz.) bico (de mamadeira)
RU soska
SV napp
KP suĉumo = suĉilo
RIM Ankaŭ EB (30/48) proponas "cicumo".
cikori/o
Herbo de la specio Cichorium intybus. El cikorio oni povas fari anstataŭaĵon de kafo.
AN chicory
FI sikuri, juurisikuri
FR chicorée f.
GE die Zichorie
HE cikorja, taĥlif kafe
HI (por fari kafosimilan trinkaĵon) achicoria f.; (skarolo, por salato) escarola f.
HU cikória
IT cicoria; radicchio
JA kikuziŝa
NE cichorei m.(v.)
PL ? PT chicória
RU cikorij
SV cikoria
KP endivio
cinam/o
Ŝelo de kelkaj arboj kaj arbustoj de la genro Cinnamomum, uzata kiel spico.
AN cinnamon
FI kaneli
FR cannelle f.
GE der Zimt
HE kinamon
HI canela f.
HU fahéj
IT cannella
JA ŝinamon
NE kaneel m.(o.)
PL ? PT canela
RU korica
SV kanel
citron/o
Frukto de la specio Citrus limon.
AN lemon
FI sitruuna
FR citron m.
GE die Zitrone
HE limon
HI limón m.
HU citrom
IT limone
JA lemon
NE citroen m.(v.)
PL ? PT limão
RU limon
SV citron
KP citronpremilo
citron/prem/il/o
Kuireja ilo por mane premi la sukon el citrono aŭ oranĝo.
AN lemon squeezer
FI tuoremehupuristin, sitruunanpuristin
FR presse-citron m., (Kan.) presse-jus m.
GE die Zitronenpresse
HE masĥeta
HI exprimidor m. (de limones, de cítricos), exprimelimones m.
HU citromfacsaró
IT spremilimoni, spremiagrumi
JA lemon ŝiboriki
NE citruspers v.(m.)
PL ? PT espremedor (de limão, de laranja)
RU sokovyĵimalka dlja limonov
SV citronpress
KP miksilo = likvigilo
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
ĉajot/o
Liano de la specio Sechium edule; la radiko kaj precipe la frukto estas legomoj manĝataj kuiritaj, la frukto uzata ankaŭ por sukeraĵoj.
AN chayote, christophine
FI kajottikurpitsa
FR chayote f., (Antil.) christophine f., (Antil.) brionne f., (Madagask., Polinez.) chouchoute f.
GE die Chajote
HE ?
HI chilacayote m., cidra f. cayote
HU mexikói tök
IT zucchetta abissina
JA ?
NE ?
PL ? PT chuchu
RU ?
SV chou-chou, chayote, kayote
ĉapel/o
Kapvestaĵo el pli-mapli malmola materialo, kun ĉirkaŭrando; simila ombrelforma parto de multaj fungoj.
AN hat; (de fungo) cap
FI hattu; (de fungo) lakki
FR chapeau m.
GE der Hut
HE kova, migba'at
HI sombrero m.; (de fungo) sombrerillo m., sombrerete m.
HU kalap
IT cappello
JA bôŝi
NE hoed m.
PL ? PT chapéu
RU ŝljapa; (de fungo) ŝljapka
SV hatt
KP ĉapo
ĉap/o [1]
Ĉia kapvestaĵo sen ĉirkaŭrando.
AN cap, bonnet
FI lakki, myssy, hattu
FR bonnet m., (Kan.) tuque f.
GE die Mütze, die Kappe
HE kova
HI gorro m.
HU sapka
IT berretto
JA bôŝi
NE muts v.(m.), hoedje
PL ? PT chapéu sem aba
RU ŝapka
SV mössa
KP ĉapelo
RIM Laŭ PIV1, fungoj havas "ĉapelon", ne "ĉapon".
ĉap/o [2]
Peco, per kiu oni fermas botelon, skribilon aŭ similan objekton surmetante, surpremante aŭ surŝraŭbante ĝin.
AN cap, bottle-top
FI (kruunu)korkki, hattu
FR (sur skribilo) capuchon m.; (sur botelo) bouchon m.
GE der Kronenkorken, die Kappe
HE pkak
HI (sur boteloj) tapón m.; (sur skribiloj) capuchón m.
HU kupak
IT tappo (...), tappetto; cappuccio, cappuccetto
JA bin no futa; kjappu
NE (botelo) kroonkurk m., (skribiloj k.s.) dop m.
PL ? PT tampa
RU probka, kryŝka, kolpaĉok
SV (sur botelo) kapsyl; (sur skribilo) hatt
KP fermilo, kovrilo [1], ŝtopilo [1]
RIM Tian ĉapon oni povas ankaŭ konsideri speco de ŝtopilo [1].
ĉar/et/o KP infanĉareto; aĉetĉareto
ĉemiz/o
Trunkvestaĵo proksima al la haŭto kun manikoj longaj aŭ mallongaj, malfermebla antaŭe aŭ ne. Sub ĝi povas esti nur subĉemizo.
AN shirt, (virina) blouse
FI paita
FR chemise f.
GE das (Ober)Hemd
HE gufija
HI camisa f.
HU ing
IT camicia, camicetta; ? maglietta
JA ŝitagi
NE hemd o.
PL ? PT camisa
RU rubaŝka
SV skjorta
KP bluzo, jako, pulovero = pulovro, subĉemizo, T-ĉemizo
ĉerp/il/o KP kulerego
ĉif/i
Kunpremi ion tiel, ke ĝi ekhavas amason da malregulaj faldoj.
AN crumple
FI rypistää
FR chiffonner
GE zerdrücken, zerknittern, zerknautschen
HE le'kamet
HI estrujar, arrugar
HU gyűr
IT sgualcire; spiegazzare
JA ŝiŭakuĉa ni suru
NE (ver)kreuk(el)en
PL ? PT amarrotar
RU mjat'
SV skrynkla till
ĉifon/o
Peco de ŝtofo, ofte ŝirita aŭ difektita, kiu povas tamen esti uzata en purigado de la hejmo por viŝi aŭ sorbi.
AN rag
FI riepu, rätti, räsy, rääsy
FR chiffon m.
GE der Fetzen (ĉifonoj = die Fetzen, die Lumpen)
HE smartut
HI trapo m., andrajo m., harapo m.
HU rongy
IT straccio, cencio
JA borogire
NE dweil m.
PL ? PT trapo
RU trjapka
SV trasa
ĉips/o/j = ter/pom/flok/o/j
Tre maldikaj tranĉaĵoj el terpomo, frititaj aŭ bakitaj, sekaj kaj krakaj, manĝataj ne varmigitaj sed plej ofte salitaj.
AN (brite) crisps, (usone) chips
FI perunalastut, sipsit
FR croustilles f.pl., chips m.pl.
GE die Kartoffelflocken, die Chips
HE ĉips
HI patatas/papas (Am.) f.pl. fritas (de bolsa)
HU csipsz
IT patatine (fritte) (molto sottili)
JA poteto ĉippu
NE chips
PL ? PT fritas, batatinha frita
RU ĉipsy
SV chips
KP fritoj = terpomfingroj
ĉirkaŭ/brak/i = brakumi
ĉokolad/o
1. Bongusta solida pasto el kakao, sukero kaj aromaĵoj. 2. Trinkaĵo el kakaa pulvoro, sukero kaj lakto aŭ akvo.
AN 1. chocolate 2. hot chocolate, cocoa
FI 1. suklaa 2. kaakao(juoma)
FR chocolat m.
GE 1. die Schokolade 2. die (Trink)Schokolade
HE ŝokolad
HI chocolate m.
HU 1. csokoládé 2. kakaó (ital)
IT 1. cioccolato, cioccolata 2. cioccolata (bevanda calda)
JA 1. ĉokorêto, 2. kokoa
NE 1. chocola(de) m. 2. chocolademelk v.; (Fl.) chocomelk v.
PL ? PT 1.chocolate 2.chocolate quente
RU ŝokolad
SV choklad
KP kakao
RIM La trinkaĵo estas nomata ankaŭ "kakao".
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
degel/i
Malglaciiĝi, likviĝi aŭ fandiĝi pro varmo.
AN thaw, thaw out, melt
FI sulaa
FR dégeler, fondre
GE (auf)tauen
HE le'hafŝir
HI deshelarse, fundirse, derretirse
HU olvad
IT sgelare, disgelare
JA tokeru
NE (vetero) dooien, (frostigitaj manĝaĵoj) ontdooien
PL ? PT derreter
RU tajat'
SV töa, smälta
KP degel(veter)o
degel(/veter)/o
Pli varma vetero post frosto (PIV1 degelo 2).
AN thaw
FI suoja(sää)
FR fonte f., dégel m.
GE das Tauwetter
HE hafŝara (ĥamimut)
HI deshielo m.
HU olvadás
IT disgelo
JA jukidoke (no kesecu)
NE dooi m.
PL ? PT degelo
RU ottepel'
SV tö, dagsmeja
KP degeli
dent(/o)/bros/o
Broseto por purigi la dentojn.
AN toothbrush
FI hammasharja
FR brosse à dents f.
GE die Zahnbürste
HE mivreŝet ŝinajim
HI cepillo m. de dientes
HU fogkefe
IT spazzolino da denti
JA haburaŝi
NE tandenborstel m.
PL ? PT escova (de dentes)
RU zubnaja ŝĉëtka
SV tandborste
KP dent(o)fadeno, dent(o)pasto, dent(o)pikilo
dent(/o)/faden/o
Fadeno por purigi inter la dentoj.
AN dental floss
FI hammaslanka
FR soie dentaire f.
GE die Zahnseide
HE ĥut dentali
HI hilo m. dental
HU fogselyem
IT filo interdentale
JA itojôĵi
NE tanddraadje
PL ? PT fio dental
RU nitka dlja ĉistki zubov
SV tandtråd
KP dent(o)broso, dent(o)pasto, dent(o)pikilo
dent(/o)/past/o
Pasto por purigi la dentojn uzante dentbroson.
AN toothpaste
FI hammastahna
FR dentifrice m.
GE die Zahncreme, die Zahnpasta
HE miŝĥat ŝinajim
HI pasta f. de dientes, dentífrico m.
HU fogkrém
IT dentifricio
JA hamigaki, nerihamigaki
NE tandpasta m.
PL ? PT pasta de dentes, creme dental
RU zubnaja pasta
SV tandkräm
KP dent(o)broso, dent(o)fadeno, dent(o)pikilo
dent(/o)/pik/il/o
Ligna spliteto por purigi inter la dentoj.
AN toothpick
FI hammastikku
FR cure-dent m., cure-dents m.inv.
GE der Zahnstocher
HE kisam (dentali)
HI palillo m. (de dientes), mondadientes m.
HU fogpiszkáló, fogvájó
IT stuzzicadenti, stecchino
JA cumajôĵi
NE tandenstoker m.
PL ? PT palito de dentes
RU zuboĉistka
SV tandsticka, tandpetare
KP dent(o)broso, dent(o)fadeno, dent(o)pasto
deterg/ant/o = lesivo
dik/fingr/o = poleks/o
La plej dika fingro de la mano, kontraŭmetebla al la kvar ceteraj.
AN thumb
FI peukalo
FR pouce m.
GE der Daumen
HE agudal
HI (dedo) pulgar m., dedo gordo m.
HU hüvelykujj
IT pollice
JA ojajubi
NE duim m.
PL ? PT polegar
RU bol'ŝoj palec
SV tumme
KP montrofingro, mezfingro = meza fingro, ring(o)fingro, etfingro = eta fingro
disk/i numer/o/n KP klavi numeron
dom/best/o
Malsovaĝa besto vivanta kune kun homoj, ĉu kiel biena produktobesto aŭ ŝarĝobesto, ĉu kiel hejma servobesto aŭ dorlotbesto.
AN domestic animal
FI kotieläin
FR animal domestique m.
GE das Haustier
HE (hejmbesto) ĥajat maĥmad; ĥajat bajit
HI animal m. doméstico/de compañía
HU háziállat
IT animale domestico
JA kaĉiku, petto
NE huisdier o.
PL ? PT animal doméstico
RU domaŝnee ĵivotnoje
SV husdjur
KP hejmbesto = dorlotbesto
dorlot/best/o = hejmbesto
dorm/o/ĉambr/o
Ĉambro, kie oni dormas.
AN bedroom
FI makuuhuone
FR chambre (à coucher) f.
GE das Schlafzimmer
HE ĥadar-ŝena
HI dormitorio m.
HU hálószoba
IT camera da letto
JA ŝinŝicu
NE slaapkamer v.(m.)
PL ? PT quarto
RU spal'nja
SV sovrum
KP salono
dram/seri/o
Televida fikciaĵo dividita en plurajn partojn, dissendatajn je malsamaj okazoj, ofte je regulaj tago kaj horo.
AN television series
FI televisiosarja, sarjaohjelma
FR feuilleton m., (Kan.) téléroman m.
GE die Fernsehserie
HE sidra, sidrat televizja
HI serie f., telenovela f., (melodrama) culebrón m.
HU filmsorozat
IT teleromanzo (a puntate); telenovela
JA renzoku dorama
NE feuilleton o., televisieserie v.
PL ? PT telenovela, novela
RU serial
SV TV-serie
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
ekzamen/o
(En lernejo:) 1. Lerneja kontrolo, kutime skriba, pri akiritaj scioj en iu fako 2. Fina kontrolo por sukcese trapasi gradon en studado.
AN examination, exam
FI 1. koe, tentti 2. tutkinto
FR examen m.
GE 1. (skribe) der Test, die (Klassen)Arbeit, die Klausur; (buŝe) die (mündliche) Prüfung 2. das Examen
HE bĥina, boĥan
HI 1. prueba f., examen m. 2. examen m. (final), reválida f.
HU vizsga
IT 1. prova (di verifica), verifica, compito (in classe) 2. esame
JA ŝiken, testo
NE 1. test m. 2. examen
PL ? PT 1. teste, exame 2. prova final
RU ekzamen
SV 1. skrivning, tentamen 2. examen
KP fako, kaŝhelpilo, noto
elektr/a rul/seĝ/o = motora rulseĝo
element/a lern/ej/o = bazlernejo
el/lad/ig/il/o = lad/mal/ferm/il/o
Ilo por malfermi lutitan ladskatolon, en kiu oni konservas manĝaĵon.
AN tin opener, can opener
FI purkinavaaja
FR ouvre-boîte m.
GE der Büchsenöffner
HE potĥan kufsaot
HI abrelatas m.
HU konzervnyitó
IT apriscatole
JA kankiri
NE blikopener m.
PL ? PT abre-latas (Braz.) abridor de latas
RU otkryvaŝka, otkryvalka, konservnyj kljuĉ, konservnyj noĵ
SV konservöppnare, burköppnare
KP korktirilo, ladmanĝaĵo
endivi/o
Herbo de la specio Cichorium endivia.
AN endive
FI endiivi
FR endive f.
GE die Endivie
HE oleŝ
HI endibia, endivia f.; escarola f.
HU salátakatáng
IT indivia; scarola
JA ? kikuziŝa
NE andijvie v.(m.)
PL ? PT chicarola, endívia, escarola
RU èndivij, salatnyj cikorij
SV endive, chicorée-sallad
KP cikorio
en/konstru/it/a
Havanta sian apartan funkcion, sed estanta fiksita parto de aparato, meblo aŭ simila.
AN built-in, fitted
FI sisäänrakennettu
FR incorporé, intégré
GE eingebaut
HE muvne, built-in
HI (ŝranko) empotrado; incorporado
HU beépített
IT incorporato
JA naizôsareta
NE ingebouwd
PL ? PT embutido, incorporado
RU vstroennyj
SV inbyggd
RIM Uzata precipe pri partoj, kiuj ne troviĝas en pli malmultekostaj aŭ pli malmodernaj produktoj.
et/a fingr/o = etfingro
et/fingr/o = et/a fingr/o
La plej malgranda fingro de la mano, la plej malproksima de la dikfingro.
AN little finger
FI pikkusormi, pikkurilli
FR auriculaire m., petit doigt m.
GE der kleine Finger
HE zeret
HI (dedo) meñique m.
HU kisujj
IT mignolo
JA kojubi
NE pink m.
PL ? PT mindinho, mínimo
RU mizinec
SV lillfinger
KP dikfingro = polekso, montrofingro, mezfingro = meza fingro, ring(o)fingro
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
fab/o
1. Planto Vicia faba L. kaj ĝia enguŝa grajno, uzata kiel homa aŭ besta mangaĵo. 2. Renforma manĝebla grajno de diversaj plantoj, ekzemple fazeolo, kafarbo, sojfabujo.
AN bean
FI 1. härkäpapu 2. papu
FR 1. fève f., (Kan.) gourgane f. 2. haricot m., fève (de cacao, de café) f.
GE 1. die Bohne(npflanze) 2. die Bohne
HE afuna
HI 1. (besta manĝaĵo) haba f. panosa. 2. haba f.
HU bab
IT 1. fava
JA soramame
NE boon
PL ? PT fava
RU bob
SV 1. bondböna 2. böna
KP fazeolo, kikero, nukso
fak/o
(En lernejo:) aparta branĉo de lernado, ekz. geografio, matematiko.
AN subject
FI (oppi)aine
FR matière f., discipline f.
GE das Fach
HE mikĉo'a
HI asignatura f., materia f.
HU (tan)tárgy
IT materia
JA kamoku
NE vak o.
PL ? PT matéria, disciplina escolar
RU uĉebnyj predmet, uĉebnaja disciplina, nauka
SV (skol)ämne
KP ekzameno, noto
faks/i = tele/kopi/i
Sendi per faksilo (PIV2).
AN fax
FI faksata
FR télécopier
GE faxen
HE lefakses
HI transmitir/enviar por fax, faxear
HU faxol
IT faxare, mandare per fax
JA fakkusu de (okuru/sôŝin suru)
NE faxen
PL ? PT passar um fax
RU otpravit' faks
SV faxa
KP faksilo, fakso
faks/il/o = tele/kopi/il/o
Aparato por sendi kaj ricevi tekstojn aŭ bildojn per normala telefonlineo, bitigante presitan aŭ skribitan paperon ĉe la sendanto kaj represante ĝin ĉe la ricevanto (PIV2).
AN fax machine
FI faksi (laite)
FR télécopieur m.
GE das Fax(gerät)
HE faks
HI fax m.
HU fax(készülék)
IT (apparecchio di) (tele)fax, telecopiatore
JA fakkusu
NE fax m., faxtoestel o.
PL ? PT fax, fac-símile
RU faks
SV en fax(apparat)
KP faksi, fakso
RIM Anstataŭ "faksnumero", pli ĝusta esprimo estas "faksilnumero", ĉar "fakso" estas la sendaĵo, ne la aparato.
faks/o = tele/kopi/o
Skribaĵo aŭ desegno sendata per faksilo (PIV2).
AN fax
FI (lähetetty) faksi, telekopio
FR fac-similé m., fax m.
GE das Fax
NE fax m.
HI fax m.
HU fax(üzenet), telefax
IT (tele)fax, telecopia
JA fakkusu sôŝinbucu
NE ?
PL ? PT fax, fac-símile
RU faks
SV ett fax
KP faksi, faksilo
fald/ĉar(/et)/o
Sidĉareto, kiu kunfaldita okupas malmultan spacon.
AN collapsible push-chair, umbrella stroller
FI sateenvarjorattaat, matkarattaat
FR poussette (pliante, parapluie) f.
GE der Buggy
HE agala mitkapelet
HI sillita f. plegable (faldebla sidĉareto)
HU sport (összecsukható) babakocsi
IT passeggino (pieghevole)
JA bagî
NE buggy m.
PL ? PT carrinho dobrável
RU skladnaja sidjaĉaja koljaska
SV hopfällbar sittvagn, sulky
KP infanĉar(et)o, sidĉar(et)o
famili/a ĉambr/o KP salono
farĉ/o
Hakita kaj spicita viando, legomaĵo aŭ fruktaĵo, kiun oni enmetas en la internon de bakaĵo aŭ kuirota legomo aŭ besto.
AN stuffing
FI täyte (ruoassa)
FR farce f.
GE die Füllung
HE ? miluj basar
HI relleno m.
HU töltelék
IT ripieno; farcia
JA cumemono
NE vulling v.
PL ? PT recheio
RU farŝ, naĉinka
SV färsfyllning
KP rembur(aĵ)o
fazeol/o
Planto el la genro Phaseolus kaj ĝiaj guŝo kaj semo, uzataj kiel legomo.
AN French bean
FI papu
FR haricot m.
GE die Bohne
HE ŝe'u'it
HI judía f., habichuela f., alubia f., frijol m.
HU zöldbab
IT fagiolo
JA ingenmane
NE boon v.(m.)
PL ? PT feijão
RU fasol'
SV böna
KP fabo
fenkol/o
Herbo Foeniculum vulgare, uzata kiel spico (la semoj) kaj legomo (la tigo).
AN fennel
FI fenkoli
FR fenouil m.
GE der Fenchel
HE ŝumar
HI hinojo m.
HU édeskömény
IT finocchio
JA uikjô
NE venkel v.(m.)
PL ? PT funcho
RU ukrop, fenxhel'
SV fänkål
ferm/il/o
Ĉia aparato, ilo por fermi (PIV1). Ekzemple: de fenestro, de kofro, de botelo, de skatolo.
AN catch, top, lid, cap, cover, stopper, fastener
FI suljin, haka, solki, lukko, korkki, kansi
FR loquet m., bouchon m., couvercle m., capuchon m., agrafe f., crochet m.
GE das Schloss, der Riegel, der Schließer, der Verschluss
HE p'kak, miĥse
HI cierre m., pestillo m., cerrojo m.; broche m.; tapón m., tapa f., tapadera f., capuchón m.
HU zár
IT chiusura; coperchio; tappo; cappuccio; ? serratura; ? lucchetto; ? catenaccio; ? fibbia
JA tomegane
NE deksel o., dop m., (kroon)kurk m., sluiting v.
PL ? PT aldrava, fecho, ferrolho, tampa
RU zastëĵka, kryŝka, zadviĵka, probka, ktp.
SV lock, kapsyl, kork, hake, regel
KP ĉapo [2], kovrilo [1], lap(fermil)o, ŝtopilo [1], zipo
RIM "Fermilo" estas taŭga vorto por ĉiutaga uzo, kvankam plej ofte troveblas ankaŭ pli ekzakta termino. EB bildigas dekon da diversaj fermiloj.
fig/o
Ŝajnfrukto de figarbo (figujo) el la genro Ficus, manĝata freŝa aŭ sekigita.
AN fig
FI viikuna
FR figue f.
GE die Feige
HE te'ena
HI higo m.; (frua figo) breva f.
HU füge
IT fico
JA iĉiĝiku
NE vijg v.(m.)
PL ? PT figo
RU figa, inĵir; (arĥaika, biblia) smokva
SV fikon
fi/herb/o = trudherbo
flam/ret/o = kaserolsubtenilo
flar/il/o KP (gas)flarilo = gasdetektilo sub "G"
foli/bet/o
Iuj ajn kultiv-formo de la ordinara beto (herbo Beta vulgaris L. ), produktanta manĝeblajn foliojn; tiuj folioj mem.
AN chard, white beet
FI lehtijuurikas, (lehti)mangoldi
FR bette (à cardes) f., carde f., blette f., poirée f.
GE der Mangold
HE ? selek alim
HI remolacha f.
HU mángold
IT bietola (bianca), bieta (da coste)
JA bîto no ha (?)
NE snijbiet v.
PL ? PT acelga
RU svekol'naja botva, listovaja svëkla
SV mangold
KP beto, ruĝa beto
RIM Komento de Klaŭdo Roux: "En la francaj-esperantaj kaj esperantaj-francaj vortaroj folibeto estas grave erare tradukita al blito. Folibeto ŝajne estas manĝata nur en sudaj landoj."
fork(/et)/o = manĝ/o/fork/o
Forko uzata por manĝi.
AN fork
FI haarukka
FR fourchette f.
GE die (Ess)Gabel (forketo: das Gäbelchen)
HE mazleg
HI tenedor m.
HU villa (étkezési)
IT forchetta
JA fôku
NE vork v.(m.), vorkje
PL ? PT garfo
RU vilka
SV gaffel
RIM La sufikso -et- ne estas necesa por indiki, ke temas pri manĝoforko: manĝilaro, kiu konsistis el kulero, tranĉilo, forko (Z).
fornel/o = kuir/forn/o
forn/o
Ĉiaspeca, masonita aŭ metala, fajrujo aŭ elektra varmigilo por kuiri aŭ hejti.
AN (por kuiri) oven; (por hejti) stove
FI liesi, uuni, hella; (en saŭno) kiuas
FR poêle m.
GE der Herd, der Ofen
HE tanur
HI horno m., (fornelo) cocina f., (stovo) estufa f.
HU tűzhely
IT stufa; forno; cucina
JA ôbun
NE oven m.
PL ? PT forno
RU peĉ'
SV spis, ugn
KP bakforno = bakujo, kuirforno = fornelo, hejt(o)forno, radiatoro
forn/o/gant/o = izol/gant/o
Remburita ganto por teni varmajn kuirilojn.
AN oven glove
FI uunikinnas
FR (Fr.) manique f., (Kan.) poignée f.
GE der Grillhandschuh
HE ? kfafat biŝul
HI guante m./manopla f. (para el horno), agarrador m. de cocina
HU edényfogó (kesztyű)
IT guanto da forno
JA nabecukami
NE ovenwant v.(m.), pannelap m./v.
PL ? PT (Port.) pega
RU vareĵka, rukavica
SV ugnsvante, grillvante
fos/maŝin/o
Fortika motorhava maŝino por fosi, ordinare iranta sur raŭpoj aŭ radoj, kun fosilego sur meĥanika brako.
AN excavator
FI kaivuri, kaivinkone
FR pelle (mécanique) f., excavatrice f.
GE der Löffelbagger
HE maĥper
HI excavadora f.
HU markológép
IT (e)scavatore, (e)scavatrice
JA ŝoberukâ
NE graafmachine v.
PL ? PT retroescavadora, escavadeira
RU èkskavator
SV grävmaskin
RIM Vortaroj enhavas ankaŭ "elkavatoro", sed ĝi estas evitinda, ĉar la verbo devus ja esti "elkavigi"; la maŝino ne kavigas, sed fosas kaj ŝovelas; kaj "-ator-" apenaŭ estas pli mallonga ol "-maŝin-".
frid/eg/uj/o = frost(ig)ujo
frid/uj/o = glaci/ŝrank/o
Ŝranko por konservi manĝaĵojn malvarmigitaj, tamen super frostiĝa temperaturo.
AN refrigerator, fridge
FI jääkaappi
FR réfrigérateur m.
GE der Kühlschrank
HE m'karer
HI nevera f., frigorífico m.
HU hűtőszekrény
IT frigorifero
JA reizôko
NE koelkast v.(m.)
PL ? PT (Port.) frigorífico (Braz.) geladeira, refrigerador
RU ĥolodil'nik
SV kylskåp
KP frost(ig)ujo = fridegujo
RIM
frit/il/o = pato
frit/o/j = ter/pom/fingr/o/j
Bastonetoj tranĉitaj el terpomo kaj frititaj en oleo.
AN (brite) chips; (usone) French fries
FI ranskalaiset (perunat)
FR frites f.pl., pommes de terre frites f.pl.
GE die Pommes frites, die Fritten
HE ĉips
HI patatas/papas (Am.) f.pl. fritas
HU sült burgonya
IT patatine fritte (a bastoncini), patate fritte
JA huraidopoteto
NE frites, frieten (mv.)
PL ? PT fritas, batatinhas fritas
RU kartofel' vo fritjure, kartofel' ĵarenyj solomkoj, kartofel' fri
SV pommes frites
KP ĉipsoj = terpomflokoj
frost(/ig)/uj/o = frid/eg/uj/o
Malvarmigita ŝranko aŭ kesto por konservi manĝaĵojn frostigitaj; povas esti enkonstruita kiel parto de fridujo.
AN freezer
FI (aparta ŝranko) pakastin; (en fridujo) pakastinlokero
FR congélateur m.
GE (aparta ŝranko) die Kühltruhe; (en fridujo) das Gefrierfach
HE makpi
HI congelador m.
HU mélyhűtő
IT congelatore
JA frîzâ, reitôko
NE diepvries m., diepvriezer m.
PL ? PT (Port.) arca (congeladora), (Braz.) (enkonstruita) congelador, (aparta ŝranko) freezer
RU morozil'naja kamera, morozil'nik, morozilka
SV frys, frysskåp, frysbox, frysfack
KP fridujo = glaciŝranko
fum(/o)/vitr/o
Brunnigra netravidebla vitro.
AN smoked glass
FI savulasi
FR verre fumé m.
GE das Rauchglas
HE zĥuĥit atuma
HI cristal m. ahumado
HU füstüveg
IT vetro affumicato
JA surigarasu
NE rookglas o.
PL ? PT vidro fumado, "vidro fumê"
RU svetozaŝĉitnoe / tonirovannoe steklo, dymĉatoe steklo
SV rökglas
KP laktovitro
furor/kant/o = mod/kant/o = ŝlagr/o
Kanto tre populara dum certa tempo.
AN hit (song)
FI hitti
FR chanson à succès f., (grand) succès m., tube m.
GE der Schlager, der Hit
HE lahit
HI éxito m., número m. uno, "hit" m., canción f.
de moda
HU sláger
IT canzone di successo, canzone di moda
JA rjûkôka, hittosongu
NE hit m.
PL ? PT top, sucesso da temporada
RU ŝljager
SV schlager, hit
furz/i
Ellasi intestajn gasojn, plej ofte kun bruo kaj malbonodoro (PV).
AN fart
FI pierrä, pieraista
FR péter
GE furzen, pupen, einen gehen lassen, einen fahren lassen (k.a.)
HE le'haflic
HI tirarse un pedo, (brue) tirarse un cuesco
HU púzik, szellent, fingik
IT scor(r)eggiare, scureggiare
JA onara o suru
NE een wind laten
PL ? PT dar um pum, (vulg.) bufar, peidar
RU puknut'
SV (brue) prutta; fisa
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
gargar/i
1. Finlavi, tralavi per nura multa akvo (ekzemple vazojn aŭ tolaĵojn) 2. Tralavi la buŝon aŭ la gorĝon per likvaĵo, kiun oni skuas en ĝi elspirante aeron 3. Elfluigi ekskrementojn el neceseja seĝo ellasante akvon el ties akvujo.
AN 1. rinse 2. gargle 3. flush
FI 1.2.3. huuhdella 2. kurlata 3. vetää (vessa)
FR 1. rincer 2. se gargariser 3. tirer la chasse d'eau
GE 1. abspülen 2. ausspülen 3. abziehen, die Spülung betätigen
HE 1. liŝtof 2. le'garger 3. liŝtof, le'horid et hamajim
HI 1. enjuagar; (tolaĵojn) aclarar 2. hacer gárgaras 3. tirar de la cadena
HU 1. öblít 2. gargarizál 3. lehúz (vécét)
IT 1. sciacquare, risciacquare 2. fare gargarismi, gargarizzare; 3. scaricare, tirare la catena, tirare lo sciacquone
JA 1. susugu, 2. ugai o suru, 3. toire no mizu o nagasu
NE 1. (af)spoelen 2. gorgelen 3. doorspoelen
PL ? PT 1. passar por água, enxaguar, lavar 2. (en la buŝo) bochechar; (en la gorĝo) gargarejar 3. (Port.) puxar o autoclismo; (Braz.) dar a descarga
RU 1.2. poloskat', promyvat' 3. smyvat'
SV 1. skölja, spola 2. skölja, gurgla 3. spola
RIM Parolante pri vazoj aŭ tolaĵoj, eblas ankaŭ diri "tralavi" aŭ "skulavi"; necesejan seĝon eblas ankaŭ "tralavi", "ŝprucigi".
gas/detekt/il/o = (gas)flarilo
(gas/)flar/il/o = gas/detekt/il/o
Aparato, kiu indikas la ĉeeston de gaso uzata en kuirejaj aparatoj.
AN gas detector
FI ? kaasunilmaisin
FR détecteur de gaz m.
GE der Gasdetektor
HE galai gaz
HI detector m. de gas
HU gázjelző, gázdetektor
IT rivelatore di fughe di gas, avvisatore di fughe di gas
JA gasumore hôĉiki
NE gasdetector m.
PL ? PT detector de gás
RU gazovyj detektor
SV ? gasprovare, ? gasdetektor
gas/trink/aĵ/o KP limonado
gast/vart/ist(/in)/o
Juna persono el alia lando, kiu laboras pri hejmaj taskoj, precipe vartado de infanoj, loĝante en la hejmo de la familio.
AN au pair, au pair girl
FI au pair
FR jeune fille au pair f.
GE (nur virinoj) das Au-pair-Mädchen
HE oper
HI (chica f.) "au pair" f.
HU baby sitter, pótmama
IT ragazza alla pari
JA ?
NE au pair
PL ? PT ?
RU pomoŝĉnica po ĥozjajstvu (obyĉno inostranka, rabotajuŝĉaja za ĵil'ë i stol)
SV au pair
KP vartist(in)o = infanvartist(in)o
gimnazi/o KP mezlernejo = meza lernejo
glaci/ŝrank/o = fridujo
glad/il/o
Varmigita metala premilo por glatigi vestaĵojn post lavado.
AN iron
FI silitysrauta
FR fer à repasser m.
GE das Bügeleisen
HE mag'hec
HI plancha f.
HU vasaló
IT ferro da stiro
JA airon
NE strijkijzer o.
PL ? PT ferro (de engomar, de passar)
RU utjug
SV strykjärn
KP kalandri = gladruli, negladenda = neĉifebla, sekgladilo, vaporgladilo
glad/rul/i = kalandri
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
ĝins/o = ĝinzo
ĝinz/o = ĝins/o = ĵins/o
Pantalono de okcident-usona origino, el dreliko, ofte blua.
AN jeans
FI farkut
FR jean m., blue-jeans m., blue-jean m.
GE die Jeans, die Nietenhose
HE ĝins
HI (pantalones) vaqueros, tejanos m.pl.
HU farmer
IT calzoni di tela ruvida, (blu)gins
JA ĵînzu
NE jeans m., spijkerbroek m.
PL ? PT calças de ganga; (Braz.) calças jeans
RU dĵinsy
SV (ett par) jeans
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
(herbo)
hamburg/aĵ/o = burgero
hamburger/o = burgero
har/plekt(/aĵ)/o
Fasko de kunplektitaj haroj, ofte duope ambaŭflanke de la kapo.
AN plait, pigtail
FI palmikko, letti
FR natte f., tresse f.
GE der Zopf
HE cama
HI trenza f., coleta f.
HU coff
IT treccia
JA osage
NE (haar)vlecht v.(m.)
PL ? PT trança, rabicho
RU kosa
SV (hår)fläta
KP harvosto = ponevosto, plekti
har/vosto = pone/vost/o
Hararanĝo, en kiu la harfasko libere pendas de kuntenanta banto (PIV1, kun modifoj).
AN ponytail
FI poninhäntä
FR queue de cheval f., couette f.
GE der Pferdeschwanz
HE kuku
HI coleta f., (peinado m. de) cola f. de caballo
HU lófarok (hajviselet)
IT coda di cavallo
JA ponîteiru
NE (longa:) paardestaart m.; (malpli longa:) staartje
PL ? PT rabo de cavalo
RU kosiĉka, konskij ĥvost
SV (håret i) hästsvans
KP harplektaĵo
RIM PIV1 enhavas "ponevosto" (sub "vosto"), sed "harvosto" ŝajnas internacie pli komprenebla.
haŭt/krem/o
Ŝmiraĵo por eviti sekiĝon de la haŭto.
AN skin cream
FI ihovoide
FR crème hydratante f.
GE die Hautcreme
HE krem laĥut
HI crema f. hidratante
HU testápoló (krém)
IT crema (per la pelle), crema di bellezza
JA hoŝicu kurîmu
NE huidzalf v.(m.)
PL ? PT (creme) hidratante
RU krem dlja koĵi
SV hudcreme
KP pomado, ŝmiraĵo, ungvento
hejm/best/o = dorlot/best/o
Malsovaĝa besto tenata hejme por akompano kaj plezuro.
AN pet
FI lemmikkieläin, kotieläin
FR animal familier m., animal de compagnie m., animal favori m., animal d'agrément m.
GE das Haustier
HE ĥjat bajit, ĥajat maxmad
HI mascota f.; animal m. doméstico
HU díszállat ?
IT animale domestico
JA petto
NE huisdier o.
PL ? PT bicho de estimação, animal de estimação
RU "ljubimec", domaŝneje ĵivotnoje
SV keldjur, husdjur
KP dombesto
hejt/il/o KP radiatoro, hejt(o)forno
hejt(/o)/forn/o
Forno por hejti ĉambron.
AN stove
FI (lämmitys)uuni, kamina
FR poêle m.
GE der Ofen
HE tanur ĥimum
HI estufa f., calentador m.
HU kályha
IT stufa
JA sutôbu
NE kachel v.(m.)
PL ? PT (Port.) caldeira; PL ? PT aquecedor, estufa, lareira, radiador
RU (otopitel'naja) peĉ'
SV kamin, braskamin
KP bakforno = bakujo, forno, kuirforno = fornelo, radiatoro
RIM La PIV1-a "stovo" ne estas multe uzata. Hejtoforno kaj radiatoro (en la unua senco) estas hejtiloj.
herb/aĉ/o = trudherbo
herb/o
Iu ajn mola planto, kies enaeraj partoj estas verdaj sed mortas ĉiun jaron; ankaŭ multaj tiaj plantoj kune.
AN herb; grass
FI ruoho, heinä
FR herbe f.
GE der Grashalm, (herboj) das Gras
HE esev, deshe
HI hierba f., césped m.
HU fű
IT erba
JA kusa
NE gras o.
PL ? PT erva
RU trava
SV ört, gräs
KP trudherbo = fiherbo = herbaĉo
herb/sal/o
Miksaĵo de salo kaj nefortaj spicherboj.
AN herb salt
FI yrttisuola
FR sel (diététique) aŭ fines herbes m.
GE das Gewürzsalz
HE ?
HI sal f. a las finas hierbas
HU fűszersó
IT ?
JA ŝio koŝô
NE kruidenzout o.
PL ? PT tempero pronto, sal temperado
RU sol' so specijami
SV örtsalt
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
infan/ĉar(/et)/o = beb/o/ĉar(/et)/o
Ĉareto por transporti bebon aŭ etan infanon, kiu kuŝas aŭ sidas en ĝi.
AN pram, buggy, stroller
FI lastenvaunut, lastenrattaat
FR landau m.
GE der Kinderwagen
HE eglat tinok
HI cochecito m. (de niño)
HU babakocsi
IT carrozzina, carrozzino
JA bebîkâ
NE kinderwagen m., buggy m.
PL ? PT carrinho de bebê
RU (detskaja) koljaska
SV barnvagn
KP sidĉar(et)o, faldĉar(et)o
RIM Ofte nura "ĉar(et)o" sufiĉas.
infan/ej/o = infan/ĝarden/o = infan/vart/ej/o
Ejo por dumtaga prizorgo de infanoj antaŭ lerneja aĝo.
AN creche, kindergarten, day-care centre
FI päiväkoti, lastentarha
FR garderie f., jardin d'enfants m., maternelle f., école maternelle f., prématernelle f.
GE der Kindergarten
HE gan, ma'on jom
HI (prizorgejo) guardería f.; (lernejo por infanoj antaŭ la aĝo de deviga enlernejigo) jardín m. de infancia, parvulario m.
HU bölcsőde; óvoda
IT asilo (infantile) (3-5j.); (asilo) nido (0-2j.)
JA hoikuen
NE peutertuin m.
PL ? PT jardim de infância
RU detskij sad, detskije jasli
SV daghem
KP bazlernejo = elementa lernejo, vartist(in)o = infanvartist(in)o
infan/ĝarden/o = infanejo
infan/seĝ/o
Seĝo kun longaj, altaj kruroj, sur kiu eta infano povas manĝi aŭ esti manĝigata.
AN high chair
FI syöttötuoli
FR chaise haute f.
GE der Hochstuhl
HE kise gavoha
HI silla f. alta (para niños), trona f.
HU etetőszék
IT seggiolone
JA kodomojô no isu
NE kinderstoel m.
PL ? PT cadeira de bebê
RU detskij stulĉik
SV barnstol
KP beb(o)seĝo
RIM En EB 49/27, "infanseĝo" estas tamen uzata kiel nomo de malgranda ordinara seĝo por infano.
infan/vart/ej/o = infanejo
infan/vart/ist(/in)/o = vartist(in)o
ingredienc/o
Ĉiu aparta substanco uzata por fari manĝaĵon, trinkaĵon, medikamenton kaj similan.
AN ingredient
FI aines
FR ingrédient m.
GE die Zutat
HE markiv
HI ingrediente m., componente m.
HU összetevő, alkotóelem
IT ingrediente
JA seibun, tenkabucu
NE ingrediënt o.
PL ? PT ingrediente
RU ingredient
SV ingrediens
integr/a (pri faruno aŭ bakaĵo) = tutgrajna
intest/o
La tuboforma parto de la nutrokanalo inter la stomako kaj la anuso.
AN gut, intestine
FI suoli
FR intestin m.
GE der Darm
HE me'ajim
HI intestino m., tripa f.
HU bél
IT intestino
JA ĉô, ŝôĉô, daiĉô
NE darm m.
PL ? PT intestino
RU kiŝka
SV tarm
KP tripo
ir/ig/il/o = paŝlernilo
izol/gant/o = fornoganto
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
jak/o
Vira aŭ virina manikhava trunkvesto, malfermiĝanta antaŭe, ordinare portata sur alia vestaĵo.
AN jacket
FI takki, pikkutakki, ulkoilupusero
FR veste f., (vira) veston m.
GE die Jacke
HE me'il
HI chaqueta f., chaquetón m.
HU zakó
IT giacca
JA ĵaketto
NE jas m.
PL ? PT casaco
RU kurtka, pidĵak
SV jacka
KP anorako, bluzo, ĉemizo, pulovero = pulovro, veŝto
jugland/o
Nukso de juglandujo (Juglans regia).
AN walnut
FI saksanpähkinä
FR noix f.
GE die Walnuss
HE ? egoz meleĥ
HI nuez f.
HU dió
IT noce (comune)
JA kurumi
NE walnoot v.(m.)
PL ? PT noz
RU greckij oreĥ
SV valnöt
KP avelo, nukso, ternukso = arakido
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
ĵak/o KP ŝtop(il)ingo = konekt(il)ingo = kontakt(il)ingo
ĵins/o = ĝinzo
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
(knedliko
kompakta disko
koridoro)
kabl/a tele/vid/o
Sistemo por dissendi televidajn programojn ĝis la abonantoj per kablo, ne per elektromagnetaj ondoj.
AN cable TV
FI kaapelitelevisio
FR câblodiffusion f., télévision par câble f., (Kan.) câblodistribution f.
GE das Kabelfernsehen
HE kvalim
HI televisión f. por cable
HU kábeltévé
IT televisione via cavo, televisione su cavo
JA kêburu terebi
NE kabeltelevisie m.
PL ? PT TV a cabo
RU kabel'noje televidenije
SV kabel-TV
kaĉ/et/o = bebokaĉo
kaĉ/o/suk/o = pulpsuko
kajen/a pipr/o KP papriko = ruĝa pipro
kaka/o
La semoj de kelkaj arboj de la genro Theobroma (precipe Theobroma cacao), pulvoro farita el ili, kaj varma trinkaĵo el tiu pulvoro kaj sukero kun lakto aŭ akvo.
AN cocoa
FI kaakao
FR cacao m.
GE der Kakao
HE kakao
HI cacao m.; (varma trinkaĵo) chocolate m.
HU kakaó
IT cacao; cioccolata (calda)
JA kokoa
NE cacao m.; (trinkaĵo) choco(lade)melk v.(m.)
PL ? PT chocolate em pó (=la pulvoro), chocolate quente (=varma trinkaĵo), suco de cacau (suko el la frukto)
RU kakao
SV kakao
KP ĉokolado, karobo
RIM La trinkaĵo estas nomata ankaŭ "(varma) ĉokolado".
kak/i
Ĉiutaga, hejma vorto por 'feki'.
AN go poo-poo
FI kakata, kakkia
FR faire caca, chier, (en Suda Francujo) caguer
GE ein Häufchen machen
HE la'asot kaki, le'ĥarben
HI hacer(se) caca; hacer "popó", hacer "pos"
HU kakál
IT fare la cacca; cacare
JA unĉi suru
NE drukken, een hoop doen, kakken, poepen
PL ? PT fazer cocó
RU kakat'
SV bajsa
KP pisi, pispoto, puruma, vindi
kalandr/i = glad/rul/i
Glatigi tolaĵojn per forta premo helpe de rulo kaj premanta kestego, aŭ inter premcilindroj, kun aŭ sen varmego.
AN mangle, machine-iron
FI mankeloida
FR presser
GE mangeln, rollen
HE le'agel (kvisa)
HI calandrar, satinar, prensar; planchar con máquina
HU mángorol
IT manganare
JA ?
NE mangelen; door de mangel halen
PL ? PT passar no rolo
RU katat' (bel'ë)
SV mangla
KP gladi
RIM Tiu ĉi hejma signifo de "kalandri" estas natura sencoplivastigo de la industria kalandrado difinita en PIV1. Modelon por "gladruli" donas "ŝoserulilo" en PIV1 (sub "ruli"). EB 166/25 proponas "kalandreti", sed tia uzo de "-et-" en verboj estas nekutima. Kalandrado de tolaĵoj ŝajne fariĝis nekutima ekster Norda Eŭropo.
kaldron/o
Granda metalvazo por kuiri, boligi (PV, PIV1).
AN cooking pot
FI pata
FR chaudron m., marmite f.
GE der Kessel
HE sir, ilpas
HI olla f., puchero m., cacerola f.
HU üst, bogrács
IT paiolo; caldaia
JA jakan, nabe
NE ketel m.
PL ? PT caldeirão
RU kotël, kotelok
SV gryta, kittel
KP kuirpoto, kaserolo
kalson/ŝtrump/o/j = ŝtrump/kalson/o = ŝtrump(/o)/pantalon/o
Paro da ĝistaliaj ŝtrumpoj, formanta unu striktan vestaĵon.
AN tights, pantyhose
FI sukkahousut
FR collant m., (Kan.) bas-culotte m.
GE die Strumpfhose
HE garbej miĥnas
HI panti(s) m.(pl.), medias (enteras) f.pl., mallas f.pl., media
pantalón f.
HU harisnyanadrág
IT calzamaglia; "collant"
JA taicu
NE panty m.
PL ? PT meias-calças, collants
RU kolgotki
SV strumpbyxor
kanal/o
(Pri televido aŭ radiofonio:) programaro dissendata per certa frekvenco.
AN channel
FI kanava (televisiossa tai radiossa)
FR (Kan.) canal m., (Fr.) chaîne f.
GE der (Sende)Kanal
HE aruĉ
HI canal m., cadena f., (nur por radio) emisora f.
HU csatorna
IT canale
JA ĉanneru
NE kanaal o., zender m.
PL ? PT (por televido) canal; (por radio) estação
RU kanal
SV kanal
kap/aŭskult/il/o/j
Paro de malgrandaj laŭtparoliloj portataj sur la oreloj.
AN headphones
FI kuulokkeet
FR écouteurs m.pl., casque d'écoute m.sing.
GE der Kopfhörer
HE oznijot
HI cascos m.pl., auriculares m.pl.
HU fejhallgató
IT cuffia
JA heddohon
NE koptelefoon m.
PL ? PT (Port.) auscultador (Braz.) fone (de ouvido)
RU nauŝniki, telefon
SV hörlurar
KP aŭskultilo, laŭtparolilo = parolilo, poŝdiskilo, poŝkasedilo
RIM Nura "aŭskultiloj" povas sufiĉi. Plurala formo ŝajnas preferinda laŭ la modelo de "okulvitroj".
kap/kusen/o = lit/kusen/o
Speciala kuseno, kiun oni metas en la liton, por apogi la kapon (PIV1).
AN pillow
FI tyyny (vuoteessa)
FR oreiller m.
GE das Kopfkissen
HE kar, karit
HI almohada f.
HU fejpárna
IT cuscino, guanciale
JA makura
NE (hoofd)kussen o.
PL ? PT travesseiro
RU poduŝka
SV (huvud)kudde
KP kuseno, rembur(aĵ)o
RIM Kapkusenon oni povas nomi ankaŭ simple "kuseno": Konscienco senmakula estas kuseno plej mola (Z).
kapsik/et/o
Malgranda, tre akragusta kapsiko.
AN chili pepper
FI paprika, turkinpippuri, peperoni
FR piment rouge m., piment fort m.
GE die Peperoni
HE pilpel ĥarif
HI pimiento m., guindilla f.
HU erőspaprika
IT peperoncino
JA tôgaraŝi
NE chili m.
PL ? PT pimenta malagueta
RU ostryj perec
SV spansk peppar(frukt), peperoni
KP kapsiko, papriko = ruĝa pipro
RIM La vorto "kapsiko" kovras ankaŭ ĉi tiun signifon, se oni ne bezonas speciale distingi la pli akragustajn specojn.
kapsik/o
Frukto de diversaj plantoj el la genro Capsicum L.; ankaŭ tiuj plantoj mem (laŭ PIV2).
AN pepper
FI paprika, turkinpippuri
FR (akra) piment m., (dolĉa) poivron m.
GE der Paprika
HE pilpel adom, paprika
HI (akra; frukto) pimienta f., (akra; planto) pimentero m.; (dolĉa) pimiento m.
HU paprika
IT peperone
JA tôgaraŝi
NE paprika v.(m.)
PL ? PT pimentão
RU sladkij / bolgarskij perec; krasnyj perec
SV (neakra) paprika; (akra) rödpeppar, spansk peppar
KP kapsiketo, papriko
RIM Iuj specoj de kapsikoj estas dolĉetaj legomoj, aliaj estas akragustaj spicoj.
kapt/o/lud/o
Ludo, kie el du grupoj unu kaptas, alia fuĝas.
AN cops and robbers
FI rosvot ja poliisit
FR gendarmes et voleurs m. pl.
GE das Räuber-und-Gendarm-Spiel
HE tofeset
HI policías y ladrones m.
HU fogócska
IT guardie e ladri
JA onigokko
NE pakkertje
PL ? PT polícia e ladrão
RU dogonjaŝki, dogonjalki
SV tafatt, rymmare och fasttagare
KP kaŝludo, tuŝludo
kapuĉin/o
Miksaĵo de kafo kaj lakto (aŭ kremo), ŝaŭmigita laŭ itala maniero.
AN cappuccino
FI cappuccino
FR cappuccino m.
GE der Cappuccino
HE kapiĉino
HI (café) capuchino m.
HU kapucíner, kapucsínó, tejeskávé
IT cappuccino
JA kafe ore
NE cappuccino m.
PL ? PT "cappuccino"
RU kapuĉino (kofe)
SV cappuccino
kare/o
Spicmiksaĵo de barata (hinda) origino, konsistanta el pluraj spicoj, i.a. kurkumo.
AN curry
FI curry, karri
FR cari m.
GE der Curry, das Currygewürz
HE kari
HI "curry" m.
HU curry
IT "curry"
JA karê
NE kerrie m.
PL ? PT caril
RU karri, kèrri
SV curry
RIM Laŭ PIV1, uzata ankaŭ pri kokaĵo kaj rizo spicitaj per tiu miksaĵo. Ĉu vere?
karob/o
Frukto de karobujo (g. Ceratonia), ankaŭ pulvorigita (uzata kiel kakao).
AN carob
FI karob, johanneksenleipä
FR caroube f.
GE das Johannisbrot
HE ĥaruv
HI algarroba f.
HU szentjánoskenyér
IT carruba
JA inagomame
NE carobe m.
PL ? PT alfarroba
RU plod roĵkovogo dereva
SV johannesbröd
KP kakao
karot/o
Herbo de la specio Daucus carota kaj ĝia radiko, uzata kiel legomo.
AN carrot
FI porkkana
FR carotte f.
GE die Möhre
HE gezer
HI zanahoria f.
HU sárgarépa
IT carota
JA ninĝin
NE peen v.(m.), wortel m.
PL ? PT cenoura
RU morkov'
SV morot
karvi/o
Herbo de la specio Carum carvi L. kaj ties sekigitaj semoj uzataj kiel spico; hejma en Azio sed naturigita en Eŭropo.
AN caraway
FI kumina
FR carvi m., anis des Vosges m., cumin des prés m., cumin des montagnes m., anis m.
GE der Kümmel
HE anis
HI alcaravea f., carvi m.
HU réti kömény; köménymag ?
IT carvi, cumino dei prati, cumino tedesco, anice dei Vosgi
JA ?
NE karwij v.(m.), karwijzaad o.
PL ? PT alcaravia, cariz, cominho armênio
RU tmin
SV kummin
KP kumino
kased/il/o
Malgranda magnetofono por aŭskulti sonkasedojn.
AN cassette player
FI kasettinauhuri, mankka
FR lecteur de cassettes m.
GE der Kassettenrekorder
HE tejp kasetot
HI (radio)casete m., (radio)cassette m.
HU kazettás magnó
IT mangiacassette, mangianastri
JA kasetto rekôdâ
NE cassetterecorder m.
PL ? PT (Port.) leitor de cassetes, (Braz.) toca-fitas
RU kassetnik
SV kasettbandspelare
KP poŝdiskilo, poŝkasedilo, sonaparato
kaserol/o
Kuirvazo proksimume same profunda kiel larĝa, el metalo aŭ argilo, kun plata fundo kaj tenilo. (PIV1)
AN saucepan
FI kasari
FR casserole f.
GE die Kasserolle
HE ilpas
HI cazuela f., cazo m. (para cocinar)
HU serpenyő
IT casseruola
JA nabe
NE kookpot m.
PL ? PT cassarola; (Braz.) caçarola
RU kastrjulja
SV kastrull
KP kuirpoto, pato = fritilo
RIM Bildo: EB 42/75. Por iuj, kaserolo estas speco de kuirpoto; por aliaj, ili estas du apartaj specoj de kuirvazoj.
kaserol/sub/ten/il/o = flam/ret/o
Aĵo por bone teni tro malgrandan kaserolon super la flamo de gasforno.
AN flame diffuser
FI ?
FR diffuseur m.
GE der Wärmeverteiler
HE ? taĥtit maxvat
HI rejilla/parrilla f. para sujetar la cazuela o el cazo
HU (gáztűzhely) laprács
IT griglia
JA kanaami
NE vlamverdeler m.
PL ? PT grelha
RU podstravka dlja kastrjul'
SV ?
kaŝ/help/il/o
Kaŝa teksto aŭ alia rimedo por kontraŭregule helpi sin dum lerneja ekzameno.
AN crib, cribsheet
FI lunttilappu
FR aide-mémoire m.
GE der Spickzettel
HE ?
HI chuleta f.
HU puska
IT (appunti nascosti); pro-memoria
JA kanningu pêpâ
NE spiekbriefje
PL ? PT (Braz. slange) cola, pesca
RU ŝpargalka
SV fusklapp
KP ekzameno
RIM Kaŝhelpilon oni povas nomi ankaŭ "suflorpapero", sed ĉi tiu povas krome signifi ekzemple papereton, en kiu iu anticipe skribis la ĉefajn punktojn de sia publika parolado.
kaŝ/lud/o
Ludo, kie sin kaŝas ĉiuj krom unu, kiu post prokrasta nombrado klopodas trovi la aliajn.
AN hide-and-seek
FI piiloleikki, kuurupiilo
FR cache-cache m., cachette f.
GE das Versteckenspiel
HE maĥ'bo'im
HI escondite m.
HU bújócska
IT nascondino, nascondarella; rimpiattino
JA kakurenbo
NE verstoppertje
PL ? PT esconde-esconde
RU prjatki, prjatalki
SV kurragömma
KP kaptoludo, nombradversaĵo = nombradrimaĵo, tuŝludo
kaze/o
Densa, solidiĝinta, ne fermentinta parto de lakto, el kiu oni faras fromaĝon (PV, PIV1); en kelkaj landoj uzata ankaŭ por fari ekzemple fruktodesertojn.
AN curds
FI (maito)rahka, tuorejuusto
FR caillé m.
GE der Quark
HE gvina le'vana
HI cuajada f., requesón m., queso m. fresco
HU túró
IT cagliata
JA gjônjû, kâdo
NE kwark m., verse kaas m.
PL ? PT queijo fresco; (Braz.) coalhada
RU tvorog
SV ostmassa, kvarg, keso, färskost
KP sojkazeo = tofuo = toŭfuo
KD (pron. "ko do") = kompakta disko
keĉap/o = keĉup/o
Saŭco el tomatoj kaj spicoj.
AN (tomato) ketchup
FI tomaattikastike, ketsuppi
FR ketchup m.
GE das Ketschup
HE keĉup
HI "ketchup", "catchup", "catsup" m.
HU ketchup
IT "ketchup"
JA keĉappu
NE ketchup m.
PL ? PT "ketchup"
RU ketĉup
SV ketchup
keĉup/o = keĉapo
keks/o KP biskvito
kel/o
Etaĝo parte aŭ tute subtera.
AN cellar, basement
FI kellari
FR cave f., sous-sol m.
GE der Keller
HE ?
HI sótano m., (vino) bodega f.
HU pince
IT cantina
JA ĉikaŝicu
NE kelder m.
PL ? PT porão
RU podval, pogreb
SV källare
KP subtegment(ej)o
kiker/o
Herbo de la genro Cicer kaj ties semo.
AN chick-pea, garbanzo (bean)
FI kahviherne, garbanzo
FR pois chiche m.
GE die Kichererbse
HE ĥimca, ĥumus
HI garbanzo m.
HU csicseriborsó
IT cece
JA eĵiputo mame
NE kikkererwt v.(m.)
PL ? PT grão-de-bico
RU nut, tureckij goroĥ, baranij goroĥ
SV kikärt
KP fabo
kirl/il/o = ŝaŭm/ig/il/o
Mana ilo aŭ elektra aparato por kirli, ŝaŭmigi, miksi aŭ bati kremon, ovojn kaj similajn per rapida turnmovo.
AN whisk, mixer
FI vispilä, vatkain
FR batteur m.
GE der Quirl
HE kaf beĥisha, me'arbel
HI batidora f.
HU habverő
IT frullatore
JA mikisâ
NE mixer m.
PL ? PT batedeira, batedeira elétrica
RU (mana) veniĉek, mutovka, sbivalka; (elektra) mikser
SV visp, elvisp
KP miksilo = likvigilo
kivi(/frukt)/o = kivo
kivi/o
Birdo Apteryx australis, "nacia birdo" de Novzelando.
AN kiwi
FI kiwilintu, kiivilintu
FR kiwi m.
GE der Kiwi
HE cipor kivi
HI kiwi m.
HU kivi
IT chivi, kivi, "kiwi"
JA kîŭi
NE kiwi m.
PL ? PT quivi, aptérix
RU kivi, ptica kivi
SV kivifågel
KP kivo = kivi(frukt)o
kiv/o = kivi(/frukt)/o
Frukto de speco de aktinidio oblonga, kun bruna, mallonghara ŝelo kaj hele verda, acideta, sukplena karno riĉa je vitamino C (PIV2, kun mallongigoj).
AN kiwi fruit
FI kiivi, kiivihedelmä
FR kiwi m.
GE die Kiwi
HE (pri) kivi
HI kiwi m., quivi m.
HU kivi
IT chiui, actinidia
JA kjûi
NE kiwi m.
PL ? PT quivi, kiwi
RU kivi
SV kivifrukt
KP kivio
RIM Eblus diri ankaŭ "kivibero".
klav/i numer/o/n
Enmeti numeron ĉe telefono per klavareto.
AN key a number, dial a number
FI valita numero
FR composer un numéro
GE eine Nummer eintippen
HE leĥajeg
HI marcar un número
HU tárcsáz
IT digitare un numero
JA daijaru suru
NE een nummer draaien
PL ? PT teclar
RU nabrat' nomer
SV slå ett nummer
RIM Se telefono havas malnovtipan ciferdiskon, oni "diskas" la numeron.
kned/bul/o = knedliko
knedlik/o = knedl/o = kned/bul/o = past/o/bul/o
Ronda pastobulo el terpomoj aŭ viando, destinita por kuiro en bolanta salakvo, aŭ el faruno kaj farĉita per fruktoj aŭ dolĉaĵo (PIV2).
AN dumpling
FI myky
FR boulette f.
GE der Kloß, der Knödel
HE kufta'a
HI (especie de) albóndiga f. (de masa o de carne)
HU gombóc.
IT canederlo, canedolo; gnocco
JA dango
NE knödel m.
PL ? PT (Port.) gnocchi, (Braz.) nhoque
RU (el farunpasto) klëcki (nur plurale), (el farunpasto kun vianda farĉo) pelmeni (pl.), manty (pl.), (el farunpasto kun kazea, terpoma aŭ frukta farĉo) varenik, (el viando) frikadel'ka
SV knödel
KP bulo
RIM PIV2 rekomendas la formon "knedliko". Multaj vortaroj enhavas "noko" en sama aŭ proksima senco.
knedl/o = knedliko
kned/past/o = modlopasto
knel/o KP bulo
kokos/a rasp/aĵ/o
Raspita pulpo de kokoso.
AN grated coconut
FI kookosrouhe
FR noix de coco râpée f.
GE die Kokosraspeln
HE ? ŝvavej kokos
HI coco m. rallado
HU kókuszreszelék
IT (cocco grattugiato)
JA kokonattusen'i
NE kokosschilfertjes (mv.)
PL ? PT coco ralado
RU kokosovaja struĵka
SV riven kokos
kola/o
Dolĉa senalkohola malvarma bruna trinkaĵo kun gasveziketoj kaj vegetaĵa ekstrakto, plej ofte el kolanuksoj.
AN cola
FI kolajuoma, kokis
FR coca-cola m.
GE die Cola
HE kola
HI (refresco m. de) cola f., "coca" f. (cola)
HU kóla
IT coca cola, coca-cola
JA kôra
NE cola m.
PL ? PT refrigerante tipo Cola
RU kokakola
SV cola
KP limonado
RIM "Kolao" origine signifas specon de planto, sed la sencoplivastigo similas al tiu de "kafo". Ekzistas diversaj specoj de kolaoj; internacie plej konataj estas Coca Cola kaj Pepsi.
komod/o = tir/kest/ar/o
Meblo kun kelkaj tirkestoj, staranta surplanke.
AN chest of drawers
FI lipasto
FR commode f.
GE die Kommode
HE shida
HI cómoda f.
HU komód
IT comò, cassettone; canterano
JA tansu
NE commode v., ? ladenkast v.
PL ? PT cômoda
RU komod
SV byrå
KP bretaro, vestoŝranko
kompakt/a disk/o = KD (pron. "ko do")
Speco de optika disko (lumdisko, laserdisko), kun registrita muziko (muzika KD) aŭ programaro uzebla en komputilo (komputila KD, "KKD") (laŭ PIV2).
AN CD, compact disk
FI CD, CD-levy
FR disque compact m., (muzika) disque audio-numérique m., (komputila) disque optique compact (DOC) m.
GE die CD
HE si-di, disk
HI (disco m.) compacto, "compact disc" m., "CD" (pr. cedé) m., "cedé" m.
HU CD, kompaktlemez
IT disco ottico, disco laser, "CD"
JA CD (konpakuto disuku)
NE CD m., compactdisc m.
PL ? PT CD, CD ROM
RU kompakt-disk
SV CD(-skiva), CD-ROM
KP poŝkasedilo
RIM Troviĝas en PIV2. Krom "komputila KD" ("KKD"), oni diras ankaŭ "kodoromo".
kompot/o
Manĝajo farita el fruktoj kuiritaj kun sukero, akvo aŭ vino (PIV1).
AN compote, stewed fruit
FI hilloke, kompotti, sekahedelmäkeitto
FR compote f.
GE das Kompott
HE liftan
HI compota f.
HU kompót, befőtt
IT frutta cotta; composta (di frutta)
JA ?
NE compote m.
PL ? PT compota
RU kompot
SV fruktkompott
KP konfitaĵo
kondiment/o KP spico
konekt(/il)/ing/o = ŝtop(il)ingo
konekt/il/o = ŝtopilo [2]
konfit/aĵ/o
Fruktoj aŭ beroj, pecigitaj aŭ ne, kuiritaj kun sukero kaj konservitaj en la siropo, kiun ilia suko faris kun la fandita sukero (PIV1, kun modifoj).
AN jam
FI hillo
FR confiture f.
GE die Konfitüre
HE mirkaĥat, riba
HI confitura f.; dulce m. de almíbar, (cidonia) dulce m. de membrillo
HU befőtt
IT frutta sciroppata; confettura
JA ĵamu
NE confituur m. en v., jam m. en v.
PL ? PT fruta em calda
RU varen'e
SV sylt
KP kompoto
RIM PIV1 rimarkigas: "Ne konfuzu kun la marmelado, kiu estas fruktokaĉo, la ĵeleo, kiu estas koagulita fruktosuko, kaj la kompoto, kiu konsistas el fruktoj mallonge kuiritaj kaj malmulte sukeritaj." Sed la difinoj de "konfiti" kaj "konfitaĵo" en PIV1 strange malkongruas. Krome, "marmelado" estas en sia artikolo difinita kiel speco de konfitaĵo.
kontakt(/il)/ing/o = ŝtop(il)ingo
kontakt/il/o = ŝtopilo [2]
kontrol/lamp(/et)/o
Lumanta indikilo por kontroli la funkciadon de aparato.
AN pilot light
FI merkkilamppu
FR voyant témoin m., lampe témoin f., voyant de
fonctionnement m.
GE die Kontrollleuchte
HE nurit bakara
HI piloto m.
HU jelzőlámpa
IT spia (luminosa), lampada spia
JA pairotto ranpu, inĵikêtâ, hjôĵi ranpu
NE controlelampje
PL ? PT lâmpada-piloto
RU indikator(naja lampoĉka)
SV kontrollampa
kontuz(/aĵ)/o = blu/aĵ/o
Loko, kie la haŭto bluiĝis pro frapiĝo kontraŭ iu objekto sed ne ŝirvundiĝis.
AN bruise
FI mustelma
FR contusion f.
GE der blaue Fleck, die Prellung
HE ĥabura
HI cardenal m., magulladura f., moratón m.
HU zúzódás, kék folt
IT livido
JA uĉimi
NE blauwe plek v.(m.)
PL ? PT contusão
RU sinjak
SV blåmärke
KP ŝvel(aĵ)o
koridor/o
Longa ĉambro, tra kiu oni atingas plurajn ĉambrojn en sama etaĝo.
AN corridor
FI käytävä
FR couloir m., corridor m., passage m.
GE der Flur, der Korridor
HE prozdor
HI pasillo m., corredor m.
HU folyosó
IT corridoio
JA rôka
NE gang m.
PL ? PT corredor
RU koridor
SV korridor, hall
KP vestiblo = antaŭĉambro
korint/a rosin/o = korinta sekvinbero
korint/a sek/vin/ber/o = korint/a rosin/o
Malgranda, nigra variaĵo de sekvinbero.
AN currant
FI korintti
FR raisin de Corinthe m.
GE die Korinthe
HE ?
HI pasa f. de Corinto
HU ? korintusi mazsola
IT uvetta (...?)
JA hoŝibudô
NE krent v.(m.)
PL ? PT passa
RU izjum, korinka, sabza
SV korint
KP sekvinbero = rosino
kork/o
Spongeca kaj malpeza ŝelo de korkokverko; ŝtopilo el tiu materialo.
AN cork
FI korkki
FR liège m.; bouchon (de liège) m.
GE der Korken
HE p'kak
HI corcho m.
HU parafa, dugó
IT sughero; tappo (di sughero)
JA koruku
NE kurk v.(m.)
PL ? PT (ŝelo de korkarbo) cortiça; (ŝtopilo el korko) rolha de cortiça (tampinha)
RU probka
SV kork
KP ĉapo [2], ŝtopilo [1], korktirilo
RIM Per sencoplivastigo, iuj nomas tiel ĉian ŝtopilon de botelo.
kork/tir/il/o
Ilo por eltiri korkan ŝtopilon el botelo.
AN corkscrew
FI korkkiruuvi
FR tire-bouchon m.
GE der Korkenzieher
HE ĥolec p'kakim
HI sacacorchos m.
HU dugóhúzó
IT cavatappi
JA koruku nuki
NE kurkentrekker m.
PL ? PT saca-rolhas
RU ŝtopor
SV korkskruv
KP elladigilo = ladmalfermilo, korko
kovr/il/o [1]
Plato, per kiu oni kovras skatolon, keston, ĉerkon, kaserolon aŭ alian ujon surmetante ĝin.
AN lid, cover
FI kansi
FR couvercle m.
GE der Deckel
HE miĥse
HI tapa f., tapadera f.
HU fedő, tető
IT coperchio
JA sen
NE deksel o.
PL ? PT tampa
RU kryŝka
SV lock
KP ĉapo [2], fermilo, ŝtopilo [1]
RIM Oni uzas ankaŭ "fermoplato".
kovr/il/o [2] = lit/kovr/il/o
Kvarangula peco, el ŝtofo pli dika ol tolo, por kovri liton.
AN blanket
FI peite, peitto
FR couverture f.
GE die (Bett)Decke
HE kisuj mita
HI manta f., (Am.) frazada f.
HU ágyterítő
IT coperta
JA buranketto
NE deken v.(m.)
PL ? PT cobertor, coberta
RU odejalo
SV täcke
KP littuko, superkovrilo = supra kovrilo
kovr/il/o [3]
Tiu ekstera parto de libro, kiu konsistas el folio de papero aŭ kartono (broŝuro) aŭ el du kartonaj plataĵoj tegitaj per papero, tolo aŭ ledo (bindaĵo), kaj kiu estas surgluita sur la dorso de la kunkudritaj kajeroj (PIV1).
AN cover
FI kansi
FR couverture f.
GE (la tuto) der Einband, (la plataĵo) der (Buch)Deckel
HE criĥa
HI cubierta f., tapa(s) f.(pl.)
HU (könyv)borító
IT copertina
JA kabâ
NE kaft o. en v.(m.)
PL ? PT capa
RU obloĵka, pereplët
SV pärm
kovr/il/sak/o = kovr/il/teg(/il)/o
Tola aŭ kotona ŝanĝebla sako, en kiun oni metas litkovrilon kaj kiu anstataŭas supran littukon.
AN duvet cover (brita), quilt cover
FI pussilakana
FR housse de couette f.
GE der Bettbezug
HE cipa, cipit
HI funda f. de edredón
HU paplanhuzat
IT ? fodera (del piumino, dell'imbottita)
JA huton kabâ
NE dekbedovertrek o. en m.
PL ? PT edredão
RU pododejal'nik
SV påslakan
KP littuko, kusensako = kusenteg(il)o
kovr/il/teg(/il)/o = kovrilsako
kraĉ/i
Elĵeti salivon el la buŝo per rapida, vola elspiro (PIV1).
AN to spit
FI sylkeä
FR cracher
GE (aus)spucken
HE li'rok
HI escupir
HU köp
IT sputare
JA cuba o haku
NE spuwen
PL ? PT cuspir
RU plevat'
SV spotta
KP salivo
krad/er/o = kradstango
krad/lit/o
Bebolito, kie la infanon protektas altaj flankoj el krado, kutime ligna.
AN (brite) cot, (usone) crib
FI pinnasänky
FR lit à barreaux m., lit de bébé m.
GE das Gitterbett
HE arisa
HI cuna f. de barrotes
HU rácsos ágy
IT lettino (per neonato)
JA bebîbeddo
NE spijlenbed o.
PL ? PT cama de grades, berço (gradeado)
RU detskaja krovatka
SV spjälsäng
KP kradstango = kradero, litkorbo, ludkaĝo
krad/rost/il/o
Aparato, kie oni kuiras nutraĵon sur nura metalkrado sen kuirpoto, elmetante ĝin al varmego.
AN grill
FI grilli
FR gril m., barbecue m.
GE der Grill
HE gril, reŝet tigun
HI parrilla f., barbacoa f.
HU grillsütő
IT graticola, griglia
JA guriru
NE grill m.
PL ? PT grelha
RU gril'
SV grill
KP panrostilo, turnrostilo = stangorostilo
krad/stang/o = krad/er/o
(En kradlito:) stango, kutime ligna, formanta parton de la flanko de kradlito.
AN bar
FI pinna (sängyssä)
FR barreau m.
GE die Gitterstange
HE soragim (pluralo)
HI barra f., barrote m.
HU rács
IT sbarra (del lettino), stecca
JA saku
NE spijl v.(m.)
PL ? PT barra (de grade)
RU prutja (krovati)
SV spjäla, spjäle
KP kradlito
kraken/o
Nesukerita (precipe salita) seka kuko, varia laŭ landoj, kiu krakas sub la dentoj.
AN pretzel, cracker
FI suolakeksi, voileipäkeksi, vesirinkeli
FR craquelin m., biscuit salé m., biscuit apéritif m.
GE der Cracker
HE kreker, (pasĥam)
HI galleta f. (salada)
HU keksz, kréker
IT galletta croccante, salatino
JA kurakkâ
NE cracker m.
PL ? PT bolacha de água e sal, biscoito crocante, "creme craquer"
RU galeta, krèker, suĥoe peĉen'e
SV (salt) kex
KP biskoto, biskvito, krakpano, kringo
RIM Pri la nesukeriteco de la krakeno konsentas PV kaj PIV2, kvankam ne PIV1. Evidente la vorto neniam havis klaran internacian signifon. En la Fundamento "krakeno" estas tradukita france craquelin (vorto "plene arkaika", laŭ Michel Duc Goninaz sed ne en Kebekio, laŭ Suzanne Bolduc), angle cracknel, germane Bretzel, ruse krendel' kaj pole ciastko (akademia korekto: ciastko (suche)).
krak/pan/o
Skandinav-devena, malmola kaj plata pano (plej ofte el sekalo), kiu
krakas sub la dentoj.
AN crispbread
FI näkkileipä
FR craque-pain m., croustipain m.
GE das Knäckebrot
HE kreker (parola lingvo); patit
HI pan m. tostado (escandinavo), biscote m. (escandinavo)
HU kétszersült
IT pane croccante (di segale)
JA kanpan
NE knäckebröd o.
PL ? PT tosta, pão crocante
RU ĥrustjaŝĉie ĥlebcy
SV knäckebröd
KP biskoto, biskvito, krakeno, kringo
kran/akv/o
Akvo elfluigebla el akvokondukilo pere de krano.
AN tap water
FI vesijohtovesi
FR eau du robinet f.
GE das Leitungswasser
HE mej berez
HI agua f. de(l) grifo
HU csapvíz
IT acqua di rubinetto
JA suidôsui
NE leidingwater o.
PL ? PT água da torneira
RU vodoprovodnaja voda, voda iz-pod krana
SV kranvatten
krem/vafl/o
Vaflo kun batita (kirlita) kremo.
AN cream waffle
FI kermavohveli
FR gaufre chantilly f.
GE der Neapolitaner
HE afifit (vafel) krem
HI gofre m. con nata
HU nápolyi szelet
IT biscotto "wafer"
JA kurîmu ŭahhuru
NE slagroomwafel v.(m.)
PL ? PT "wafle"
RU vaflja s kremom
SV våffla med grädde
kren/o
Herbo de la specio Armoracia rusticana kaj ĝia radiko, uzata kiel spico.
AN horseradish
FI piparjuuri
FR raifort m.
GE der Meerrettich
HE ĥazeret
HI rábano m. picante
HU torma
IT barbaforte, rafano, cren(no)
JA ŭasabi daikon, seijôŭabi
NE mierik m.; mierikswortel m.
PL ? PT rábano-bastardo, rábano-rústico
RU ĥren
SV pepparrot
krev/maiz/o = pufmaizo
kribr/il/o
Multtrua aŭ reta ujo por apartigi solidajn erojn disde likvaĵo, aŭ malsubtilajn disde subtilaj.
AN sieve
FI seula, siivilä, lävikkö, sihti
FR tamis m.
GE das Sieb
HE m'sanenet
HI criba f., tamiz m., cedazo m.
HU szűrő, szita
IT setaccio, vaglio, crivello; (s)colabrodo, (s)colapasta; passino, colino
JA huruiki; hurui
NE zeef
PL ? PT (Port.) crivo, passador; (Braz.) peneira
RU reŝeto, sito
SV sil, såll, durkslag
kring/o
Ringoforma biskvito aŭ alia kuko.
AN ring biscuit
FI rinkilä, rinkeli; munkkirinkilä
FR gimblette f.
GE der Kringel
HE sufganja, le'viva, ka'ah matok
HI rosquilla f., rosca f., galleta f.
HU cukros perec, karikafánk ?
IT ciambell(in)a; tarall(ucci)o
JA baumu kûhen
NE ?
PL ? PT rosca (pão, bolo ou biscoito retorcido)
RU suŝka, baranka, bublik
SV kringla, småkaka
KP biskoto, biskvito, krakeno, krakpano
RIM La difino estas pli vasta ol en PV, PIV1 kaj PIV2 (kiuj ne konsentas inter si). En la Fundamento "kringo" estas tradukita france craquelin (akademia korekto: gimblette (pâtisserie)), angle cracknel (akademia korekto: ring-shaped cake), germane Kringel, ruse bublik, pole obwarzanek.
krokodil/et/o = tukpinĉilo
kuir/ej/o
Ĉambro, kie oni kuiras, eventuale ankaŭ manĝas.
AN kitchen
FI keittiö
FR cuisine f.
GE die Küche
HE mitbaĥ
HI cocina f.
HU konyha
IT cucina
JA daidokoro, kicĉin
NE keuken v.(m.)
PL ? PT cozinha
RU kuĥnja
SV kök
KP kuirforno = fornelo
kuir/forn/o = fornel/o
Metala kuiraparato, provizita per unu aŭ pluraj kuirplatoj aŭ flamingoj supre kaj per almenaŭ unu bakujo (PIV1, kun modifoj).
AN cooker, stove
FI liesi
FR cuisinière f.
GE der Herd
HE tanur biŝul, kirajim
HI cocina f., hornillo m.
HU (konyhai) tűzhely
IT cucina (macchina); fornello
JA konro
NE fornuis o.
PL ? PT fogão
RU (kuĥonnaja) plita, peĉ'
SV spis
KP forno, bakforno = bakujo, hejt(o)forno, kuiri, kuirejo, kuirplato
kuir/i
Prepari manĝaĵon per varmo.
AN cook
FI keittää, kypsentää, laittaa (ruokaa)
FR faire cuire
GE kochen
HE levaŝel
HI preparar, cocinar
HU főz
IT cuocere, cucinare
JA rjôri suru
NE koken, (kun objekto) klaarmaken
PL ? PT cozinhar
RU varit', gotovit'
SV tillaga
KP boligi, kuirejo, kuirforno = fornelo, kuirpoto
kuir/kuler/o
Granda, ordinare ligna kulero, per kiu oni miksas ingrediencojn en kuirpoto aŭ pato.
AN cooking spoon
FI kauha, puulusikka
FR cuillère de bois f.
GE der Kochlöffel
HE kaf biŝul
HI cuchara f. de cocina/madera/palo
HU fakanál
IT cucchiaia, cucchiara, cucchiaio di legno
JA batâbîta
NE (ligna) de pollepel m.
PL ? PT colher de pau
RU povarëŝka, polovnik
SV slev
KP kulerego
kuir/plat/o
Plato, aparta aŭ parto de kuirforno (fornelo), kiu varmiĝas per elektro kaj sur kiun oni metas kuirpoton aŭ paton.
AN hotplate
FI keittolevy
FR plaque électrique f., élément m., (parto de kuirforno) élément-serpentin m.
GE die Kochplatte
HE platat biŝul
HI placa f. calentadora, (placa) calientaplatos (f.)m.
HU főzőlap, platni; rezsó
IT piastra di cottura
JA ukezara, rjôrizara
NE kookplaat v.(m.)
PL ? PT bico, chapa de fogão
RU konforka
SV kokplatta
KP kuirforno = fornelo, kuiri
RIM Bildo: EB 41/82, 42/28.
kuir/pot/o
Kuirvazo de diversaj formoj, uzoj, kaj materialoj.
AN cooking pot, saucepan
FI kattila
FR marmite f., chaudron m., faitout m., casserole f., sauteuse f.
GE der Kochtopf
HE sir biŝul
HI olla f., puchero m., cacerola f., cazuela f.
HU fazék, lábas, edény
IT pentola
JA nabe
NE (kook)pot m.
PL ? PT panela
RU gorŝok
SV gryta
KP kaldrono, kaserolo, pato = fritilo, premkuirilo = prempoto
RIM Ofte nura "poto" sufiĉas.
kuk/o
Delikata bakaĵo, plej ofte dolĉa.
AN cake
FI kakku, kaakku, leivos
FR gâteau m.
GE der Kuchen
HE uga
HI pastel m., tarta f., pastelillo m., pasta f., bizcocho m.
HU kalács, sütemény
IT focaccia, dolce, ? torta
JA kêki
NE koek m., cake m.
PL ? PT bolo
RU pirog
SV kaka
KP bakaĵo, biskvito, bulko, torto
RIM Tablon ornamas ne tuko sed kuko (Z).
kukum/et/o
Malgranda kukumo marinita en vinagro aŭ peklita.
AN gherkin
FI herkkukurkku
FR cornichon m.
GE das Cornichon
HE ?
HI pepinillo m.
HU savanyú uborka
IT cetriolino
JA pikurusu
NE augurk v.(m.)
PL ? PT pepininho de conserva
RU solenyj/marinovannyj ogurĉik
SV ? delikatessgurka
KP kukumo
kukum/o
Frukto de la herbo Cucumis sativa, manĝata kiel legomo; ankaŭ tiu herbo mem.
AN cucumber
FI kurkku (vihannes)
FR concombre m.
GE die Gurke
HE m'lafefon
HI pepino m.
HU uborka
IT cetriolo
JA kjûri
NE komkommer v.(m.)
PL ? PT pepino
RU ogurec
SV gurka
KP kukumeto, kukurbeto, kukurbo
kukurb/et/o
Kultiv-formo de kukurbo, tre kultivata en la Mediteranea regiono, kun longformaj fruktoj junstadie manĝataj.
AN courgette, baby marrow
FI kesäkurpitsa
FR courgette f.
GE die Zucchini
HE kiŝu
HI calabacín m.
HU cukkini
IT zucchina, zucchino
JA kaboĉa
NE courgette v.(m.)
PL ? PT abobrinha
RU kabaĉok
SV zucchini, liten squash
KP kukumo, kukurbo
kukurb/o
Planto el la genro Cucurbita kaj ĝia frukto, uzata kiel legomo.
AN squash, (brite) marrow
FI kurpitsa
FR courge f.
GE der Kürbis
HE dla'at
HI calabaza f.
HU tök
IT zucca
JA kaboĉa
NE pompoen m.
PL ? PT abóbora
RU tykva
SV squash
KP kukumo, kukurbeto
kuler/eg/o
Granda kulero, uzata por verŝi supon en telerojn.
AN cooking spoon; ladle
FI kauha
FR louche f.
GE der Schöpflöffel
HE kaf marak
HI cucharón m., cazo m.
HU merőkanál
IT mestolo
JA otama
NE soeplepel m.
PL ? PT concha
RU povarëŝka, polovnik
SV soppslev
KP kuirkulero
RIM En PIV1. Eblas diri ankaŭ "ĉerpilo".
kumin/o
Herbo de la specio Cuminum cyminum L., hejma en Azio kaj kultivata en la mediteranea kaj subtropikaj regionoj, kaj ties aromaj semoj uzataj kiel spico.
AN cumin
FI roomankumina, juustokumina
FR cumin m., anis âcre m.
GE (kümmelartiges Gewürz)
HE kamon
HI comino m.
HU kömény
IT cumino, cimino
JA kumin
NE komijn m.
PL ? PT cominho
RU tmin
SV spiskummin
KP karvio
kun/ul(/in)/o (pri familia rilato) = kunvivant(in)o
kun/viv/ant/in/o = kun/ul/in/o
Virino, kiu konstante vivas kun viro, sen esti ties laŭleĝa edzino.
AN cohabitee, (live-in) partner
FI avopuoliso
FR compagne f., concubine f.
GE die Lebensgefährtin
HE ĥavera
HI compañera f., pareja f.
HU élettárs (nő)
IT convivente, compagna
JA naien no cuma, dôseiŝa
NE levensgezellin v.
PL ? PT companheira
RU soĵitel'nica (stile pli limigita)
SV sambo
kun/viv/ant/o = kun/ul/o
Viro, kiu konstante vivas kun virino, sen esti ties laŭleĝa edzo.
AN cohabitee, (live-in) partner
FI avopuoliso
FR compagnon m., concubin m., cohabitant m.
GE der Lebensgefährte
HE ĥaver
HI compañero m., pareja f.
HU élettárs (férfi)
IT convivente, compagno
JA naien no otto, dôseiŝa
NE levensgezel m.
PL ? PT companheiro
RU soĵitel' (stile pli limigita)
SV sambo
kusen/o
Ŝtofa sako remburita per io mola.
AN cushion
FI tyyny
FR coussin m.
GE das Kissen
HE karit, kar
HI cojín m.
HU párna
IT cuscino
JA kusŝon; zabuton
NE kussen o.
PL ? PT almofada
RU poduŝka
SV kudde
KP kapkuseno, kusensako = kusenteg(il)o, rembur(aĵ)o
kusen/sak/o = kusen/teg(/il)/o
Ŝanĝebla ŝtofa sako, en kiun oni metas kusenon.
AN cushion cover, (de kapkuseno) pillowcase
FI tyynyliina
FR taie f.
GE der Kissenbezug
HE cipit
HI funda f. de cojín; (de kapkuseno) funda f. de almohada
HU párnahuzat
IT federa
JA kusŝon kabâ, zabuton kabâ
NE (kussen)sloop v.(m.) en o.
PL ? PT fronha
RU navoloĉka
SV (Svedio) örngott, (en Finnlando) dynvar
KP kapkuseno, kovrilsako = kovrilteg(il)o, kuseno, littuko
RIM EB (48/7) proponas "kusenteg(aĵ)o".
kusen/teg(/il)/o = kusensako
kvar/pied/i = rampi en la 2a signifo
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
(lesivo)
lad/mal/ferm/il/o = elladigilo
lad/manĝ/aĵ/o
Nutraĵo hermetike konservita en lada ujo.
AN canned food, tinned food
FI säilyke(ruoka)
FR conserves f.pl.
GE (das) Essen aus der Konserve
HE ŝimurim
HI (lata f.) de conservas f.pl., conserva(s) (en lata) f.(pl.)
HU konzerv
IT cibo in scatola
JA kanzumeŝoku
NE conserven (in blik) mv., (se legomoj) blikgroente(n) v.(mv.)
PL ? PT comida enlatada, enlatado
RU konservy
SV konserv
KP elladigilo = ladmalfermilo
lakt/o/sup/o
Flueca manĝaĵo, malsimila laŭ landoj, el lakto kaj io kuirita en ĝi, ekzemple faruno, grio, pastaĵoj, legomoj.
AN milk pudding, gruel
FI velli; (maitopohjainen) keitto
FR crème f., soupe au lait f.
GE der Milchbrei
HE ? marak ĥalav
HI gachas f.pl., papilla f.
HU tejleves
IT ? zuppa al latte, ? pappa di latte
JA gjûnjû sûpu
NE (melk)pap v.(m.)
PL ? PT papa; (Braz.) mingau
RU moloĉnyj sup
SV välling
KP bebokaĉo = kaĉeto
lakt/o/vitr/o
Blanka netravidebla vitro.
AN frosted glass
FI maitolasi
FR verre laiteux m., verre opalin m.
GE das Milchglas
HE zĥuĥit atuma
HI vidrio m. opalino, cristal m. esmerilado
HU tejüveg
IT vetro smerigliato; vetro latte, vetro opalino
JA kumorigarasu, surigarasu
NE melkglas o.
PL ? PT vidro fosco
RU (vitro blanka interne) moloĉnoe steklo, (ordinara vitro frotita per abrazivo) matovoe steklo
SV ? opalglas
laktuk/o
Herbo de la genro Lactuca, precipe de la specio Lactuca sativa, kies folioj estas ofte uzataj en salatoj.
AN lettuce
FI (lehti)salaatti
FR laitue f.
GE der Kopfsalat
HE ĥasa
HI lechuga f.
HU fejes saláta
IT lattuga
JA retasu, ĉiŝa
NE (krul)sla v.(m.)
PL ? PT alface
RU salat (-latuk)
SV sallat
lap/ferm/il/o = lapo
lap/o = lap/ferm/il/o
Nilona rubando kun etaj hokecaj fibroj, kiuj facile alkroĉiĝas al
teksaĵoj kaj precipe al speciale farita alia rubando; uzata ekzemple
por fermi vestaĵojn kaj ŝuojn.
AN Velcro fastener
FI tarra(nauha)
FR fermeture velcro f., bande velcro f., velcro m.
GE der Klettverschluss
HE (ruĥsan-)skoĉ
HI (tira f. de) velcro m., (cierre m. de) velcro m.
HU tépőzár
IT chiusura velcro
JA himo, kucuhimo
NE velcro m., klittenband o.
PL ? PT "velcro"
RU "lipuĉka"
SV kardborreband
KP zipo
RIM La nomo devenas el la alkroĉiĝema kapitulo de la herbo lapo (specio de arktio laŭ PIV2).
lat/o
Longa, nelarĝa kaj maldika peco de ligno.
AN slat
FI lista, rima, säle
FR planchette f., latte f.
GE die Latte
HE keresh
HI tablilla f., listón m.
HU léc
IT stecca
JA nukiita, ita
NE lat v.(m.)
PL ? PT ripa, sarrafo
RU rejka, dranka, planka
SV ribba, läkt
laŭt/parol/il/o = parol/il/o
Aparato por transformi elektran signalon en sonon per magneto kaj membrano.
AN speaker, loudspeaker
FI kaiutin, kovaääninen
FR haut-parleur m.
GE der Lautsprecher
HE ramkol
HI altavoz m., (Am.) altoparlante m.
HU hangosbeszélő
IT altoparlante; cassa acustica
JA kakuseiki, supîkâ
NE luidspreker m.
PL ? PT (Port.) altifalante; (Braz.) alto-falante
RU gromkogovoritel', dinamik
SV högtalare
KP kapaŭskultiloj
lavab/o = lav/uj/o
lav/i la manĝ/il/ar/o/n = pur/ig/i la manĝ/il/ar/o/n
Purigi la vazojn kaj aliajn manĝilojn per akvo post manĝo.
AN do the dishes, do the washing-up
FI pestä astiat, tiskata
FR faire la vaisselle
GE (ab)spülen
HE le'hadi'ah et hakelim
HI fregar los platos
HU mosogat
IT lavare i piatti
JA ŝokuĵi no atokatazuke o suru; ŝokki o arau
NE de vaat doen, de afwas doen
PL ? PT lavar a louça
RU myt' posudu
SV diska
KP gargari, vazlavilo = vazlavmaŝino, vazlesivo = vazdeterganto
lav/maŝin/o
Maŝino por lavi tolaĵojn kaj vestaĵojn.
AN washing machine
FI pesukone
FR machine à laver f., (Fr.) lave-linge m., (Kan.) laveuse f.
GE die Waschmaschine
HE ma'di'ah kelim
HI lavadora f.
HU mosógép
IT lavatrice; lavabiancheria
JA sentakki
NE wasmachine v.
PL ? PT máquina de lavar roupa
RU stiral'naja maŝina
SV tvättmaskin
KP lavpulvoro, lesivo = deterganto, vazlavilo =
vazlavmaŝino
RIM La vorto povas ankaŭ esti uzata ekzemple pri vazlavmaŝino, se la kunteksto komprenigas, pri kio temas.
lav/pulvor/o
Pulvorforma lesivo (deterganto).
AN washing powder
FI pesupulveri
FR lessive en poudre f., poudre à laver f.
GE das Waschpulver
HE avkat kvisa
HI detergente m.
HU mosópor
IT detersivo (in polvere)
JA senzai
NE waspoeder o.
PL ? PT sabão em pó
RU stiral'nyj poroŝok
SV tvättmedel
KP lesivo = deterganto, vazlesivo = vazdeterganto
lav/tuk/et/o
Peco da mola, akvosorbanta ŝtofo, uzata por lavi la haŭton.
AN flannel, washcloth
FI pesulappu, pesurätti
FR (Fr.) gant de toilette m., (Kan.) débarbouillette f.
GE der Waschlappen
HE matlit-raĥaca
HI paño m. para el aseo, manopla f., toallita f.
HU mosdókesztyű
IT pezzuola (per lavarsi); guanto da bagno
JA tenugui, taoru
NE washandje
PL ? PT toalha; (Port.) esfregão de rosto
RU moĉalka
SV tvättlapp
lav/uj/o = lavab/o
Pelvo fiksita al muro, aŭ enkonstruita en kuireja aŭ baneja lavtablo, kun krano kaj defluilo.
AN washbasin, (en kuirejo) sink
FI pesuallas, lavuaari
FR (en kuirejo) évier m., lavabo m.
GE das Waschbecken
HE kijor
HI (baneja) lavabo m.; (kuireja) fregadero m., pila f.
HU (mosdó)kagyló
IT lavandino; lavabo; lavello, acquaio
JA senmenĵo, ŝinku
NE wastafel v.(m.)
PL ? PT lavatório, lavabo, pia
RU umyval'nik, rukomojnik
SV (baneja, Svedio) tvättställ, (Finnlando) lavoar; (kuireja) diskho
KP pelvo
lent/o
La semo de la herbo Lens culinaris, kaj tiu herbospecio mem.
AN lentil
FI linssi (kasvi)
FR lentille f.
GE die Linse
HE adashim (pluralo)
HI lenteja f.
HU lencse
IT lenticchia
JA hiramame, renzu mame
NE linze v.(m.)
PL ? PT lentilha
RU ĉeĉevica
SV lins
lesiv/o = deterg/ant/o
Likvaĵo aŭ pulvoro solvata en akvo por lavi homan haŭton, vestaĵojn, manĝilaron kaj similajn.
AN detergent
FI pesuaine
FR détergent m., détersif m., (por vestaĵoj) lessive f.
GE das Waschmittel
HE ?
HI detergente m.
HU mosószer ?
IT detersivo; sapone liquido, detergente
JA (por haŭto) bodî sôpu, (por aliaj) senzai
NE wasmiddel o.
PL ? PT detergente
RU mojuŝĉee sredstvo
SV tvättmedel, diskmedel
KP lavpulvoro, vazlesivo = vazdeterganto
RIM Origine "lesivo" signifis venenan lavlikvaĵon el vegetala cindro, sed poste ĝia senco plivastiĝis. PIV1S provis enkonduki la vorton "detergent/o" por ĉi tiu signifo, sed PIV2 enhavos "deterg/ant/o".
lice/o KP mezlernejo = meza lernejo
likv/ig/il/o = miksilo
limonad/o
1. Trinkaĵo, farita el citrona suko, akvo kaj sukero (PIV1) 2. Ia ajn senalkohola dolĉa trinkaĵo, plej ofte kun gasveziketoj = gastrinkaĵo.
AN 1. lemonade 2. soft drink
FI 1. sitruunalimonaati 2. limonaati, limsa
FR 1. limonade f. 2. boisson gazeuse f.
GE die Limonade
HE limonada
HI 1. limonada f. 2. bebida f. gaseosa, refresco m.
HU 1. limonádé 2. szénsavas üditő
IT 1. limonata 2. bibita gassata
JA lemonêdo
NE limonade v.(m.)
PL ? PT 1. Limonada 2. (Braz.) gasosa, refrigerante
RU limonad
SV 2. läsk
KP kolao
RIM Vidu ankaŭ EB 261/15.
lit/korb/o
Malpeza altranda lito por eta bebo.
AN carrycot
FI korisänky
FR moïse m., couffin m.
GE (das Babybettchen)
HE sal ne'si'a (le tinok)
HI moisés m.
HU mózeskosár
IT ? culla portatile; ? culla di vimini
JA bebîkago
NE babybedje
PL ? PT alcofa; (Braz.) moisés
RU detskaja krovatka
SV babykorg
KP kradlito
RIM EB 30/32 proponas "korbo-liteto".
lit/kovr/il/o = kovrilo [2]
lit/kusen/o = kapkuseno
lit(/o)/tabl(/et)/o
Tableto apudlita por lite bezonataj aĵoj.
AN bedside table
FI yöpöytä
FR table de nuit f., table de chevet f.
GE das Nachttischchen
HE ?
HI mesilla f. de noche
HU éjjeliszekrény
IT comodino
JA beddo saido têburu
NE nachtkastje
PL ? PT criado-mudo
RU noĉnoj stolik
SV nattuksbord
lit(/o)/tuk/o
Tola aŭ kotona tuko por kovri la matracon en lito; simila tuko por kovri dormanton (tiam uzata sub litkovrilo aŭ anstataŭ ĝi).
AN sheet
FI lakana
FR drap m.
GE das Betttuch, das (Bett)Laken
HE sadin
HI sábana f.
HU lepedő
IT lenzuolo
JA ŝîcu
NE (hoes)laken o.
PL ? PT lençol
RU prostynja
SV lakan
KP (lit)kovrilo, kovrilsako = kovrilteg(il)o
lud/kaĝ/o
Sentegmenta kaĝo el krado, metata surplanken aŭ surteren, por malhelpi al infaneto forvagi.
AN playpen
FI leikkikehä
FR parc m.
GE der Laufstall
HE lul
HI parque m.
HU járóka
IT recinto, "box" (per bambini)
JA omoĉa kago, asobi ba, asobi kakoi
NE box m., park o.
PL ? PT (Port.) parque, (Braz.) cercado para criança
RU maneĵ
SV lekhage
KP kradlito
lul/il/o
Balancebla liteto por bebo.
AN cradle
FI kehto
FR berceau m.
GE die Wiege
HE arisa
HI cuna f.
HU bölcső
IT culla
JA jurikago
NE wieg v.(m.)
PL ? PT berço
RU lul'ka, kolybel'
SV vagga
KP balancilo
lul/kant/o
Kanto kantata al infaneto por dormigi aŭ distri ĝin.
AN lullaby
FI kehtolaulu
FR berceuse f.
GE (por bebo) das Wiegenlied, (por eta infano) das Gutenachtlied
HE ŝir eres
HI nana f., canción f. de cuna
HU altatódal
IT ninna-nanna
JA komoriuta
NE wiegelied o., slaapliedje
PL ? PT acalanto
RU kolybel'naja
SV vaggvisa
lunĉ/o
Ne tre peza manĝo iam inter tagmezo kaj la 15a horo.
AN lunch
FI lounas
FR lunch m.
GE (leichte Mittagsmahlzeit)
HE ?
HI (en Hispanujo, kutime peza) almuerzo m., comida f. (del mediodía)
HU (könnyű) ebéd
IT spuntino (pasto leggero di mezzogiorno)
JA ojacu
NE lunch m.
PL ? PT lanche, merenda
RU obed, lenĉ
SV lunch
KP manĝeto, tagmanĝo
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
maiz(/o)/kaĉ/o = polent/o
Densa, flava kaĉo el maizfaruno.
AN polenta
FI maissipuuro
FR polenta f.
GE der Maisbrei
HE dajsat tiras
HI papilla f. de maíz
HU puliszka
IT polenta
JA kôn sûpu
NE polenta v.(m.)
PL ? PT papa de milho, polenta
RU kukuruznaja kaŝa, mamalyga, polenta
SV polenta, majsgröt
mam/lakt/o = patrina lakto
mam/nutr/i
Nutri per sia mamlakto.
AN breastfeed, nurse
FI imettää
FR allaiter, nourrir au sein, donner le sein, donner à
téter
GE stillen
HE le'hanik
HI dar (el) pecho, dar teta, (criar), amamantar
HU szoptat
IT allattare
JA bonjû o nomaseru, bonjû de sodateru
NE zogen, de borst geven, voeden
PL ? PT amamentar
RU kormit' grud'ju
SV amma
KP patrina lakto = mamlakto
manĝ/et/ej/o
Restoracio por rapida kaj malmultekosta manĝado.
AN snack bar
FI pikaruokapaikka
FR (Kan.) casse-croûte m., snack-bar m.
GE die Imbissstube
HE miznon mahir
HI bar m., cafetería f., (sur plaĝo) chiringuito m.
HU büfé
IT tavola calda
JA fâsuto fûdo ŝoppu
NE snackbar v. en m.
PL ? PT bar, (Braz.) lanchonete
RU zakusoĉnaja
SV ? matställe, ? barservering
KP manĝeto, picejo
manĝ/et/o
Malĉefa, ofte neregula manĝo inter la ĉefaj.
AN snack
FI välipala
FR collation f.
GE der Imbiss
HE aruĥat bejnajim
HI (antaŭlunĉe) aperitivo m., pincho m., (postlunĉe) merienda f.
HU tízórai, uzsonna
IT merenda, spuntino
JA ojacu
NE snack m.
PL ? PT lanche, merenda
RU zakuska, eda v promeĵutke meĵdu osnovnymi priëmami piŝĉi
SV mellanmål
KP lunĉo, manĝetejo, matenmanĝo, tagmanĝo, vespermanĝo
manĝ(/o)/fork/o = fork(et)o
maten/manĝ/o
Matena manĝo.
AN breakfast
FI aamiainen
FR petit déjeuner m., (Kan. k. aliaj reg.) déjeuner m.
GE das Frühstück
HE aruĥat boker
HI desayuno m.
HU reggeli
IT colazione
JA ĉôŝoku, asagohan
NE ontbijt o.
PL ? PT (Port.) pequeno almoço, (Braz.) café da manhã, desjejum
RU zavtrak
SV frukost
KP manĝeto, tagmanĝo, vespermanĝo
matrac/o
Plata sako, remburita aŭ risorta, sur kiu oni kuŝas enlite.
AN mattress
FI patja
FR matelas m.
GE die Matratze
HE mizran
HI colchón m.
HU matrac
IT materasso
JA mattoresu
NE matras v.(m.) en o.
PL ? PT colchão
RU matras
SV madrass
KP kapkuseno, lit(o)tuko, remburaĵo
matur(/ig/it)/a fromaĝ/o
Fromaĝo stokita tiom da tempo, ke ĝia gusto akiris akran nuancon.
AN mature cheese
FI kypsä juusto, vahva juusto
FR fromage affiné m., fromage mûr m.
GE ein reifer Käse
HE ? gvina be'ŝela
HI queso m. curado/fuerte/viejo
HU csemegesajt
IT formaggio stagionato
JA ĵukusei ĉîzu
NE belegen kaas m.
PL ? PT queijo
RU zrelyj syr
SV lagrad (stark) ost
mel/hund/o
Hundo de raso tre mallong-krura.
AN dachshund, (familiare) sausage dog
FI mäyräkoira
FR basset allemand m., teckel m.
GE der Dackel, der Teckel, der Dachshund
HE taĥŝon, kelev taĥaŝ
HI perro m. tejonero/zarcero/salchicha, "basset" m., "teckel" m.
HU tacskó
IT (cane) bassotto
JA basetto, dakkusu hundo
NE dashond m.
PL ? PT cão-salsicha, bassé
RU taksa
SV tax
melon/o
Frukto de la herbo Cucumis melo, kaj tiu herbo mem.
AN melon
FI meloni
FR melon m.
GE die Melone
HE melon
HI melón m.
HU sárgadinnye
IT melone, popone
JA melon
NE meloen m. en v.
PL ? PT melão
RU dynja
SV melon
KP akvomelono
melopsitak/o KP papageto
mem/mal/ŝalt/o
Funkcio de aparato, kiu aŭtomate malŝaltas sin post certa tempo aŭ ekzemple post la finiĝo de la sonbendo aŭ vidbendo.
AN auto stop
FI automaattipysäytys
FR arrêt automatique m.
GE die Endabschaltung
HE mafsik otomatit
HI apagado m. automático
HU önkioldás
IT arresto automatico
JA ĵidôsuicĉi
NE auto-stop m.
PL ? PT paragem automática, desligamento automático
RU avtostop
SV ? auto-stoppfunktion
menstru/o = monat/aĵ/o
Monata sang-elfluo el la vagino de virinoj.
AN period, menstruation
FI kuukautiset
FR menstruation f., règles f.pl.
GE die Regel, die Monatsblutung
HE veset, maĥzor (ĥodŝi)
HI menstruación f., periodo m., regla f.
HU havivérzés, menstruáció
IT mestruazione, mestruazioni
JA seiri
NE regels mv., maandstonden
PL ? PT menstruação
RU menstruacija
SV mens, menstruation
KP menstrusorbilo, menstrutampono, menstrutuko
RIM "Monataĵo" estas Zamenhofa.
menstru/sorb/il/o
Tuko, tampono aŭ simila por sorbi menstruan sangon.
AN sanitary protection
FI kuukautissuoja
FR protection périodique f.
GE (menstrutuko) die (Damen)Binde; (menstrutampono) der Tampon
HE tampon, ped, taĥboshet (higjenit)
HI compresa f., tampón m., "támpax" m.
HU intimbetét
IT assorbente (igienico) (esterno o interno)
JA nappukin
NE maandverband o.
PL ? PT absorvente (higiênico)
RU (menstrual'nyj) tampon, gigijeniĉeskij paket
SV mensskydd
KP menstruo = monataĵo, menstrutampono, menstrutuko
RIM PIV1 mencias "monata garnaĵo" sub "garni". Jorge Camacho proponis "monatilo".
menstru/tampon/o
Menstrusorbilo enŝovata en la vaginon.
AN tampon
FI (kuukautis)tamponi
FR tampon (hygiénique, périodique) m.
GE der Tampon
HE tampon
HI tampón m., "támpax" m.
HU tampon
IT tampone, assorbente interno, tampax
JA tanpon
NE tampon m.
PL ? PT absorvente interno, "OB"
RU (menstrual'nyj) tampon
SV tampong
KP menstruo = monataĵo, menstrusorbilo, menstrutuko
menstru/tuk/o
Ŝtofa aŭ celuloza menstrusorbilo.
AN sanitary towel/napkin (brite/usone), sanitary pad
FI (kuukautis)side
FR serviette (hygiénique, périodique) f.,
protège-dessous m.
GE die (Damen)Binde
HE ped, taĥboshet (higjenit)
HI compresa f.
HU (menstruációs) kendő
IT assorbente (igienico)
JA nappukin
NE maandverband o.
PL ? PT absorvente (higiênico)
RU (menstrual'naja) prokladka
SV (dam)binda
KP menstruo = monataĵo, menstrusorbilo, menstrutampono
mez/a fingr/o = mezfingro
mez/a lern/ej/o = mezlernejo
mez/fingr/o = mez/a fingr/o
La plej longa fingro de la mano, inter la montrofingro kaj la ringofingro.
AN middle finger
FI keskisormi
FR majeur m.
GE der Mittelfinger
HE ama
HI dedo m. (del) corazón
HU középső ujj
IT (dito) medio
JA nakajubi
NE middelvinger, middenvinger m.
PL ? PT dedo médio
RU srednij palec
SV långfinger
KP dikfingro = polekso, montrofingro, ring(o)fingro, etfingro = eta fingro
mez/lern/ej/o = mez/a lern/ej/o
Lernejo por gejunuloj post la bazlernejo, ĝis la aĝo proksimume de 18 jaroj.
AN secondary school, middle school
FI lukio, nuorisoasteen koulu, keskiasteen koulu
FR école secondaire f., (Fr.) lycée m.
GE die Realschule, die Mittelschule
HE (bejt-sefer) tiĥon
HI bachillerato m., instituto m. (de enseñanza media, de segunda enseñanza, de bachillerato)
HU középiskola
IT scuola secondaria, scuola (media) superiore
JA ĉûgakkô, kôkô
NE middenschool v.(m.), humaniora mv.
PL ? PT ginásio
RU srednjaja ŝkola
SV gymnasium, realskola
KP bazlernejo = elementa lernejo
RIM La vorto povas eventuale inkluzivi ankaŭ diversajn metilernejojn. Por nomi mezlernejon kun ĝeneral-eduka programo, ofte preparantan por universitataj studoj, ekzistas la vortoj "gimnazio" kaj "liceo", kiujn tamen ne eblas difini internacie.
miks/il/o = likv/ig/il/o
Elektra aparato konsistanta el ujo kun ena rapide rotacianta tranĉilo por miksi, likvigi aŭ kaĉigi manĝaĵojn.
AN mixer, blender
FI (teho)sekoitin
FR mélangeur m., (Fr.) mixer m.
GE der Mixer
HE me'arbel
HI batidora f., "túrmix" f., robot m. de cocina
HU turmix(gép)
IT frullatore
JA mikisâ
NE mixer m.
PL ? PT misturadora, (Braz.) liquidificador
RU mikser
SV mixer
KP centrifugi, citronpremilo, kirlilo = ŝaŭmigilo
mod/kant/o = furorkanto
modl/o/past/o = kned/past/o
Argilsimila diverskolora pasto, uzata por lude modli.
AN modelling paste, Plasticine
FI muovailuvaha
FR pâte à modeler f., plasticine f.
GE das Plastilin, die Knetmasse
HE plastelina
HI plastilina f., plastelina f.
HU gyurma
IT plastilina, pasta per modellare
JA nendo
NE plasticine v.(m.)
PL ? PT (Port.) plasticina, (Braz.) massa de modelar
RU plastilin
SV modellera
RIM Ne konfuzu ĝin kun "modla argilo", vera argilo uzata de artistoj.
monat/aĵ/o = menstruo
montr/o/fingr/o
Tiu fingro de la mano, kiu estas plej proksima al la dikfingro.
AN index finger
FI etusormi
FR index m.
GE der Zeigefinger
HE (ecba) mora
HI (dedo) índice m.
HU mutatóujj
IT indice
JA hitosaŝi jubi
NE wijsvinger m.
PL ? PT (dedo) indicador
RU ukazatel'nyj palec
SV pekfinger
KP dikfingro = polekso, mezfingro = meza fingro, ring(o)fingro, etfingro = eta fingro
motor/a rul/seĝ/o = elektr/a rul/seĝ/o
Rulseĝo iranta per elektra motoro, regata de la uzanto.
AN motorized wheelchair
FI moottorikäyttöinen pyörätuoli
FR fauteuil roulant électrique m.
GE der Motorrollstuhl
HE kise galgalim muna
HI silla f. de ruedas eléctrica / con motor
HU elektromos rokkantkocsi
IT sedia a rotelle elettrica
JA dendô kurumaisu
NE gemotoriseerde rolstoel m.
PL ? PT cadeira de rodas eléctrica
RU motorizovannaja invalidnaja koljaska
SV motordriven rullstol, permobil
KP rulseĝo
muel/il/o
Aparato por pulvorigi aŭ diserigi frotante, ekz. grenon aŭ kafgrajnojn.
AN grinder (ekz. coffee grinder)
FI mylly (ekz. kahvimylly)
FR moulin m.
GE die Mühle
HE taĥana
HI molino m.; (kafmuelilo) molinillo m.
HU (kávé)daráló
IT mulino; macinino; macina
JA seihunki, mîru
NE molen m.
PL ? PT moinho
RU mel'nica, (kafmuelilo) kofemolka, (viandomuelilo) mjasorubka
SV kvarn (kaffe-, kött-)
KP pistujo, raspilo, ventmuelejo = ventmuelilo
muk/i
1. (Pri nazo:) ellasi fluantan mukon: via nazo mukas, lasu min tuki ĝin! 2. (Pri homo:) havi mukantan nazon: la infano tusas kaj mukas.
AN have a runny nose
FI 1. vuotaa (nenä) 2. (joltakulta) vuotaa räkää nenästä
FR 1. couler 2. avoir la morve au nez
GE 1. laufen 2. la infano mukas = Dem Kind läuft die Nase
HE (verbo) lehazil, (adjektivo) zav, menuzal
HI moquear
HU taknyos
IT 1. colare, gocciare 2. avere il naso che cola, avere la goccia al naso
JA hanamizu ga deru
NE eem loopneus hebben, je neus loopt
PL ? PT ?
RU teĉ' (o nose)
SV snora, vara snuvig
KP muko, poŝtuko = naztuko
muk/o
Korpa substanco eligata de diversaj membranoj, i.a. de tiu en la nazo dum nazkataro.
AN mucus, (familiare, pri nazo) snot
FI lima, räkä
FR (naza) morve f., (ĝenerale) mucus m.
GE der Schleim
HE nazelet, mej ĥotem
HI moco m.
HU takony
IT muco; moccio, moccolo, muco nasale
JA nen'eki, hanamizu
NE slijm o. en m., (naz-muko) snot o. en m.
PL ? PT muco; (nazmuko) meleca, ranho
RU sliz', sopli
SV snor, slem
KP muki, puŝtuko = naztuko
mustard/o
Spicaĵo el pistitaj semoj de la blanka sinapo, miksitaj kun vinagro.
AN mustard
FI sinappi
FR moutarde f.
GE der Senf
HE ĥardal
HI mostaza f.
HU mustár
IT mostarda
JA masutâdo
NE mosterd m.
PL ? PT mostarda
RU gorĉica
SV senap
KP spico
muŝ/a amanit/o = muŝ/fung/o
Venena fungo de la specio Amanita muscaria.
AN fly agaric
FI punakärpässieni, (punainen) kärpässieni
FR ammanite tue-mouches f.
GE der Fliegenpilz
HE ?
HI amanita f. muscaria
HU légyölő galóca
IT ovolaccio, ovolo malefico, agarico moscario, tignosa dorata
JA benitengudake
NE vliegenzwam v.(m.)
PL ? PT amanita
RU muĥomor
SV röd flugsvamp
RIM PIV2 havas unuavice "muŝa amanito", sed mencias ankaŭ "muŝfungo". EB 363/10 proponas "muŝfungo".
muŝ/fung/o = muŝa amanito
mut/a natur/o = sen/viv/a scen/o
Pentraĵo prezentanta senmovajn objektojn, ekzemple florojn aŭ fruktojn.
AN still life
FI asetelma
FR nature morte f.
GE das Stillleben
HE domem
HI naturaleza f. muerta, bodegón m.
HU csendélet
IT natura morta
JA seibucuga
NE stilleven o.
PL ? PT natureza morta
RU natjurmort
SV stilleben
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
(nukso)
naz/tuk/o = poŝtuko
neces/ej/a paper/o = neces/paper/o
Papero uzata en la necesejo.
AN toilet paper
FI vessapaperi
FR papier hygiénique m., papier de toilette m.
GE das Toilettenpapier, das Klopapier
HE ne'jar toalet
HI papel m. higiénico
HU WC-/toalettpapír
IT carta igienica
JA toiretto pêpâ, otoŝigami
NE wc-papier o., toiletpapier o.
PL ? PT papel higiénico
RU tualetnaja bumaga
SV toalettpapper
KP necesejo, neceseja seĝo = necesseĝo = necesujo
neces/ej/a seĝ/o = neces/seĝ/o = neces/uj/o
Neceseja instalaĵo por feki aŭ urini, ordinare kun akvo-ŝprucigilo por elpeli la ekskrementojn.
AN toilet seat; toilet bowl
FI vessanpytty, WC-istuin
FR toilette f., cuvette (sanitaire, de w.c.) f., (Fr.) w.-c. m.
GE die Toilette, das Klosett
HE asla
HI taza f. (del váter), retrete m., inodoro m.
HU WC-kagyló
IT tazza (del gabinetto), vater, "WC"
JA jôŝiki toire no benza
NE wc-pot m.
PL ? PT privada, vaso sanitário
RU unitaz
SV toalettstol
KP bideo, gargari, neceseja papero = necespapero, necesejo
RIM La uzo de "necesujo" en ĉi tiu signifo estas ne malofta, sed laŭ la Fundamento "necesujo" estas io alia: ujo el ŝtofo, plasto, ligno ktp., entenanta la konstante bezonatajn iletojn (PIV1). Sed eblas ankaŭ rigardi la du "necesujojn" homonimoj.
neces/ej/o
Ĉambro aŭ aparta budo por feki kaj urini.
AN toilet, WC, (usone) bathroom
FI vessa, käymälä
FR toilettes f.pl., salle de bain f., salle de bains f.; (Fr.) cabinets m.pl., lavabos m.pl., w.-c. m.pl., vécés f.pl.
GE die Toilette, das Klo(sett), das WC
HE bejt ŝimuŝ, ŝerutim
HI servicio(s) m.(pl.), retrete m., váter m.
HU WC, vécé
IT gabinetto
JA toire
NE toilet o., WC m.
PL ? PT sanitário, toalete
RU tualet, ubornaja
SV toalett
KP banĉambro, neceseja papero = necespapero, neceseja seĝo = necesseĝo = necesujo
neces/paper/o = neceseja papero
neces/seĝ/o = neceseja seĝo
neces/uj/o = neceseja seĝo
ne/ĉif/ebl/a = negladenda
ne/glad/end/a = ne/ĉif/ebl/a
(Pri ŝtofo aŭ vestaĵo:) kiu ne bezonas gladadon post lavado.
AN drip-dry, permanent press, non-iron
FI rypistymätön, silittämättä sileä
FR infroissable
GE bügelfrei
HE (bad) al-kemet
HI que no se arruga, inarrugable; de no planchar,
que no necesita planchado; de raya permanente (pantalono)
HU gyűrhetetlen
IT ingualcibile; non-stiro
JA nôairon kiĵi, pâmanento kakô
NE zelfstrijkend
PL ? PT não amarrota
RU nemnuŝĉijsja
SV strykfri, skrynkelfri
KP gladilo, pendgutigi = pendsekigi
nok/o KP knedliko
nombr/ad/rim/aĵ/o = nombradversaĵo
nombr/ad/vers/aĵ/o = nombr/ad/rim/aĵ/o
Versaĵo por elekto de serĉonto aŭ alia ludonto.
AN counting-out rhyme
FI leikkiluku
FR comptine f.
GE der Abzählvers, der Auszählreim
HE "en-den-dino"
HI (verbo) echar a suertes, sortear
HU kiszámoló
IT conta, filastrocca (per la conta)
JA utacuki ĵanken
NE aftelrijmpje
PL ? PT "uni-duni-tê"
RU sĉitaloĉka
SV räkneramsa
KP kaŝludo, tuŝludo
not/o
(En lernejo:) prijuĝo en formo de cifero, litero aŭ alia fiksa mezurunuo pri la rezultoj de lernejano en unu ekzameno aŭ unu fako.
AN mark
FI numero (koulussa), arvosana
FR note f.
GE die Note, die Zensur
HE cijun
HI nota f.
HU (érdem)jegy, osztályzat
IT voto
JA cûĉihjô, cûŝinbo
NE punten mv.
PL ? PT nota
RU ocenka, otmetka
SV betyg
KP ekzameno, fako
nov/aĵ/o/j
(En televido aŭ radiofonio:) elsendo kun novaĵoj.
AN news
FI uutiset
FR nouvelles f.pl., informations f.pl., bulletin d'informations m., (Kan., en televido) téléjournal m.
GE die Nachrichten
HE ĥdaŝot
HI noticias f.pl., parte m., (televido) telediario m.
HU hírek, krónika
IT notiziario
JA njûsu
NE nieuws o., journaal o.
PL ? PT notícias
RU novosti
SV nyheter, nyhetsprogram
nuks/o
Frukto, parto de frukto aŭ semo, havanta sekan, ofte malmolan ŝelon kaj manĝeblan kernon, ekz. avelo, kaŝtano, juglando, Brazila nukso, ternukso (laŭ PIV2).
AN nut
FI pähkinä
FR fruit sec m.
GE die Nuss
HE egoz
HI nuez f.
HU dió
IT noce
JA kinomi
NE noot v.(m.)
PL ? PT noz
RU oreĥ
SV nöt
KP avelo, fabo, juglando, ternukso = arakido
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
obstin/a Jo/ĉj/o = staremulo
oliv/ole/o
Oleo produktata per premado de maturaj olivoj.
AN olive oil
FI oliiviöljy
FR huile d'olive f.
GE das Olivenöl
HE ŝemen zajit
HI aceite m. de oliva
HU olívaolaj
IT olio (d'oliva)
JA orîbuoiru
NE olijfolie v.(m.)
PL ? PT azeite
RU olivkovoe maslo
SV olivolja
ond/o/papag/et/o KP papageto
oranĝ/o
Frukto de la specio Citrus sinensis.
AN orange
FI appelsiini
FR orange f.
GE die Orange, die Apfelsine
HE tapuz
HI naranja f.
HU narancs
IT arancia, arancio
JA orenĵi
NE sinaasappel m.; (Fl.) appelsien v.(m.)
PL ? PT laranja
RU apel'sin
SV apelsin
KP citrono, citronpremilo
ord/ig/i lit/o/n = reordigi liton
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
pan/konserv/uj/o = pan/uj/o
pan/uj/o = pan/konserv/uj/o
Kesto por konservi panon.
AN bread bin
FI leipälaatikko
FR boîte à pain f., huche à pain f., panetière f.
GE die Brottrommel
HE argaz leĥem
HI caja f. del pan, panera f.
HU kenyeresdoboz
IT portapane
JA pan kêsu
NE brooddoos v.(m.), broodtrommel v.(m.)
PL ? PT caixa do pão, cesta de pão
RU ĥlebnica
SV brödburk
RIM "Panujo" estas en PIV1 (kun iom stranga difino).
pan/rost/il/o
Aparato por rosti pantranĉaĵojn.
AN toaster
FI leivänpaahdin
FR grille-pain m.
GE der Toaster, der Brotröster
HE macnem, toster
HI tostador(a) m.(f.)
HU kenyérpirító
IT tostapane
JA tôsutâ
NE broodrooster m.
PL ? PT torradeira
RU toster
SV brödrost
KP krad-rostilo, turnrostilo = stangorostilo
pans/aĵ/o KP pretpansaĵo
papag/et/o
Eta papago el Azio, Afriko, Aŭstralio aŭ Suda Ameriko, longvosta, ofte tenata kiel dorlotbesto.
AN budgerigar, budgie
FI undulaatti, häkkipapukaija
FR perruche f.
GE der Wellensittich
HE kanarit
HI periquito m.
HU törpepapagáj
IT (malprecize:) pappagallino, parrocchetto; (ondopapageto:) pappagallino ondulato, parrocchetto canoro, melopsittaco
JA inko
NE papegaaitje
PL ? PT periquito
RU popugajĉik
SV undulat
RIM La ofta specio Melopsittacus undulatus nomiĝas zoologie melopsitako; komunlingve oni povas paroli pri ondopapageto.
paprik/o = ruĝ/a pipr/o
Spico preparita el la sekigita kaj pulvorigita frukto de iuj kultiv-formoj de la unujara kapsiko.
AN red pepper
FI paprikajauhe, punapippuri
FR paprika m.
GE das Paprikagewürz
HE paprika
HI pimiento m. rojo, (Am.) chile m. rojo; pimentón m., páprika f.
HU fűszerpaprika
IT paprica, pepe rosso
JA papurika
NE paprika v.(m.), paprikapoeder o.
PL ? PT piri-piri, paprica
RU krasnyj perec
SV paprikapulver
KP kapsiko
RIM Papriko povas esti pli aŭ malpli akragusta, sed ĝi estas malpli akragusta ol kajena pipro, farata el alia speco de kapsiko.
parol/il/o = laŭtparolilo
paŝ/lern/il/o = ir/ig/il/o
Ringo por helpi etajn infanojn lerni paŝadon.
AN walker
FI ?
FR marchette f.
GE der Laufring, das Gehfrei
HE haliĥon
HI tacataca m.
HU kerekes járóka, bébikomp
IT girello
JA katakata, hokôki
NE walker m.
PL ? PT (Port.) aranha; (Braz.) andador, andadeira
RU ĥodunok, maneĵ (s kolësikami, dlja obuĉenija ĥod'be)
SV ? gå-vagn
past/o/bul/o = knedliko
pat/o = frit/il/o
Malprofunda senkovrila kaserolo kun longa tenilo, servanta por friti (PIV1).
AN frying pan
FI (paistin)pannu
FR poêle (à frire) f.
GE die (Brat)Pfanne
HE maĥvat
HI sartén f., (nepata fritilo) freidora f.
HU palacsintasütő
IT padella
JA huraipan
NE koekepan; (Fl.) pan v.(m.)
PL ? PT frigideira
RU skovoroda
SV stekpanna
KP kaserolo, kuirpoto
patr/in/a lakt/o = mam/lakt/o
Lakto produktata de virino post kiam ŝi naskis infanon.
AN breast milk, mother's milk
FI äidinmaito, rintamaito
FR lait maternel m.
GE die Muttermilch
HE ĥalav em
HI leche f. materna
HU anyatej
IT latte materno
JA bonjû
NE moedermelk v.(m.)
PL ? PT leite materno
RU grudnoe moloko
SV bröstmjölk, modersmjölk
KP mamnutri
pedal/rub/uj/o = pedal/sitel/o
Rubsitelo, kies kovrilo estas malfermebla per pedalo sen uzo de manoj.
AN pedal bin
FI jalalla avattava roskasanko
FR poubelle à pédale f.
GE der Treteimer
HE ?
HI cubo m. de la basura con pedal; (paperkorbo) papelera f. con pedal
HU pedálos szemetesvödör
IT pattumiera (a pedale), portaimmondizie
JA pedaru peiru
NE pedaalemmer m.
PL ? PT caixote do lixo, lixeira a pedal
RU musornoje vedro s pedal'ju
SV sophink som öppnas med pedal
pedal/sitel/o = pedalrubujo
pelv/o
Portebla malprofunda kaj larĝa vazo por enteni fluaĵon (PV).
AN basin, (wash)bowl
FI (pesu)vati
FR bassine f., cuvette f.
GE die Schüssel
HE gigit, agan
HI jofaina f., palangana f.
HU lavór
IT catino, bacinella
JA tarai
NE badje, kom v.(m.)
PL ? PT alguidar, bacia, bacineta
RU taz
SV skål
KP lavabo = lavujo
pend/gut/ig/i = pendsekigi
pend/ig/il/o KP vestarko
pendol/il/o
Speco de balancilo: tabulo pendanta de ŝnuroj aŭ ĉenoj.
AN swing
FI keinu(lauta), kiikku
FR balançoire f.
GE die Schaukel
HE nadneda
HI columpio m.
HU hinta (láncos)
IT altalena (sospesa)
JA buranko
NE schommel m.
PL ? PT (Port.) baloiço, (Braz.) balanço
RU kaĉeli
SV (häng)gunga
KP balancilo, baskulo
pend/sek/ig/i = pend/gut/ig/i
Pendige sekigi lavitan tolaĵon.
AN drip-dry
FI kuivata (narulla), ripustaa kuivumaan
FR sécher par égouttage
GE austropfen lassen
HE li'tlot kvisa (le'jibuŝ)
HI tender
HU kitereget
IT stendere
JA sentakumono o hosu
NE laten uitdruppen
PL ? PT estender
RU suŝit' (bel'ë)
SV dropptorka
KP centrifugi, negladenda = neĉifebla
petrosel/o
Herbo Petroselinum crispum, uzata kiel spico.
AN parsley
FI persilja
FR persil m.
GE die Petersilie
HE petrozilja
HI perejil m.
HU petrezselyem
IT prezzemolo; prezzemolo riccio, prezzemolo crespo
JA paseri
NE peterselie v.(m.)
PL ? PT salsa
RU petruŝka
SV persilja
pic/ej/o
Restoracio, kie oni manĝas ĉefe picojn aŭ povas aĉeti ilin por kunporti hejmen.
AN pizzeria
FI pizzeria, pitsapaikka
FR pizzeria f.
GE die Pizzeria
HE picerija
HI pizzería f.
HU pizzéria
IT pizzeria
JA pizahausu
NE pizzeria v.
PL ? PT pizaria; (Braz.) pizzaria
RU piccerija
SV pizzeria
KP manĝetejo, pico
pic/o
Italdevena speco de torto el salita pasto, kutime garnita per tavolo da tomatoj, fromaĝo, anĉovoj, olivoj ktp. (PIV1S).
AN pizza
FI pizza, pitsa
FR pizza f.
GE die Pizza
HE pica
HI pizza f.
HU pizza
IT pizza
JA piza
NE pizza v.(m.)
PL ? PT pizza
RU picca
SV pizza
KP picejo
pir/o
Frukto de pirarbo (pirujo), el la specio Pyrus communis.
AN pear
FI päärynä
FR poire f.
GE die Birne
HE agas
HI pera f.
HU körte
IT pera
JA naŝi
NE peer v.(m.)
PL ? PT pera
RU gruŝa
SV päron
KP pomo
pis/i
Ĉiutaga vorto por 'urini'.
AN (have a) pee, (por infanoj) make wee-wee
FI pissata, pissiä
FR faire pipi
GE Pipi machen
HE la'asot pipi, le'haŝtin, (por infanoj) le'hartiv
HI (triviale) mear; (infanoj) hacer pipí, hacer pis
HU pisil
IT fare (la) pipì; pisciare
JA oŝikko suru
NE plassen, pipi doen
PL ? PT fazer xixi
RU pisat', pisit'
SV pissa, kissa
KP kaki, pispoto, puruma, vindi
pis/pot/o
Vazo, en kiun malgrandaj infanoj kakas kaj pisas.
AN potty
FI potta
FR (petit) pot m.
GE das Töpfchen
HE sir
HI orinal m., bacinilla f., (Am.) escupidera f.
HU bili
IT vasetto, vasino; vaso (da notte)
JA omaru
NE potje, pot m.
PL ? PT bacio, penico
RU (noĉnoj) gorŝok
SV potta
KP kaki, pisi, puruma
RIM En ĉiutaga lingvo oni ofte povas paroli nur pri "poto".
pist/il/o
Batilo de pistujo.
AN pestle
FI survin, petkel
FR pilon m.
GE der Stößel
HE eli
HI mano/maja f. del mortero/almirez
HU mozsárütő
IT pestello
JA surikogi
NE stamper m.
PL ? PT pilão, mão do almofariz
RU pestik
SV mortelstöt
KP pistujo
pist/uj/o
Ŝtona aŭ metala ujo por erigi ion malmolan, ekz. spico-grajnojn, batante ĝin per pistilo.
AN mortar
FI huhmar, mortteli
FR mortier m.
GE der Mörser
HE maĥteŝ
HI mortero m., almirez m.
HU mozsár
IT mortaio
JA suribaĉi
NE vijzel m.
PL ? PT pilão
RU stupka
SV mortel
KP muelilo, pistilo
plastr/o = pretpansaĵo
plekt/i
Kunigi harojn, fadenojn kaj similajn krucante ilin regule kaj multfoje.
AN plait, braid
FI punoa, palmikoida
FR tresser, natter
GE flechten, knüpfen
HE li'ŝzor, li'kloa
HI trenzar, entrelazar
HU fon
IT intrecciare
JA musubu, amu, tabaneru
NE vlechten
PL ? PT entrelaçar, trançar
RU plesti, spletat', zapletat'
SV fläta
KP harplekt(aĵ)o
plen/grajn/a = tut/grajn/a
poleks/o = dik/fingr/o
polent/o = maiz(o)kaĉo
polv/o/suĉ/i
Purigi per polvosuĉilo.
AN vacuum, hoover
FI imuroida
FR passer l'aspirateur
GE staubsaugen
HE liŝ'ov avak
HI pasar la aspiradora
HU porszívózik
IT passare l'aspirapolvere
JA sôĵi suru, sôĵiki de sôĵi suru
NE stofzuigen
PL ? PT passar o aspirador (de pó)
RU ĉistit' pylesosom, "pylesosit'"
SV dammsuga
polv/o/ŝovel/il/o
Ŝovelilo, kun longa aŭ mallonga tenilo, por forporti polvon kaj aliajn balaaĵojn post balaado.
AN dustpan
FI rikkalapio
FR (Fr.) pelle à poussière f., (Kan.)
porte-poussière m.
GE das Kehrblech
HE ja'e, kaf aŝpa
HI (re)cogedor m.
HU szemétlapát
IT paletta (per la spazzatura)
JA ĉiritori
NE (stof)blik o.
PL ? PT pá de lixo (Braz.) apanhador (de lixo)
RU sovok
SV sopskyffel
pomad/o
Medikamenta aŭ kosmetika ŝmiraĵo (PV, PIV1).
AN ointment, cream, pommade
FI voide, rasva
FR pommade f.
GE die Salbe
HE miŝ'ĥa
HI pomada f.
HU krém, pomádé
IT pomata
JA kurîmu
NE pommade v.(m.)
PL ? PT pomada
RU krem, maz'
SV pomada, salva
KP haŭtkremo, ŝmiraĵo, ungvento
RIM La distingo inter "pomado" kaj "ungvento" ne estas klara en la praktiko. Ofte sufiĉas tamen paroli pri "ŝmiraĵo".
pom/o
Frukto de pomarbo (pomujo), el la genro Malus, precipe Malus communis.
AN apple
FI omena
FR pomme f.
GE der Apfel
HE tapu'aĥ
HI manzana f.
HU alma
IT mela
JA ringo
NE appel m.
PL ? PT maçã
RU jabloko
SV äpple
KP piro
pone/vost/o = harvosto
port/ebl/a telefon/o = poŝtelefono
poŝ/disk/il/o
Malgranda aparato por aŭskulti kompaktajn diskojn per kapaŭskultiloj, facile kunportebla.
AN portable CD player
FI kannettava CD-soitin
FR baladeur pour disque compact m., (R) Discman m.
GE der Discman, der Taschen-CD-Spieler
HE diskman
HI "discman" m.
HU hordozható CD-lejátszó
IT (lettore portatile di CD)
JA ŭôkuman
NE discman m.
PL ? PT discman
RU karmannyj plejer kompakt-diskov
SV discman, bärbar CD-spelare
KP kapaŭskultiloj, kompakta disko = KD, poŝkasedilo
RIM
poŝ/kased/il/o
Malgranda kunportebla aparato por aŭskulti sonkasedojn per kapaŭskultiloj.
AN walkman
FI korvalappustereot
FR baladeur m.
GE der Walkman, der Taschenrekorder
HE wokmen
HI "walkman" m.
HU sétálómagnó, walkman
IT mangiacassette tascabile, mangianastri tascabile
JA ŭôkuman
NE walkman m.
PL ? PT (Braz.) "walkman"
RU (audio)plejer
SV freestyle
KP kapaŭskultiloj, kasedilo, poŝdiskilo
poŝ/telefon/o = port/ebl/a telefon/o
Malpeza telefono, kiu ne bezonas konduktilon.
AN mobile, mobile phone, cellphone
FI matkapuhelin, kännykkä
FR téléphone de poche m., téléphone cellulaire m.
GE das Handy, das Mobiltelefon
HE telefon najad, pelefon
HI (teléfono) móvil m., teléfono m. portátil/celular
HU mobil telefon
IT telefono portatile; (telefono) cellulare, telefonino
JA keitai denŭa
NE zaktelefoon m., GSM m.
PL ? PT telefone celular
RU sotovyj telefon
SV mobiltelefon
KP aŭskultilo, klavi numeron
RIM Ne konfuzu ĝin kun senkabla telefono (kies aŭskultilo estas libere portebla ĝis certa distanco de la bazo, kiu tamen estas konduktile konektita al la normala telefona reto).
poŝ/tuk/o = naz/tuk/o
Kvadrata peco el tolo, kiun oni tenas en la poŝo kaj uzas, por viŝi al si la ŝviton, purigi la nazon ktp. (PIV1); ankaŭ similuza peco el papero.
AN handkerchief
FI nenäliina
FR mouchoir m.
GE das Taschentuch
HE mimĥata
HI pañuelo m.
HU zsebkendő
IT fazzoletto
JA hankaĉi
NE zakdoek m.
PL ? PT lenço
RU nosovoj platok
SV näsduk
KP buŝtuko, muki, muko
RIM Zamenhof uzis "poŝtuko".
pot/o KP kuir/pot/o, pis/pot/o
prem/kuir/il/o = prem/pot/o
Kuirpoto hermetike fermebla por pli rapide kuiri manĝaĵon per vaporpremo en temperaturo pli alta ol 100 gradoj.
AN pressure cooker
FI painekattila
FR autocuiseur m., (R) cocotte-minute f.
GE der Schnellkochtopf
HE sir laĥac
HI olla f. exprés/a presión
HU kukta(fazék)
IT pentola a pressione
JA acurjokunabe
NE snelkookpan v.(m.)
PL ? PT panela de pressão
RU skorovarka
SV tryckkokare
KP kuirpoto
prem/pot/o = premkuirilo
prepar/i lit/o/n = pret/ig/i lit/o/n
Fari liton preta por dormado.
AN make (up) a bed
FI avata vuode, sijata vuode
FR faire le lit
GE das Bett herrichten
HE le'sader et hamita
HI preparar la cama
HU (meg)ágyaz
IT fare il letto
JA huton o ŝiku, beddo o jôisuru
NE het bed opmaken
PL ? PT (Port.) abrir a cama, (Braz.) fazer a cama
RU rasstelit' postel'
SV bädda (sängen)
KP reordigi liton = ordigi liton
pret/ig/i lit/o/n = prepari liton
pret/pans/aĵ/o = plastr/o
Plasta aŭ tola glubendeto kun ena pansaĵeto, surmetata sur skrap- aŭ alian vundeton.
AN sticking plaster
FI laastari
FR pansement adhésif m.
GE das (Heft)Pflaster
HE isplanit, plaster
HI tirita f.
HU sebtapasz
IT cerotto
JA kattoban
NE pleister v.(m.)
PL ? PT curativo
RU plastyr'
SV plåster
RIM EB 17/5 havas "adhera pretpansaĵo", sed nura "pretpansaĵo" aŭ eĉ nur "pansaĵo" plej ofte sufiĉas. Laŭ la difino de PIV1, "plastro" devus havi alian signifon. PIV1 havas krome "sparadrapo", sed ankaŭ ĝia difino ŝajnas iom alia (EB 17/7 bildigas sparadrapon, kiu ne aspektas pretpansaĵo).
puf/maiz/o = krev/maiz/o
1. Speco de maizo (Zea mays convar. everta), kies grajnoj krevas kaj pufiĝas, kiam oni kuiras ilin. 2. La pufigitaj grajnoj de 1, ĝenerale manĝataj per la fingroj.
AN popcorn
FI popcorn
FR 1. maïs à éclater m., maïs à pop-corn m. 2. maïs soufflé m., pop-corn m., maïs éclaté m.
GE der Puffmais
HE popkorn
HI palomitas f.pl. (de maíz)
HU pattogatott kukorica
IT 2. granoturco soffiato, "pop-corn"
JA poppukôn
NE 1. pofmaïs m. 2. pop-corn; gepofte maïs m.
PL ? PT pipoca
RU vozduŝnaja kukuruza
SV popcorn
pulover/o = pulovr/o
Longmanika, nemalfermebla trunkvestaĵo, surmetata sur aliajn vestaĵojn (plej ofte ĉemizon).
AN pullover
FI villapaita; (college)pusero
FR (Fr.) pull m., pull-over m.; (Kan.) chandail m.
GE der Pullover
HE sveder
HI jersey m., (Am.) pulóver m.
HU pulóver
IT pullover; maglione
JA andâŭeâ
NE pullover m.
PL ? PT pulover
RU pulover
SV tröja
KP ĉemizo, jako
pulovr/o = pulover/o
pulp/suk/o = kaĉ/o/suk/o
Fruktosuko kun diserigita pulpo.
AN fruit juice with pulp
FI hedelmälihainen täysmehu
FR jus avec pulpe m.
GE der Saft (mit Fruchtfleisch)
HE dajsat-perot
HI zumo m. con pulpa, (Am.) jugo m. con pulpa
HU lé (rostos)
IT succo e polpa (di frutta)
JA cubucubu ĵûsu
NE diksap o., sap met vruchtvlees, pulp v.(m.)
PL ? PT batido
RU sok s mjakot'ju
SV juice med fruktkött
KP pureo
pure/o
Legomo aŭ viando pistita kaj trakribrita (PIV1S).
AN purée
FI sose
FR purée f.
GE das Püree
HE mahit tapuĥej adama, pire
HI puré m.
HU püré
IT purè, purea
JA pjûre
NE puree v.(m.)
PL ? PT puré
RU pjure
SV puré, mos
KP pulpsuko = kaĉosuko
pur/ig/i la manĝ/il/ar/o/n = lavi la manĝilaron
pur/um/a
(Pri infano:) kiu ne plu bezonas vindaĵon.
AN toilet trained, potty trained
FI joka tekee pottaan, joka käy potalla
FR propre
GE sauber
HE gamul (meĥitulim)
HI que no se hace pis, que no se orina, que no moja las sábanas
HU szobatiszta
IT che non se la fa più addosso
JA omucu ga (toreta / hazureta)
NE zindelijk
PL ? PT que já largou as fraldas
RU kotoryj "ne pisaetsja"
SV som har slutat med blöjor
KP kaki, pisi, pispoto, vindi
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
radiator/o
1. Aparato kun varmakva tubaro aŭ elektra rezistilo, uzata por hejti ĉambron. 2. Aparato, kiu malhelpas troan varmiĝon de motoro.
AN radiator
FI 1. lämpöpatteri 2. jäähdytin
FR radiateur m.
GE der Heizkörper
HE makren, radiator
HI radiador m.
HU 1. radiátor 2. (motor)hűtő
IT 1. termosifone, radiatore 2. radiatore
JA 1. suĉîmu hîta, 2. raĵietâ
NE radiator m.
PL ? PT 1. (Port.) calorífero, (Braz.) aquecedor 2. radiador
RU 1. (otopitel'naja) batareja, (elektra) obogrevatel' 2. radiator
SV 1. värmeelement 2. kylare
KP hejt(o)forno
RIM radiatoro (en 1-a senco) kaj hejtoforno estas hejtiloj.
ramp/i
(Pri bebo:) 1. Iri trenante sin sur la ventro per la helpo de la membroj. 2. Iri sur la manoj kaj genuoj, = kvarpiedi.
AN crawl
FI 1. ryömiä 2. kontata
FR 1. ramper 2. marcher à quatre pattes
GE 1. krabbeln 2. kriechen
HE lizĥol
HI andar a gatas, gatear
HU 1. mászik 2. négykézláb jár
IT gattonare; 1. strisciare (sul pavimento) 2. muoversi carponi, camminare a quattro zampe
JA 1. haŭ, harabaŭ, 2. haihai suru
NE 1. kruipen 2. op handen en voeten gaan
PL ? PT engatinhar
RU polzat'
SV 1. åla, kravla 2. krypa
rasp/il/o
Kuireja ilo el truita lado kun akraj elstaraĵoj por diserigi legomojn, fromaĝojn k.a.
AN grater
FI raastinrauta
FR râpe f.
GE die Reibe
HE pumpija
HI rallador m.
HU (konyhai) reszelő
IT grattugia
JA oroŝiki
NE rasp v.(m.)
PL ? PT ralador
RU tërka
SV rivjärn
KP muelilo
rembur(/aĵ)/o
Mola materialo, per kiu oni pufigas kaj plenŝtopigas kusenon, apogseĝon, mortan beston konservotan k.s.
AN padding, upholstering
FI täyte (ei ruoassa)
FR rembourrage m.
GE die Polsterung
HE ripud
HI relleno m. (no de alimentos)
HU kárpitozás, párnázat
IT imbottitura
JA cumemono
NE vulling v., wattering v., vulsel o.
PL ? PT forro, enchimento, estofo
RU nabivka (v mjagkoj mebeli)
SV stoppning
KP farĉo, kuseno, matraco
re/ord/ig/i lit/o/n = ord/ig/i lit/o/n
Post dormado pretigi liton por dumtaga uzado.
AN make a bed
FI sijata vuode
FR faire le lit
GE das Bett machen
HE le'sader et hamita
HI hacer la cama
HU beágyaz
IT rifare il letto
JA beddo meiku suru
NE het bed opmaken
PL ? PT (Braz.) fazer a cama
RU zastelit'/zapravit' postel'
SV bädda (sängen)
KP superkovrilo = supra kovrilo, prepari liton = pretigi liton
rest/mon/o
Mono rericevata, kiam oni pagas per monbileto pli valora ol la pagenda sumo.
AN change
FI vaihtoraha
FR monnaie f.
GE das Wechselgeld
HE odef
HI vuelta f.
HU visszajáró (pénz)
IT resto
JA ocuri
NE wisselgeld o.
PL ? PT troco
RU sdaĉa
SV växel(pengar)
re/vind/i
Ŝanĝi la vindaĵon (vindotukon) de infano.
AN to change (the baby)
FI vaihtaa vaippa (vauvalle)
FR changer (changer la couche; changer le bébé de couche)
GE die Windel wechseln
HE le'haĥlif (ĥitul)
HI cambiar los pañales
HU tisztába tesz, (be)pelenkáz
IT cambiare (il pannolino)
JA kigae o saseru
NE een luier verwisselen, verschonen
PL ? PT mudar a fralda, trocar (a) fralda
RU smenjit' pelënki, perepelenat'
SV byta blöja
KP vindi, vindaĵo = vindo = vindotuko, vindotablo = vartotablo
ring(/o)/fingr/o
La fingro inter la mezfingro kaj la etfingro.
AN ring finger
FI nimetön (sormi)
FR annulaire m.
GE der Ringfinger
HE kmica
HI (dedo) anular m.
HU gyűrűsujj
IT anulare
JA kusuri jubi
NE ringvinger m.
PL ? PT (dedo) anular
RU bezymjannyj palec
SV ringfinger
KP dikfingro = polekso, montrofingro, mezfingro = meza fingro, etfingro = eta fingro
rosin/o = sekvinbero
ruĝ/a bet/o
La manĝebla malhele aŭ karmine ruĝa radiko de kelkaj kultiv-formoj de la ordinara beto (herbo Beta vulgaris); ankaŭ tiu herbo mem.
AN beetroot
FI punajuuri
FR betterave f.
GE (die) rote Bete
HE selek adom
HI remolacha f.
HU cékla
IT barbabietola rossa
JA akadaikon (por salato)
NE rode biet m.
PL ? PT beterraba
RU svëkla
SV rödbeta
KP beto, folibeto
ruĝ/a pipr/o = papriko
rukt/et/o
Malgranda rukto de bebo post ekz. laktotrinkado.
AN burp
FI röyhtäisy
FR rot m., renvoi m.
GE das Bäuerchen
HE ŝihuk, grepc
HI eructo m., regüeldo m. (del bebé)
HU böfi
IT ruttino
JA geppu
NE boertje
PL ? PT arrotinho
RU otryĵka
SV rapning
KP vometi
rul/kned/il/o = rul/prem/il/o
Cilindro, kutime ligna, kun teniloj ambaŭfine, por rule platigi
paston.
AN rolling pin
FI kaulin
FR rouleau à pâtisserie m.
GE die Nudelrolle, die Teigrolle
HE ma'aroĥ
HI rodillo m. (de cocina)
HU sodrófa
IT matterello, mattarello
JA menbô
NE deegrol v.(m.)
PL ? PT rolo da massa, rolo (de macarrão)
RU skalka
SV brödkavel
rul/prem/il/o = rulknedilo
rul/sak/o
Sakĉareto diversmateriala, durada, kiun oni kunprenas al vendejo por transporti varojn hejmen.
AN wheeled shopping basket, shopping trolley
FI ?
FR poussette (de marché) f.
GE die (Einkaufs)Rolltasche
HE agala
HI carrito m. de la compra
HU kerekes szatyor
IT carrello (per la spesa)
JA bagî, kjarî
NE caddie m.
PL ? PT carrinho de feira
RU sumka na kolësaĥ
SV shoppingvagn
KP aĉetĉareto
rul/seĝ/o
Seĝo kun radoj, uzata de handikapuloj.
AN wheelchair
FI pyörätuoli, rullatuoli
FR fauteuil roulant m.
GE der Rollstuhl
HE kise galgalim
HI silla f. de ruedas
HU tolószék
IT sedia a rotelle
JA kurumaisu
NE rolstoel m.
PL ? PT cadeira de rodas
RU kreslo-katalka, invalidnoe kreslo
SV rullstol
KP motora rulseĝo = elektra rulseĝo, sidĉar(et)o
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
sabl/o/form/il/o = sabloformujo
sabl/o/form/uj/o = sabl/o/form/il/o = sabl/o/muld/il/o
Ludilo por formi figuron el malseketa sablo.
AN sand mold
FI hiekkamuotti
FR moule m.
GE das Sandförmchen
HE tavnit ĥol
HI molde m. (para
hacer figuras de arena)
HU homokozóforma
IT formina
JA ?
NE zandvormpje
PL ? PT caixa/formas de modelagem (para areia)
RU (pesoĉnaja) forma, formoĉka
SV sandkakform
KP sablujo = sablokesto
sabl/o/kest/o = sablujo
sabl/o/muld/il/o = sabloformujo
sabl/uj/o = sabl/o/kest/o
Granda malfermita kaj malalta kesto, entenanta sablon por infanaj ludoj.
AN sand box, sandpit
FI hiekkalaatikko
FR bac à sable m.
GE der Sandkasten
HE argaz ĥol
HI cajón m. de arena (para jugar los niños)
HU homokozó
IT buca della sabbia; ? recinto con sabbia
JA sunaba
NE zandbak m.
PL ? PT caixa de areia (para crianças)
RU pesoĉnica
SV sandlåda
KP sabloformujo = sabloformilo = sablomuldilo
salam/o
Dika, spicita, malmola kolbaso, longe konservebla.
AN salami
FI salami(makkara)
FR saucisson m., (specife) salami m.
GE die Salami
HE naknik salami
HI salami m.
HU szalámi
IT salame
JA sarami
NE salami m.
PL ? PT salame
RU saljami
SV salami
saliv/o
Likvaĵo produktata en la buŝo, kunefikanta en la digestado.
AN saliva, spittle
FI sylky, kuola
FR salive f.
GE der Speichel, die Spucke
HE rok
HI saliva f., baba f.
HU nyál
IT saliva; bava
JA cuba, daeki
NE speeksel o.
PL ? PT saliva, cuspo
RU sljuna
SV saliv, spott
KP kraĉi, salivtuko
saliv/tuk/o = antaŭ/tuk(/et)/o
Speciala tuko, kiun oni alligas sub la mentono de bebo (PIV1).
AN bib
FI (por manĝo) ruokalappu, (por salivo) kuolalappu
FR bavoir m., bavette f.
GE das Lätzchen
HE sinarit
HI babero m., babaté m.
HU előke
IT bavaglino
JA jodare kake
NE morsdoekje, slab v.
PL ? PT (Port.) babadouro, babete, (Braz.) babador
RU slunjavĉik
SV haklapp
salon/o
(En loĝejo:) ĉambro por dumtaga kunestado, ofte la plej granda ĉambro.
AN living room
FI olohuone
FR salle de séjour f., séjour m., salon m.
GE das Wohnzimmer
HE ĥdar orĥim, salon
HI salón m., sala f. de estar
HU nappali, lakószoba
IT soggiorno; salone
JA ima, ribingu
NE woonkamer v.(m.)
PL ? PT salão, sala de estar
RU gostinaja
SV vardagsrum
KP dormoĉambro, vestiblo = antaŭĉambro
RIM Iuj distingas "salonon" por akcepto de gastoj kaj "familian ĉambron" aŭ "vivoĉambron" por familia uzo, sed la distingo ŝajnas jam anakronisma en multaj socioj.
sek/glad/il/o
Gladilo sen vaporo.
AN dry iron
FI ? kuiva (silitys)rauta
FR fer à repasser au sec m., fer sec m.
GE das Trockenbügeleisen
HE maĝec jibuŝ
HI plancha f. para planchado en seco
HU szárazvasaló
IT ferro (da stiro) a secco
JA airon
NE droogstrijkijzer o.
PL ? PT ferro de passar (a seco)
RU utjug
SV strykjärn (utan ånga)
KP gladilo, vaporgladilo
sek/vin/ber/o = rosin/o
Sekigita vinbero.
AN raisin
FI rusina
FR raisin sec m.
GE die Rosine
HE cimukim (pluralo)
HI (uva) pasa f.
HU mazsola
IT uva passa, uvetta; uva secca
JA hoŝibudô
NE rozijn v.(m.)
PL ? PT passa
RU izjuminka, (pl.) izjum
SV russin
KP korinta sekvinbero = korinta rosino, sultana sekvinbero = sultanrosino
sen/viv/a scen/o = muta naturo
serv/o/ĉar(/et)/o
Tableto sur kvar radetoj, uzata por transporti kaj prezenti manĝojn.
AN (serving) trolley
FI tarjoiluvaunu
FR desserte roulante f., chariot à desserte m., table roulante f.
GE der Servierwagen
HE eglat-hagaŝa
HI carrito m. (de servicio)
HU zsúrkocsi
IT carrello (portavivande)
JA ŭagon
NE serveerboy m.
PL ? PT carro de sobremesas
RU servirovoĉnyj stolik (na kolësaĥ)
SV serveringsvagn
sid/ĉar(/et)/o
Puŝata infanĉar(et)o, en kiu la infano sidas.
AN pushchair, stroller
FI lastenrattaat
FR poussette f.
GE der Sportwagen
HE eglat jeŝiva
HI sillita f. (de niño, con ruedas), cochecito m.
HU sportkocsi (babakocsi)
IT passeggino
JA akaĉanrakku, bebîrakku
NE wandelwagen m., buggy m.
PL ? PT carrinho de bebê
RU (detskaja) (sidjaĉaja) koljaska
SV sittvagn
KP infanĉar(et)o, faldĉar(et)o, rulseĝo
sid/iĝ/u! = sid/u!
Ordono al hundo, por ke ĝi eksidu.
AN sit!
FI istu!
FR assis!
GE sitz! Platz!
HE ŝev!, arca!
HI ¡sienta!
HU kuss!, ül!
IT (a) cuccia!
JA osuŭari!
NE zit!
PL ? PT senta!
RU sidet'!
SV plats!, sitt!
KP bona hundo!
sku/lav/i KP gargari
soj/kaze/o = tofu/o = toŭfu/o
Kazesimila, proteinriĉa manĝaĵo el sojfaboj, populara en Orienta
Azio (PIV2).
AN tofu, soya-bean curd
FI tofu
FR tofu m., fromage de soja m.
GE der Sojaquark, der Tofu
HE tofu, ? mikpa soja
HI "tofu" m. (producto de soja japonés similar al queso fresco)
HU tofu, szójasajt
IT tofu, crema di soia
JA tôhû
NE tofoe m.
PL ? PT tofu
RU tofu
SV tofu, sojaost
KP kazeo, sojo
RIM "Toŭfuo" estas la formo en la malnova PIV1, sed PIV2 rekomendas la pli priskriban "sojkazeo". Ne konfuzu kun "sojviando", imitaĵo de viando farita el sojo.
soj/o
Densa bruna aroma likvaĵo, preparita el sojfaboj, kaj uzata kiel
saŭco aŭ spicaĵo en bolkuirado (PIV2).
AN soy sauce
FI soija(kastike)
FR sauce de soja f., shoyu m., tamari m.
GE die Sojasoße
HE rotev soja
HI salsa f. de soja
HU szójaszósz
IT salsa di soia
JA ŝôju
NE sojasaus v.(m.)
PL ? PT molho de soja
RU soevyj sous
SV soja(sås)
KP sojkazeo = tofuo = toŭfuo
RIM La esprimo "soja saŭco" estas evitinda okcidentismo – "sojo" ja estas saŭco!
son/aparat/o
Aparato, plej ofte stereofonia, kiu estas samtempe radioricevilo, magnetofono (kasedilo) kaj gramofono (muzik-diskilo).
AN sound system
FI stereot
FR chaîne (audio, audiophonique) f.
GE die Stereoanlage
HE maareĥet (stereo)
HI equipo m. de música, (mini)cadena f. (de música/de sonido/musical)
HU hifi-torony
IT (impianto) stereo, complesso ad alta fedeltà
JA CD raĵi kase
NE hifi-installatie, stereo-installatie v.
PL ? PT (aparelho de) som
RU stereo-sistema, muzykal'nyj centr
SV musik-, stereo-, ljudanläggning
KP kasedilo, kompakta disko, poŝdiskilo, poŝkasedilo, stereofonia = sterea = stereo-, vidbendaparato = vide(o)aparato
spic/o
Aroma substanco aldonata al manĝo por bongustigi ĝin.
AN spice
FI mauste
FR condiment m., aromate m., épice f.
GE das Gewürz
HE tavlin
HI especia f.
HU fűszer
IT spezia; condimento
JA supaisu, kôŝinrjô
NE kruiden mv.
PL ? PT especiaria, condimento, tempero
RU prjanost'
SV krydda
RIM Laŭ PIV1, ekz. salo, pipro aŭ mustardo estas ne "spicoj", sed "kondimentoj"; efektiva lingvouzo apenaŭ observas tian distingon. Miksaĵoj el pluraj spicoj (ekzemple mustardo) estas ofte nomataj "spicaĵoj".
spit/aĝ/o
Vivperiodo en la aĝo de ĉ. 2 ĝis 4 jaroj, kiam la infano ekzercas sin en mensa sendependeco per kontraŭstaro al la gepatroj kaj aliaj aŭtoritatuloj; uzata ankaŭ pri la simila periodo en la pubereco (12 ĝis 14 jaroj).
AN defiant age
FI uhmaikä
FR (pri infano) âge du "non" m., (en la pubereco) âge ingrat m.
GE das Trotzalter
HE gil ha'davka
HI edad f. difícil/rebelde
HU dackorszak
IT (età del no)
JA hankôki
NE apejaren, moeilijke leeftijd m.
PL ? PT ?
RU "trudnyj vozrast"
SV trotsålder
stang/o/rost/il/o = turnrostilo
star/em/ul/o = obstin/a Jo/ĉj/o
Ludfiguro kun peza bazo, restariĝanta post puŝeto.
AN roly-poly
FI ?
FR culbuto m.
GE das Stehaufmännchen
HE naĥum-takum
HI tentempié m., tentetieso m., siempretieso m.
HU keljfeljancsi
IT Ercolino sempreimpiedi
JA okiagarikoboŝi
NE duikelaartje
PL ? PT sempre-em-pé, (Braz.) joão-teimoso
RU Van'ka-vstan'ka
SV stådocka, stågubbe
stere/a = stereofonia
stereo/- = stereofonia
stereofoni/a = stere/a = stereo/-
Uzanta sonreproduktan teknikon kun du aŭ pliaj sonfontoj por estigi percepton de sona spaco.
AN stereo, stereophonic
FI stereo-
FR stéréo, stéréophonique
GE Stereo-
HE stereo
HI estéreo, estereofónico
HU sztereó
IT stereo(fonico)
JA sutereo
NE stereo, stereofonisch
PL ? PT estéreo, estereofónico
RU stereofoniĉeskij, stereo-
SV stereo-
KP sonaparato
RIM Stere/a estas proponita en PMEG.
stov/o KP hejt(o)forno
streĉ/il/o = streĉ/o/ŝlos/il/o
Ilo por streĉi risorton de horloĝo aŭ ludilo.
AN winder, winder key
FI (veto)avain
FR remontoir m.
GE der Aufziehschlüssel
HE mafte'aĥ me'tiĥa
HI llave f. (para dar cuerda)
HU felhúzó, rugókulcs
IT chiavetta (per caricare)
JA neĵimaki
NE opwindsleutel m.
PL ? PT chave (de dar corda)
RU zavodnoj kljuĉ
SV nyckel (för att vrida upp fjäder)
streĉ/o/ŝlos/il/o = streĉilo
sub/ĉemiz/o
Varmiga vesto, portata inter la haŭto kaj la ĉemizo (PIV1).
AN vest, (usone) undershirt
FI aluspaita
FR (Kan.) camisole f.; (Fr.) maillot de corps m., tricot (de
corps, de peau) m., gilet (de corps, de peau) m.
GE das Unterhemd
HE gufija
HI camiseta f.
HU atléta(trikó), alsóing
IT maglia (a carne), maglietta (intima); canottiera
JA ŝitagi
NE onderhemd o.
PL ? PT (Braz.) camiseta, (Port.) camisola
RU majka
SV undertröja, linne
KP ĉemizo, T-ĉemizo
sub/tegment(/ej)/o
Etaĝo aŭ ejo senpere sub la tegmento, ofte pli malalta ol la
pli subaj etaĝoj.
AN loft, attic
FI ullakko, vintti
FR grenier m.
GE (etaĝo) das Dachgeschoss; (ĉambro) die Dachkammer
HE alijat gag
HI desván m., buhardilla f., (Am.) doblado m.
HU padlás
IT soffitta, solaio; sottotetto; mansarda
JA janeurabeja
NE zolder m.
PL ? PT sótão
RU ĉerdak
SV vind
KP kelo
RIM La Fundamenta formo estas "subtegmento", sed ankaŭ la formo "subtegmentejo" ne estas malĝusta.
suĉ/il/o = suĉ/um/o
suĉ/um/o = suĉ/il/o
Kaŭĉuka (aŭ ekzemple silikona) pli-malpli cicoforma aĵo, kiun oni donas al bebo, por ke ĝi trankviliĝu suĉante ĝin.
AN dummy, pacifier
FI tutti
FR tétine f., sucette f., suce f.
GE der Schnuller
HE mocec
HI chupete m.
HU cumi
IT ciuccietto, ciuccio, tettarella
JA oŝaburi
NE fopspeen v.(m.)
PL ? PT chupeta
RU soska
SV (tröst)napp
KP cicumo
RIM EB (30/51) proponas "suĉilo", sed la vorto havas ankaŭ plurajn aliajn signifojn, tial "suĉumo" estas eble preferinda.
sultan/rosin/o = sultana sekvinbero
sultan/a sek/vin/ber/o = sultan/rosin/o
Granda, mola, orkolora variaĵo de sekvinbero.
AN sultana
FI sulttaanirusina, sultanidi
FR raisin (sec) de Smyrne m., sultanine f., sultana m.
GE die Sultanine
HE ? cimukim le'vanim (pluralo)
HI pasa f. sultana/de Esmirna
HU szultanina, damaszkuszi mazsola
IT (uva) sultanina
JA hoŝibudô
NE sultanarozijn v.(m.)
PL ? PT passa
RU kiŝmiŝ
SV sultana-russin
KP sekvinbero = rosino
super/kovr/il/o = supr/a kovr/il/o
Litkovrilo, ofte dekoracia, por kovri liton, kiam oni ne dormas en ĝi.
AN bedspread, counterpane
FI päiväpeite, päiväpeitto
FR couvre-lit m.
GE die Tagesdecke
HE kisuj mita
HI cobertor m., cubrecama m., sobrecama m., colcha f.
HU ágyterítő, ágytakaró
IT sopraccoperta, copriletto
JA beddokabâ
NE (bed)sprei v.(m.)
PL ? PT colcha
RU pokryvalo
SV sängöverkast
KP kovrilo [2] = litkovrilo, reordigi liton = ordigi liton
supr/a kovr/il/o = super/kovr/il/o
sup/teler/o
Telero iom profunda, el kiu oni manĝas i.a. supon.
AN soup plate
FI keittolautanen
FR assiette à soupe f., assiette creuse f.
GE der Suppenteller
HE kaarat marak
HI plato m. hondo
HU mélytányér
IT piatto fondo
JA sûpuzara
NE soepbord o.
PL ? PT terrina, sopeira
RU supovaja tarelka
SV djup tallrik
KP bovlo
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
(ŝmiraĵo)
ŝalot/o = askalon/o
Kultiv-formo de cepo (Allium cepa gr. Aggregatum), plurjara legomo, kies nesimetriforma bulbo produktas 5-10 idbulbojn nur komencevolue entenatajn de la eksteraj tunikoj de la bulbo (PIV2).
AN shallot
FI salottisipuli
FR échalote f.
GE die Schalotte
HE ŝum aŝkalon
HI chalota f., chalote m., escalonia f.
HU mogyoróhagyma
IT scalogno
JA rakkjo
NE sjalot m.
PL ? PT (Port.) achalota, cebolinha branca, chalota-das-cozinhas
RU luk-ŝalot
SV schalottenlök
KP ajlo, bulbo, cepo, ŝenoprazo
RIM Laŭ PIV2, "askalono" estas evitinda formo.
ŝaŭm/ig/il/o = kirlilo
ŝaŭm/plast/o
Elasta, malpeza, multvezika plasto.
AN plastic foam; foam rubber
FI vaahtomuovi
FR mousse plastique f.
GE das Schaumgummi
HE gum-avir, plastik mukcaf
HI gomaespuma f.
HU habszivacs
IT gommapiuma
JA happôsuĉiren
NE schuimrubber m. en o., piepschuim o.
PL ? PT esferovite, espuma de plástico
RU penoplast
SV skumplast
ŝenopraz/o
Herbo de la specio Allium schoenoprasum, kies tigoj estas uzataj kiel spicherbo.
AN chive(s)
FI ruohosipuli
FR ciboulette f.
GE der Schnittlauch
HE ? bacal jarok
HI cebollino m.
HU metélőhagyma, snidling
IT erba cipollina, aglioporro, aglio cipollino
JA ezonegi, asacuki
NE bieslook o.
PL ? PT ? cebolinha
RU ŝnitt-luk, luk-rezanec
SV gräslök
KP ajlo, cepo
ŝlagr/o = furorkanto
ŝmink/i
Intensigi, ŝanĝi aŭ refreŝigi la koloron kaj trajtojn de la vizaĝo per kosmetikaj ŝmiraĵoj kaj kolorigiloj.
AN make up, put on make-up
FI meikata, ehostaa
FR maquiller
GE schminken
HE lehitaper
HI maquillar, pintar
HU sminkel, (ki)festi magát
IT truccare, imbellettare
JA okeŝô suru, meiku suru
NE schminken
PL ? PT maquilar
RU (na)krasit'sja, sdelat' makijaĵ
SV sminka, göra make up, mejka
RIM Ekzemplo: Ŝi ŝminkis sin por la vespero. La difino estas iom pli vasta ol en PIV1 (kiu, krome, erare uzas "akcenti" anstataŭ "intensigi").
ŝmir/aĵ/o
Grasa substanco, per kiu oni ŝmiras (PIV1) ekzemple haŭton por protekti, kuraci aŭ ŝminki, aŭ ŝuojn por protekti aŭ plibeligi.
AN cream
FI voide, rasva, salva
FR crème f.
GE die Creme
HE (ĝenerale) miŝĥa, (kosmetike, ŝminkaĵoj) tamrukim
HI crema f.
HU kenőcs
IT grasso; crema; pomata, unguento
JA kurîmu
NE crème v.(m.), smeer o. en m.
PL ? PT ?
RU maz'
SV salva, kräm (hud-, sko-)
KP haŭtkremo, pomado, ungvento
ŝpar/voj/o
Vojo pli mallonga ol la kutima.
AN short cut
FI oikotie
FR raccourci m.
GE die Abkürzung
HE kicur dereĥ
HI atajo m.
HU rövid(ített) út
IT scorciatoia
JA ĉikamiĉi
NE binnenweg m.
PL ? PT atalho
RU korotkaja doroga, korotkij put'
SV genväg
ŝpruc/ig/il/o
(En gladilo:) meĥanismo por ŝprucigi akvon sur gladendaĵon.
AN spray function
FI ? höyrytin
FR vaporisateur m.
GE die (Spritz)Düse
HE mataz (mag'hec)
HI vaporizador m.
HU spricni
IT spruzzo; nebulizzazione, vaporizzazione, polverizzazione
JA ĵôkikô
NE sproeier m., de sproeiknop m.
PL ? PT pulverizador
RU "bryzgalka"; ustrojstvo, bryzgajuŝĉee vodu v parovom utjuge
SV ? duschmekanism på strykjärn
KP vaporgladilo
ŝtop(/il)/ing/o = konekt(/il)/ing/o = kontakt(/il)/ing/o
Peco fiksita al elektra kablo, al elektra aparato aŭ al muro, kun truoj por la stiftoj de la ŝtopilo (konektilo, kontaktilo).
AN socket
FI pistorasia, liitin
FR prise (de courant) f.
GE (en muro) die Steckdose, (aliloke) die Buchse
HE ŝeka
HI enchufe m. (hembra/de pared), toma f.
HU konnektor, dugaszoló aljzat
IT presa (di corrente)
JA konsento
NE (en muro) stopcontact o., (en kablo) de contrastekker m.
PL ? PT tomada
RU rozetka (elektr.)
SV (en muro) väguttag, (en kablo) honkontakt
KP ŝtopilo [2], konektilo, kontaktilo.
RIM Oni uzu "ŝtop(il)ingo", "konekt(il)ingo" aŭ "kontakt(il)ingo" laŭ tio, ĉu oni uzas "ŝtopilo", "konektilo" aŭ "kontaktilo". Laŭ PIV1, cilindroforman ingon oni povas nomi ankaŭ "ĵako".
ŝtop/il/o [1]
Peco, per kiu oni fermas botelon aŭ la elfluilan truon de ekzemple banujo enŝovante, surŝraŭbante aŭ surpremante.
AN stopper, bung
FI korkki, tulppa
FR bouchon m.
GE der Stöpsel
HE pkak
HI tapón m.
HU dugó
IT tappo
JA sen
NE stop m., de kurk m.
PL ? PT tampão, bujão, tampa
RU probka
SV propp, kork, kapsyl
KP ĉapo [2], fermilo, korko, kovrilo [1]
RIM En ies lingvouzo, "ŝtopilo" signifas nur enŝovatan fermilon; la surŝraŭbata aŭ surpremata nomiĝas "ĉapo".
ŝtop/il/o [2] = konekt/il/o = kontakt/il/o
Peco kun unu aŭ pluraj elstarantaj metalaj stiftoj, fiksita al la fino de elektra kablo kaj enmetebla en alian pecon kun truoj por la stiftoj por fari konekton kun fonto de kurento aŭ alie fermi la cirkviton.
AN plug
FI pistoke, pistotulppa
FR fiche f.
GE der Stecker, der Stöpsel
HE teka (hhashmali)
HI enchufe m.
HU (villás)dugó
IT spina
JA puragu
NE stekker m.
PL ? PT plugue
RU ŝtekker, ŝtepsel', vilka
SV stickpropp
KP ŝtop(il)ingo, konekt(il)ingo, kontakt(il)ingo
RIM Plej multaj vortaroj, almenaŭ ekde la "Enciklopedia vortaro" de Wüster (1923) ĝis PIV1, donas la terminon "ŝtopilo". "Konektilo" kaj "kontaktilo" havas en elektroteĥniko pli ĝeneralan signifon, sed en hejma lingvouzo ili evidente estas oftaj ĝuste en la ĉi-supra signifo. La termino kaŭzis nemalmultan diskuton en DENASK-L!
ŝtrump/kalson/o = kalsonŝtrumpoj
ŝtrump(/o)/pantalon/o = kalsonŝtrumpoj
ŝvel(/aĵ)/o
Io ŝvelinta (PIV1). Uzata ankaŭ pri subhaŭta ŝvelaĵo (precipe sur la kapo), kaŭzita de kontuzo.
AN swelling, bump
FI turvotus, kuhmu
FR bosse f., bouton m., gonflement m., tuméfaction f., enflure f.
GE die Schwellung, die Beule
HE ne'fiĥut, ĥabura
HI (sur la kapo, pro kontuzo) chichón m.; hinchazón m., bulto m.
HU púp, dudor, duzzanat
IT rigonfiamento; gonfiore, bernoccolo, ammaccatura, bozzo; foruncolo, brufolo, bitorzolo
JA kobu
NE buil v.(m.)
PL ? PT calombo, inchaço, galo
RU ŝiŝka
SV bula, svullnad
KP kontuz(aĵ)o = bluaĵo
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
(ternukso)
tag/manĝ/o
Manĝo tagmeza aŭ posttagmeza.
AN dinner
FI päiväruoka, lounas, päivällinen
FR déjeuner m., (Kan. k. aliaj reg.) dîner m.
GE das Mittagessen
HE aruĥat ĉaharajim
HI ?
HU ebéd
IT pranzo
JA ĉûŝoku, ohirugohan
NE middagmaal o., diner o. (se varma)
PL ? PT almoço
RU obed
SV lunch, middag (mitt på dagen)
KP lunĉo, manĝeto, matenmanĝo, vespermanĝo
T-/ĉemiz/o (pron. "to-ĉemizo")
Ĉemizo aŭ subĉemizo proksimume en la formo de la majuskla litero T:
kun mallongaj manikoj kaj ofte senkoluma.
AN T-shirt, tee-shirt
FI T-paita
FR t-shirt m., tee-shirt m.
GE das Freizeithemd, das T-Shirt
HE ?
HI camiseta f. (de manga corta)
HU póló
IT (maglietta a T); maglietta (giro-collo)
JA T-ŝacu
NE T-shirt o.
PL ? PT camiseta
RU majka, futbolka
SV T-tröja
KP ĉemizo, subĉemizo
tele/kopi/i = faksi
tele/kopi/il/o = faksilo
tele/kopi/o = fakso
tele/reg/il/o
Senkonduktila aparateto mane tenata por regi aparaton (televidilon, sonaparaton ktp).
AN remote control
FI kaukosäädin
FR télécommande f.
GE die Fernbedienung
HE shlat (-raĥok)
HI mando m. a distancia
HU távirányító
IT telecomando
JA rimokon
NE afstandsbediening v.
PL ? PT controle remoto
RU DU, distancionnoje upravlenije
SV fjärrkontroll
ter/nuks/o = arakid/o
Subtera guŝo de specio de arakido (Arachis hypogaea), enhavanta 1-3 tre nutrajn semojn manĝatajn plej ofte rostitaj kaj salitaj kaj el kiuj oni ekstraktas oleon uzatan en margarin- kaj sapfabrikado (laŭ PIV2).
AN peanut
FI maapähkinä
FR arachide f., cacahouète f., cacahouette f., cacahuète f.
GE die Erdnuss
HE boten (pl. botnim)
HI cacahuete m., (Am.) maní m.
HU földimogyoró, amerikai mogyoró
IT nocciolina (americana), arachide
JA pînaccu, rakkasei
NE aardnoot, pindanoot v.(m.)
PL ? PT amendoim
RU araĥis
SV jordnöt
KP avelo, juglando, nukso
RIM "Arakido" estas la botanika nomo de multaj specioj, "ternukso" estas la specio, kies nuksojn oni kutime manĝas. En lingvo komunuza, la vortoj estas plej ofte samsignifaj.
ter/pom/fingr/o/j = fritoj
ter/pom/flok/o/j = ĉipsoj
tir/kest/ar/o = komodo
tofu/o = sojkazeo
tomat/o
La frukto de la herbo Lycopersicum esculentum; tiu herbo mem.
AN tomato
FI tomaatti
FR tomate f.
GE die Tomate
HE agvanja
HI tomate m.
HU paradicsom
IT pomodoro
JA tomato
NE tomaat v.(m.)
PL ? PT tomate
RU pomidor
SV tomat
tort/o
Plata, ordinare rondforma kuko, sur kiu estas etendita tavolo da flaŭno aŭ da sukeritaj kuiritaj fruktoj.
AN tart, (usone) pie
FI torttu, (täyte)kakku, (makea) piirakka
FR tarte f.
GE die Torte
HE tort
HI torta f., tarta f.
HU lepény, torta
IT torta
JA taruto
NE taart v.(m.)
PL ? PT torta
RU tort
SV paj, tårta
KP bakaĵo, biskvito, kuko, pico
RIM La difino estas el PIV1 kun korekto de "flano" al "flaŭno".
toŭfu/o = sojkazeo
tra/lav/i KP gargar/i
tranĉ(/aĵ)/o
Peco apartigita per tranĉado, ekzemple de pano, kolbaso, viando.
AN slice
FI pala, viipale
FR tranche f.
GE die Schnitte, die Scheibe
HE prusa
HI (pano) rebanada f.; (viando, ŝinko, fromaĝo) loncha f.; (rondforma: kukumo, citrono) rodaja f.; (akvomelono) tajada f.
HU szelet
IT fetta; fettina
JA suraisu
NE plak v.(m.)
PL ? PT fatia
RU kusok
SV skiva
KP tranĉtabulo
tranĉ/tabul/o
Ligna aŭ plasta tabulo uzata kiel subaĵo, kiam oni tranĉas nutraĵojn.
AN cutting board, chopping board
FI leikkuulauta
FR planche à découper f., planche de travail f.
GE das Schneidebrett
HE lu'aĥ ĥituĥ
HI tabla f. para cortar/de carnicero, tajo m., tajadera f.
HU vágódeszka
IT tagliere
JA manaita
NE snijplank v.(m.)
PL ? PT tábua de cortar (carne)
RU razdeloĉnaja / kuĥonnaja doska
SV skärbräda
KP tranĉ(aĵ)o
tri/cikl/o = tri/rad/a bicikl/o = tri/rad/a velociped/o
Velocipedo kun tri radoj, plej ofte por infano.
AN tricycle
FI kolmipyörä
FR tricycle m.
GE das Dreirad
HE tlat-ofan
HI triciclo m.
HU tricikli
IT triciclo
JA sanrinŝa
NE driewieler m.
PL ? PT triciclo, velocípede
RU trëĥkolësnyj velosiped
SV trehjuling
trink/pot/et/o
Trinkvazo kun tenilo, pli cilindroforma kaj stabila ol taso.
AN mug, beaker
FI muki
FR chope f.
GE der Trinkbecher
HE sefel
HI tazón m., taza f. alta (sin platillo), jarr(it)a f., "mug" m.
HU bögre
IT ? tazza (cilindrica); ? boccale
JA magukappu
NE (drink)beker m.
PL ? PT caneco, caneca
RU kruĵka
SV mugg
trip/o
Internaĵoj de buĉita besto; manĝajo el la stomako de remaĉulo.
AN tripe
FI sisälmykset
FR tripes f. pl.
GE die Kaldaune
HE kiŝkes
HI tripa(s) f.(pl.); (jam kuiritaj) callos m.pl.
HU pacal
IT trippa
JA horumon; mino; mocu
NE pens v.(m.)
PL ? PT tripa
RU potroĥa, rubec
SV inälvsmat
KP intesto
tri/rad/a bicikl/o = triciklo
tri/rad/a velociped/o = triciklo
trud/herb/o = fi/herb/o = herb/aĉ/o
Sovaĝa herbo, kiu malutilas al kultivataj plantoj en ĝardeno aŭ sur kampo.
AN weed
FI rikkaruoho
FR mauvaise herbe f.
GE das Unkraut
HE esev ŝote
HI mala hierba f., hierbajo m.
HU gaz
IT erbaccia, erba infestante
JA zassô
NE onkruid o.
PL ? PT (Port.) infestante, (Braz.) erva daninha, mato
RU sornjak
SV ogräs
KP herbo
tuj(/pret)/a
(Pri manĝaĵo aŭ trinkaĵo:) kiu postulas nur mallongan preparadon.
AN instant
FI pika-, instant-
FR instantané
GE Fertig-
HE "ĥamem vehageŝ"
HI instantáneo
HU félkész, konyhakész
IT ? precotto; ? pronto, ? espresso
JA insutanto
NE instant
PL ? PT instantâneo
RU rasvorimyj (kofe), (produkt) bystrogo prigotovlenija, polufabrikat (substantivo)
SV snabb- (kaffe, mat etc)
RIM Ekz. "tuj(pret)a kafo", "tuj(pret)a vermiĉelo".
tuk/pinĉ/il/o = krokodil/et/o
Risorta pinĉilo, per kiu oni pendigas lavitan tolaĵon je ŝnuro, por ke ĝi sekiĝu.
AN clothespeg
FI pyykkipoika
FR pince à linge f., épingle à linge f.
GE die Wäscheklammer
HE atav, mekel kvisa
HI pinza f.
HU ruhacsipesz
IT molletta (per i panni)
JA sentakubasami
NE wasknijper m.
PL ? PT (Port.) mola, (Braz.) pregador, prendedor
RU priŝĉepka
SV klädnypa, tvättklämma
RIM PIV1 proponas "tukpinĉilo" (sen difino); EB (53/42) proponas "tolaĵpinĉilo".
turn/rost/il/o = stang/o/rost/il/o
Aparato, kie oni kuiras nutraĵon elmetante ĝin al varmego sur trapikilo.
AN rotisserie
FI (paistin)varras
FR rôtissoire f.
GE der (Stangen)Grill
HE ŝipud
HI asador m.
HU nyárs
IT girarrosto
JA kuŝijakiki
NE (braad)spies v.
PL ? PT ?
RU vertel, (vraŝĉajuŝĉijsja) gril'
SV grill med grillspett
KP krad-rostilo, panrostilo
tuŝ/lud/o
Ludo kie unu ĉasas, ĉiuj aliaj fuĝas; la ĉasanto provas tuŝi alian ludanton, kaj la tuŝito fariĝas nova ĉasanto.
AN tag
FI hippa
FR chat m., (Kan.) tague f.
GE das Abschlagspiel
HE tofeset
HI rescate m., marro m.
HU fogócska
IT (ac)chiapparello, acchiapparella, acchiappino
JA ateoni, onigokko
NE tikkertje
PL ? PT pique
RU pjatnaŝki, dogonjashki, dogonjalki
SV datten, kull, pjätt
KP kaptoludo, kaŝludo, nombradversaĵo = nombradrimaĵo
tut/grajn/a = plen/grajn/a = integr/a
Farita el faruno entenanta ĉiujn partojn de la grajnoj, inkluzive la branon.
AN wholemeal, whole grain
FI kokojyvä-
FR intégral, complet, entier
GE Vollkorn-, Vollwert-
HE kemaĥ male
HI integral
HU teljes őrlésű
IT integrale
JA zenrjû (?)
NE volkoren
PL ? PT integral
RU otrubnoj, zernovoj
SV fullkorns-
KP branpano
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
ungvent/o
Medikamenta ŝmiraĵo, etendita sur tuko kaj kiun oni metas sur vundon (PV); medikamento kun firmeco de pasto, kiun oni aplikas aŭ ŝmiras sur la haŭton (PIV1).
AN ointment
FI salva, voide
FR onguent m.
GE die (Wund)Salbe
HE miŝĥa
HI ungüento m.
HU gyógykenőcs, balzsam
IT unguento
JA nankô
NE zalf v.(m.)
PL ? PT ungüento
RU maz'
SV salva
KP haŭtkremo, pomado, ŝmiraĵo
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
(vestiblo)
vanil/o
Planto de la genro Vanilla kaj ties preparitaj aromaj fruktoj uzataj kiel spico.
AN vanilla
FI vanilja
FR vanille f.
GE die Vanille
HE ŝenef, vanil
HI vainilla f.
HU vanília
IT vaniglia
JA banira
NE vanille v.(m.)
PL ? PT baunilha
RU vanil'
SV vanilj
vapor/glad/il/o
Gladilo kun akvorezervujo kaj meĥanismo por ŝprucigi vaporon sur la gladatan ŝtofon.
AN steam iron
FI höyry(silitys)rauta
FR fer à vapeur m.
GE das Dampfbügeleisen
HE maĝec kitor
HI plancha f. de vapor
HU gőzvasaló
IT ferro a vapore
JA suĉîmuairon
NE stoomstrijkijzer o.
PL ? PT ferro a vapor
RU parovoj utjug
SV ångstrykjärn
KP gladilo, sekgladilo, ŝprucigilo
varm/akv/uj/o
Kaŭĉuka ujo por varmega akvo por varmigi liton aŭ homon.
AN hot-water bottle
FI kuumavesipullo
FR bouillotte f.
GE die Wärmflasche, die Kruke
HE bakbuk ĥam
HI bolsa f. de agua caliente
HU hőpalack
IT borsa calda
JA jutampo
NE warmwaterkruik v., warmwaterzak m.
PL ? PT botija de água quente; (Braz.) bolsa de água quente
RU grelka
SV varmvattenflaska
RIM Oni uzas ankaŭ "varmbotelo", sed tiu havas laŭ PIV1 la signifon "termoso" (izolvanda botelo por teni trinkaĵon varma aŭ malvarma).
varm/botel/o KP varmakvujo
vart/ist(/in)/o = infan/vart/ist(/in)/o
Persono, kiu vartas infanojn profesie en infanejo, aŭ porokaze en la hejmo kiam la gepatroj forestas.
AN babysitter, child minder
FI lastenhoitaja, lapsenvahti, päivähoitaja
FR (vartisto) gardien (d'enfants) m., (vartistino) gardienne (d'enfants) f.
GE (profesie, eksterhejme) die Kindergärtnerin; (profesie, hejme) das Kindermädchen; (neprofesie, hejme) der Babysitter
HE metapelet, ganenet
HI niñero m., niñera f., (pejorative) chacha f., (hejme, por-okaze) canguro f.(m.)
HU óvónő; pótmama, pótpapa
IT maestra (giardiniera); puericultrice, bambinaia, bebisitter
JA hobo, bebîsittâ
NE babysit(ter) m.
PL ? PT babá
RU vospitatel'nica, njaneĉka, njanja
SV barnskötare, barnflicka, barnvakt
KP gastvartist(in)o, infanejo = infanĝardeno = infanvartejo
vart/o/tabl/o = vindotablo
vat/baston/et/o
Purigilo el maldika plasta bastoneto kies pinto(j) estas envolvita(j) per vat-bulo.
AN cotton stick
FI vanupuikko, topsi
FR coton-tige m.
GE das Wattestäbchen
HE ?
HI bastoncillo m.
HU fültisztító (pálcika)
IT (bastoncino con cotone), (pulisci-orecchie)
JA ?
NE wattestokje
PL ? PT palinete, "cotonete"
RU vatka
SV tops
KP vato, vindotablo = vartotablo
vat/o
Neteksita kotono, uzata por sorbi, purigi, izoli, ŝirmi.
AN cotton wool
FI vanu, pumpuli
FR ouate hydrophile f., coton hydrophile m., coton absorbant m.
GE die Watte
HE cemer gefen
HI algodón m. (hidrófilo)
HU vatta
IT ovatta, bambagia, cotone (idrofilo)
JA ŭata
NE watten mv.
PL ? PT algodão hidrófilo
RU vata
SV vadd, bomull
KP vatbastoneto
vaz/deterg/ant/o = vazlesivo
vaz/lav/il/o = vaz/lav/maŝin/o
Maŝino por lavi la vazojn kaj aliajn manĝilojn post manĝo.
AN dishwasher
FI astianpesukone, tiskikone
FR lave-vaisselle m.
GE die (Geschirr)Spülmaschine
HE madi'aĥ kelim
HI lavaplatos m., lavavajillas m.
HU mosogatógép
IT lavastoviglie, lavapiatti
JA ŝokkiaraiki
NE vaatwasmachine; (Fl.) afwasmachine v.
PL ? PT máquina de lavar louça
RU posudomoeĉnaja maŝina
SV diskmaskin
KP lavi la manĝilaron = purigi la manĝilaron, lavmaŝino
RIM PIV1 enhavas la rilatajn vortojn "vazlavejo" kaj "vazlavisto".
vaz/lav/maŝin/o = vazlavilo
vaz/lesiv/o = vaz/deterg/ant/o
Likvaĵo aŭ pulvoro solvata en akvo por lavi manĝilaron.
AN washing-up liquid, dishwashing liquid
FI astianpesuaine
FR détergent à vaisselle m.
GE das Spülmittel
HE nozel kelim
HI (líquido) lavavajillas m.
HU mosogatószer
IT detersivo (per i piatti)
JA daidokoro jô senzai
NE afwasmiddel o., afwasdetergent o.
PL ? PT detergente
RU posudomojuŝĉeje sredstvo
SV diskmedel
KP lesivo = deterganto, vazlavilo = vazlavmaŝino
vaz/o
Ujo el diversaj materialoj, de diversa formo kaj grando, por enteni likvajn aŭ solidajn substancojn (PIV1, kun modifoj).
AN vessel, container
FI astia
FR contenant m., récipient m., pot m., bocal m., vase m.
GE der Behälter, das Gefäß
HE kli kibul, cincenet
HI recipiente m.
HU edény
IT vaso; stoviglia; recipiente, contenitore
JA bin, jôki
NE bokaal m., pot m., glas o.
PL ? PT vaso, recipiente
RU sosud
SV vas, behållare
KP kuirpoto, pispoto
veget/aĵ/a = vegetal/a
Originanta el vegetaĵoj (plantoj).
AN vegetable
FI kasvi-, kasvis-
FR végétal, aŭ légumes
GE pflanzlich, vegetabilisch
HE cimĥi
HI vegetal
HU növényi
IT vegetale
JA saiŝoku ŝugi(ŝa) no, saiŝoku no
NE plantaardig
PL ? PT vegetal
RU rastitel'nyj
SV vegetabilisk
KP vegetara
vegetal/a = vegetaĵa
vegetar/a
Konforma al senvianda nutrado.
AN vegetarian
FI vegetaarinen, kasvis-
FR végétarien
GE vegetarisch
HE cimĥoni
HI vegetariano
HU vegetáriánus, vegetárius
IT vegetariano
JA saiŝoku ŝugi(ŝa) no, saiŝoku no
NE vegetarisch
PL ? PT vegetariano
RU vegetarianskij
SV vegetarisk
KP vegetaĵa = vegetala
RIM Ekzemple lakto povas aparteni al vegetara dieto, sed ĝi ne estas vegetaĵa (vegetala) nutraĵo.
vent/muel/ej/o = vent/muel/il/o
Konstruaĵo, kie oni utiligas ventan energion (origine por mueli grenon, nun ankaŭ por aliaj celoj).
AN windmill
FI tuulimylly
FR moulin à vent m.
GE die Windmühle
HE taĥanat ru'aĥ
HI molino m. (de viento)
HU szélmalom
IT mulino a vento
JA hûŝa
NE (wind)molen m.
PL ? PT moinho de vento
RU vetrjanaja mel'nica
SV väderkvarn
KP muelilo
vent/muel/il/o = ventmuelejo
vesper/manĝ/o
Vespera manĝo, ĉefa aŭ ne.
AN evening meal, dinner, supper
FI illallinen, iltaruoka, päivällinen
FR dîner m., (Kan. k. aliaj reg.) souper m.
GE das Abendessen
HE aruĥat erev
HI cena f.
HU vacsora
IT cena
JA jûŝoku, jûgohan
NE avondeten o.
PL ? PT jantar
RU uĵin
SV kvällsmat, middag (på kvällen)
KP manĝeto, matenmanĝo, tagmanĝo
vest/ark/o
Rigida pli-malpli arkoforma objekto kun hoko, uzata por pendigi vestaĵojn je la ŝultrumoj.
AN clothes-hanger, hanger
FI vaateripustin, henkari
FR cintre m.
GE der Kleiderbügel
HE kolav
HI percha f.
HU vállfa
IT stampella, gruccia (per abiti), ometto
JA hangâ
NE (kleer)hanger m.
PL ? PT cabide, cruzeta
RU veŝalka, pleĉiki
SV klädhängare, galge
RIM Troviĝas en PIV1 sub la kapvorto "arko". Oni uzas ankaŭ "pendigilo" (iom pli vastasence).
vestibl/o = antaŭ/ĉambr/o
(En loĝejo:) enira ĉambro tuj post la ekstera pordo, kie eblas lasi la eksterdomajn vestaĵojn.
AN hall
FI eteinen
FR vestibule m., entrée f.
GE die Diele
HE mavo
HI vestíbulo m., recibidor m., "hall" m.
HU előszoba
IT ingresso, anticamera
JA genkan
NE hal v.(m.), vestibule v.
PL ? PT vestíbulo
RU priĥoĵaja, vestibjul'
SV tambur, hall, vestibul
KP koridoro, salono, vestoŝranko
vesto/ŝrank/o
Meblo aŭ ĉambreto por konservi vestaĵojn.
AN wardrobe
FI vaatekomero, vaatekaappi
FR penderie f., (Kan.) garde-robe f.
GE (meblo) der Kleiderschrank; (ĉambreto) die Garderobe
HE aron bgadim
HI armario m.
HU ruhásszekrény, gardrób
IT armadio (guardaroba); guardaroba
JA tansu
NE kleerkast v.(m.)
PL ? PT guarda-roupa
RU platjanoj ŝkaf, ŝifon'er
SV garderob, klädskåp
KP bretaro, komodo = tirkestaro, vestiblo = antaŭĉambro
veŝt/o
Senmanika trunkvesto, portata sur ĉemizo (bluzo) kaj sub jako.
AN waistcoat, (usone) vest
FI liivi(t)
FR gilet m.
GE die Weste
HE efod
HI chaleco m.
HU mellény
IT panciotto, gilè
JA tankutoppu
NE vest o.
PL ? PT colete
RU ĵilet
SV väst
KP jako
vid/bend/aparat/o = video/aparat/o
Aparato por registri moviĝantan bildon kaj sonon sur vidbendo kaj por vidigi programojn tiel registritajn.
AN video (recorder), VCR (= video cassette recorder)
FI videot, videonauhuri
FR magnétoscope m.
GE das Videogerät
HE video
HI vídeo m.
HU videó, képmagnó
IT videoregistratore
JA bideodekki
NE video m., videorecorder m.
PL ? PT (aparelho de) vídeo
RU videomagnitofon
SV videoapparat
KP sonaparato
video/aparat/o = vid/bend/aparat/o
vinagr/o
Acido produktita el vino aŭ alio, uzata kiel spicaĵo kaj konservilo.
AN vinegar
FI etikka
FR vinaigre m.
GE der Essig
HE ĥomec
HI vinagre m.
HU ecet
IT aceto
JA su
NE azijn m.
PL ? PT vinagre
RU uksus
SV vinäger, ättika
vind/aĵ/o = vind/o = vind/o/tuk/o
Sorba peco el ŝtofo aŭ plasto kaj celulozo, reuzebla aŭ ne, por vindi etan infanon.
AN nappy, diaper
FI vaippa
FR couche f.
GE die Windel
HE ĥitul
HI pañal m.
HU pelenka
IT pannolino
JA oŝime, omucu, kamiomucu
NE luier v.(m.)
PL ? PT fralda
RU pelënka, podguznik
SV blöja
KP vindi, revindi
RIM Iuj ne-reuzeblaj celulozaj vindaĵoj estas uzataj kun reuzebla plasta vindotuko; tiam "vindaĵo" kaj "vindotuko" ne estas samsignifaj.
vind/i
Ĉirkaŭvolvi per tuko aŭ ŝtofa strio, ekzemple bebon, aŭ iun korpoparton por kuracado; garni etan infanon per tuko aŭ simila peco, kiu sorbas aŭ retenas ĝiajn urinon kaj fekaĵojn.
AN bandage, bind up; put on a nappy/diaper
FI kääriä, sitoa, kapaloida; laittaa vaippa
FR (bebon) emmailloter, langer, changer; (korpoparton) envelopper, bander
GE wickeln
HE (bebon) le'ĥatel, (vundon) laĥboŝ
HI (korpoparton, kuracocele) vendar; (bebon) poner un pañal, cambiar el pañal
HU pólyáz; pelenkáz
IT fasciare; mettere il pannolino
JA oŝime suru, omucu o suru
NE een luier omdoen
PL ? PT (korpoparton, kuracocele) ligar, enfaixar, envolver; (bebon) pôr a fralda, trocar fralda
RU pelenat'
SV linda, förbinda; sätta på blöja
KP puruma, revindi, vindaĵo, vindotablo = vartotablo
RIM PIV1 asertas, ke "hodiaŭ oni ne plu vindas la bebojn", sed la iama signifo de "ĉirkaŭvolvado" moderniĝis al "garnado per sorba tuko".
vind/o = vindaĵo
vind/o/tabl/o = vart/o/tabl/o
Tablo sur kiun oni kuŝigas bebon por purigi kaj vindi ĝin.
AN changing table
FI hoitopöytä
FR table à langer f.
GE die Wickelkommode, der Wickeltisch
HE ŝulĥan haĥlafa
HI mesa f. para cambiar pañales
HU pelenkázóasztal
IT fasciatoio
JA ?
NE babytafel
PL ? PT trocador
RU pelenal'nyj stolik
SV skötbord
KP vindaĵo = vindo = vindotuko, revindi, vatbastoneto
vind/o/tuk/o = vindaĵo
viv/o/ĉambr/o KP salono
vom/et/i
(Pri bebo:) post laktosuĉado, eligi iom da lakto el sia stomako.
AN spit up, regurgitate
FI pulauttaa
FR régurgiter
GE spucken
HE liflot
HI echar (la leche/la comida), regurgitar
HU felböfög
IT rigurgitare
JA haku
NE een oprisping hebben/krijgen
PL ? PT golfar
RU otrygnut'
SV kräkas lite, få upp
KP rukteto
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
zip/o
Fermilo, konsistanta el du rubandoj kun vico da dentoj, (mal)endentiĝantaj unu en la alian per la interŝovo de movpeco (PIV1, kun mallongigoj).
AN zip (brita), zipper (usona)
FI vetoketju
FR (R) fermeture éclair f., fermeture à glissière f.
GE der Reißverschluss
HE ruĥsan (riĉ-raĉ)
HI cremallera f.
HU cipzár
IT chiusura lampo
JA fasunâ, ĉakku
NE rits v.(m.), ritssluiting v.
PL ? PT fecho éclair
RU molnija
SV dragkedja, blixtlås
KP lap(fermil)o
zori/o
Sandalo kun nur plandumo kaj du rimenoj, kiuj kuniĝas inter la unuaj du piedfingroj.
AN flip-flop, thong
FI varvassandaali
FR tong m.
GE die Jesuslatsche
HE sandal Eilat
HI chancla f., chancleta f.
HU vietnami papucs
IT samurai, infradito
JA zôri
NE (strand)slipper m.
PL ? PT chinelo, sandália japonesa, sandália havaiana
RU "v'etnamki" (pluralo)
SV ? badsandal
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
Post ĉiu verbo sekvas ekzemplo(j), ne difino. Rimarku, ke la listo estas kunigita el pluraj proponoj: por sama sono povas troviĝi pli ol unu verbo, kaj verŝajne neniu uzas ĉiujn verbojn en la listo.
aĥ/i speco de ĝemado ANGLA: Brian Moon (brian.moon@sdt.cec.be), 2, om Kläppchen, LU-5682 Dalheim, Luksemburgio
FINNA: Jouko Lindstedt (jouko.lindstedt@helsinki.fi), Vasamakatu 2 as. 13, FI-15100 Lahti, Finnlando
FRANCA: Suzanne Bolduc (suzanne_bolduc@videotron.ca), 5768, av. Wentworth Côte-Saint-Luc (Québec), Kanado H4W 2S1
GERMANA: Rudolf Fischer (fischru@uni-muenster.de), Gustav-Adolf-Str. 2a, DE-48356 Nordwalde, Germanujo
HEBREA: Amri Wandel (AMRI@vms.huji.AC.IL), Gira, 767 Makabim, IL-71908 Doar-na Modiim, Israelo
HISPANA: Jorge Camacho (jorgezafra@hotmail.com), Chantada 43, 1-J, ES-28035 Madrid, Hispanujo
HUNGARA: HIDEG Sándor (hidegs@drotposta.hu), HU-1184 Budapest, Fonal u. 18. s.h., Hungarujo
ITALA: Mauro La Torre (m.latorre@uniroma3.it), Dip. Scienze dell'Educazione, via Castro Pretorio, 20, IT-00185 Roma, Italujo
JAPANA: NAGATA Hiroshi (hinagata@itan.okayama-u.ac.jp), Faculty of Economics, Okayama University, Tsushima, Okayama 700-8530, Japanujo
NEDERLANDA: Jorg De Mulder (jorgo@agoranet.be), Muggenberglei 22, BE-2100 Deurne, Belgujo
POLA: Vito Redsky (Witold Czerwiński) (vitred@wp.pl), Ostrów Wlkp., Pollando
PORTUGALA: Cícero Soares (kikero@tba.com.br), Cond. Bela Vista, Lote O-3,
Grande Colorado, BR-73070-018 Brasília-DF, Brazilo
RUSA: Alexander Shlafer (alexs@esperanto.org), 1414 South Delaware St., San Mateo, CA 94402, Usono
SVEDA: Martin Strid (martin.strid@vv.se), Mossvägen 64, SE-153 37 Järna, Svedujo
A
B
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
C
Ĉ
D
E
F
G
Ĝ
H
Ĥ
I
J
Ĵ
K
L
M
N
O
P
R
S
Ŝ
T
U
V
Z
Aldonaĵo: Son-imitaj (onomatopeaj) verboj
aj/i dolorkrio
anhel/i forta spirado post ekzemple kurado
bac/i obtuza kunfrapiĝo de du pezaj objektoj
be/i ŝafo
blabla/i senĉesa babilado
blek/i ia ajn bestokrio
boj/i hundo
bru/i senharmoniaj sonoj ĝenerale
bubu/i timigado de infanoj
ĉirp/i cikado, grilo, birdeto
fajf/i akuta blovsono tra rondigitaj lipoj aŭ speciala fajfilo
gak/i ansero
glugl/i likvaĵo elverŝata tra botelkolo; ridado nesukcese retenata
grak/i korvo; eligo de muko el gorĝo
graŭl/i hundo kolere murmuranta
grinc/i akuta malagrabla sono de kunfrotiĝo
grumbl/i obtuza malkontenta murmuro
grunt/i porko
ĝem/i neklaraj sonoj esprimantaj plendon, doloron
hen/i ĉevalo
hihi/i mallaŭta ridado, ofte kontraŭvole eliĝanta
hik/i singulto neplora
hup/i signalkorno de aŭto
hurl/i ventego, lupo
huŝ/i forpelado de bestoj per "huŝ"-sono
ia/i azeno
jelp/i hundido, porkido
klak/i rapida kunigo de manoj, rapida movo de lango kontraŭ la palato
kluk/i kokino
knal/i forta sono de pafo, eksplodo, vipofrapo
knar/i seka bruo de skrapado, frotado
kokerik/i virkoko
krak/i seka bruo de ŝirado, krevado, rompado
kriĉ/i mevo, rabobirdo
kri/i laŭta voĉo
kuku/i kukolo; incita serĉato en kaŝludo
kvak/i anaso, rano
kver/i kolomboj; kolombumantaj geamantoj
kvivit/i birdo
lirl/i rivereto
mek/i kapro
miaŭ/i, mjaŭ/i kato
muĝ/i bovo, leono, akvofalo, marondoj, ventego, potenca maŝino
murmur/i urso; parolanta homamaso; homo parolanta mallaŭte aŭ malkontente
pep/i kokido, pasero, muso
plaŭd/i marondoj kontraŭ rokoj; plata objekto aŭ mano kontraŭ akvo; infano en banujo
rasl/i spirado de malsanulo; ŝtonetoj en fermita ujo skuata
ronk/i brua spirado dum dormo
ronron/i kontenta kato
ror/i leono, tigro
rukul/i kolomboj; kolombumantaj geamantoj
rumor/i konfuza parolbruo de homamaso
sibl/i serpento, merlo, vento tra fendo, kuglo
singult/i spasma intermita eliĝo de aero post forta plorado aŭ ridado
sonor/i reeĥanta harmonia sono, ekzemple de preĝeja aŭ bicikla sonorilo
stertor/i raŭka malfacila spirado
suspir/i ve-spiro pro sopiro aŭ malkontento
susur/i vento tra foliaro, ĉifata papero, silka vesto
ŝmac/i brua kiso, brua maĉado
tint/i glaso kontraŭ glaso, martelo kontraŭ amboso
tondr/i fulmotondro; ia ajn laŭta bruo
tril/i birdeto melodie kantanta
ulul/i gufo, strigo, lupo
zum/i fluganta insekto; homa kantado senvorta
Respondeculoj pri nacilingvaj tradukoj: